Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων: Επτά πρόσφυγες που έκαναν τη διαφορά εν μέσω πανδημίας

Εδώ και περίπου δύο μήνες, η Κάρμεν Πάρα εργάζεται 12ωρες και 24ωρες βάρδιες ως μέλος του πληρώματος ενός ασθενοφόρου στο Περού που επισκέπτεται ύποπτα κρούσματα COVID-17 στα σπίτια τους και μεταφέρει τους σοβαρά αρρώστους στο νοσοκομείο.

Αν και κάποιες μέρες δεν βλέπει καθόλου τα τρία παιδιά της, τα οποία αφήνει στη φροντίδα μίας στενής φίλης, είναι περήφανη που έχει επιλεγεί ως μέλος της ομάδας διάσωσης για τον COVID-19.

«Είμαι χαρούμενη που δουλεύω, που στηρίζω ανθρώπους που έχουν ανάγκη», λέει η Κάρμεν, μια 35χρονη χήρα που εργαζόταν ως γιατρός στη Βενεζουέλα πριν ζητήσει άσυλο στο Περού το 2017.

Πέρασε τα πρώτα δύο χρόνια εργαζόμενη ως σερβιτόρα και βοηθός πωλήσεων, και στη συνέχεια ως γραμματέας πριν αναγνωριστεί το πτυχίο της στο Περού, μέσω του Γραφείου Προσφύγων των Ηνωμένων Εθνών.

Σήμερα, Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων, η Κάρμεν δεν είναι η μόνη πρόσφυγας που μάχεται στην πρώτη γραμμή της πανδημίας. Από νοσηλευτικό προσωπικό και εκπαιδευτικούς, μέχρι ρεπόρτερ και εθελοντές, πολλοί πρόσφυγες βρίσκουν τρόπους να παίξουν έναν ρόλο ακόμη κι αν οι ίδιοι αντιμετωπίζουν απώλεια στην εργασία, την εκπαίδευση και την άμεση επαφή με εκατομμύρια ανθρώπους σε όλον τον κόσμο τους τελευταίους μήνες.

«Χρειαζόμαστε σαπούνι περισσότερο από ποτέ»

Η συμβολή της Μίντια Σάιντ Σίντο στην πανδημία είναι να φτιάχνει σαπούνι έτσι ώστε τα παιδιά της και άλλοι πρόσφυγες από τη Συρία που ζουν στην κοινότητά της στο νότιο Λίβανο να μπορούν να πλένουν τα χέρια τους τακτικά και να μειώνουν την εξάπλωση του ιού.

«Χρειαζόμαστε τώρα το σαπούνι περισσότερο από ποτέ», τονίζει.

Η Μίντια έμαθε να φτιάχνει σαπούνι κοιτάζοντας τους γονείς της. Πλέον έχει εξελίξει την τέχνη της και με άλλες μεθόδους (Πηγή: UNHCR)

Πίσω στο Χαλέπι, η Μίντια παρακολουθούσε συχνά τους γονείς της να βράζουν συστατικά για να φτιάξουν το διάσημο σαπούνι της περιοχής από δάφνη. Μέσω ενός κύκλου μαθημάτων που πρόσφερε ο UNHCR στο Λίβανο, έμαθε να φτιάχνει σαπούνι σπίτι της. Όταν τη ρώτησαν αν θα ήθελε να συνδράμει στις προσπάθειες αντιμετώπισης του κορωνοϊού παράγοντας ιατρικό σαπούνι, αμέσως δέχτηκε και, για να το καταφέρει, παρακολούθησε ένα διαδικτυακό σεμινάριο.

«Είναι κάτι όμορφο για μένα και μπορεί να ωφελήσει κι άλλους ανθρώπους», λέει, «Θα ήθελα να διδάξω και σε άλλες γυναίκες πώς να το κάνουν».

Η 14χρονη Σίνδρα Μέντιαν Αλ-Γκοτάνι, πρόσφυγας από τη Συρία που ζει στον καταυλισμό προσφύγων Za’atari στην Ιορδανία, αποδεικνύει ότι η ηλικία δεν είναι εμπόδιο αν κάποιος θέλει να συνδράμει στην μάχη κατά της πανδημίας. Φιλοδοξώντας να γίνει δασκάλα και πιστεύοντας ότι η εκπαίδευση «χτίζει την ανθρώπινη προσωπικότητα», δεν ήθελε να βλέπει τον μικρότερο αδελφό της και τα παιδιά της γειτονιάς της να μένουν πίσω στα γράμματα όταν το σχολείο του καταυλισμού έκλεισε εξαιτίας του κορωνοϊού.

«Οι μαθητές έπρεπε να μελετούν μέσω εφαρμογών ή τηλεκπαίδευσης», εξηγεί. «Αλλά πολλοί μαθητές ήθελαν βοήθεια με αυτές τις μεθόδους και οι γονείς τους δεν μπορούσαν να τους στηρίξουν, έτσι προσφέρθηκα να διδάξω τα παιδιά της γειτονιάς μου».

Η μεγαλύτερη πρόκληση, όπως λέει, ήταν να πείσει τους νεαρούς μαθητές της να κάνουν τα μαθήματά τους αντί να βλέπουν κινούμενα σχέδια

Ο Χεβάλ Κέλι γνωρίζει καλά για τη σημασία της εκπαίδευσης. Έφτασε στην αμερικανική πόλη του Κλάρκστον, στη Τζόρτζια, το 2001 από Συρία, 18 ετών τότε, και 10 μήνες αργότερα γράφτηκε στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Τζόρτζια. Σχεδόν είκοσι χρόνια μετά είναι καρδιολόγος σε ένα μεγάλο νοσοκομείο της Ατλάντα, ενώ έχει συνιδρύσει αρκετούς μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς για να καθοδηγήσει τη νέα γενιά των γιατρών από προσφυγικές και μεταναστευτικές κοινότητες.

Είκοσι χρόνια μετά το μεγάλο προσφυγικό ταξιδι, ο Κέλι είναι καρδιολόγος σε μεγάλο νοσοκομείο της Ατλάντα (Πηγή: UNHCR)

«Χρειαζόμαστε πρόσφυγες για να πάρουν μέρος στη μάχη, γιατί εξαιτίας του σθένους μας και όλων αυτών που έχουμε περάσει, μπορούμε να αποτελέσουμε ένα χέρι βοήθειας για πολλές χώρες που μας δέχονται», είπε ο Χεβάλ στον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες σε ένα πρόσφατο video call που διαδόθηκε ευρέως στα κοινωνικά δίκτυα.

«Πιστεύω ότι η αλληλεγγύη είναι ανθρώπινη ευθύνη»

Ο Σάντι Σαντέχ, Σύρος πρόσφυγας που μένει στη Γενεύη της Ελβετίας συμφωνεί ότι οι εμπειρίες των προσφύγων πάνω στους κινδύνους επιβίωσης και η ανασφάλειά τους τούς καθιστά ιδανικούς για να κατανοήσουν την ανάγκη της συλλογικής δουλειάς κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

«Πιστεύω ότι η αλληλεγγύη είναι ανθρώπινη ευθύνη» λέει. «Ως πρόσφυγας, καταλαβαίνω το νόημα μιας κρίσης».

Τον Μάρτιο, όταν η ελβετική κυβέρνηση συνέστησε στους ηλικιωμένους και τις ευπαθείς ομάδες να παραμείνουν σπίτι, ο Σάντι και η γυναίκα του, Ρεγκούλα, συνειδητοποίησαν ότι πολλοί άνθρωποι θα χρειάζονταν βοήθεια. Ο Σάντι γρήγορα στρατολόγησε τους Σύρους φίλους του στη Γενεύη και τη Λωζάννη να τυπώσουν φυλλάδια που θα διένειμαν σε συγκροτήματα πολυκατοικιών προσφέροντας βοήθεια σε πολίτες που δεν μπορούν να βγουν έξω να κάνουν τα ψώνια ή άλλα θελήματα. Μέσα σε λίγες εβδομάδες, οι εθελοντές ψώνιζαν για περίπου 200 ανθρώπους.

Ο Ντζούμπα Αλόις, ένας 75χρονος πρόσφυγας από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, λέει ότι υπάρχουν δύο είδη προσφύγων στην Κακούμα, τον καταυλισμό προσφύγων όπου ζει στην Κένυα: αυτοί που γνωρίζουν για τον κορωνοϊό, και αυτοί που δεν γνωρίζουν. Έχει κάνει αποστολή του να ενημερώσει όσους δεν γνωρίζουν. Ως πάστορας, ο Ντζούμπα είναι συνηθισμένος να μοιράζεται πληροφορίες από έναν άμβωνα αλλά με τις εκκλησίες κλειστές κατά τη διάρκεια του lockdown, αποφάσισε να χρησιμοποιήσει το ποδήλατό του για τον σκοπό αυτό.

«Θα ενημερώνω καθημερινά έτσι ώστε οι άνθρωποι να μένουν ασφαλείς από τον κορωνοϊό», λέει.

Η ευαισθητοποίηση ανάμεσα τους πρόσφυγες που είναι διασκορπισμένοι στο Γουέλινγκτον, την πρωτεύουσα της Νέας Ζηλανδίας, απαιτεί μια διαφορετική προσέγγιση. Η 21χρονη πρόσφυγας από το Ιράκ, Ναρζίς Αλ Ζαϊντί είναι φοιτήτρια πανεπιστημίου και παρουσιάστρια ενός ραδιοφωνικού προγράμματος με τίτλο «Η φωνή της Αρόχα», το οποίο σκοπεύει να αποτελέσει μια πλατφόρμα επικοινωνίας για πρόσφυγες, και μη, που θέλουν να μοιραστούν τις απόψεις και τις εμπειρίες τους.

Τον τελευταίο καιρό βασικό σημείο συζήτησης είναι το θέμα του κορωνοϊού, όταν συνειδητοποίησαν ότι οι επίσημες οδηγίες για την προστασία από την πανδημία δεν ήταν διαθέσιμες σε γλώσσες όπως τα αραβικά, τα φαρσί και τα ισπανικά, ή προσβάσιμες σε ανθρώπους που δεν είναι ψηφιακά εγγράμματοι.

«Προερχόμενος από ένα προσφυγικό υπόβαθρο, κανείς μπορεί να αισθάνεται ήδη απομονωμένος», λέει η Ναρζίς. «Θέλαμε να ενημερώσουμε τους ακροατές μας επειδή ήταν μια συντριπτική κατάσταση που όλοι πρέπει να αντιμετωπίσουμε και το μεγαλύτερο μέρος της ταλαιπωρίας προήλθε από την αβεβαιότητα του τι θα συνέβαινε στη συνέχεια και πώς θα μας επηρέαζε».

PHOTO 1 / 7

Photo 1/7

Photo 2/7

Photo 3/7

Photo 4/7

Photo 5/7

Photo 6/7

Photo 7/7