Challenger: H τραγωδία που παρακολούθησε ολόκληρος ο πλανήτης

Λίγο μετά την απογείωσή του, η εξωτερική δεξαμενή καυσίμων του διαστημικού λεωφορείου κατέρρευσε, προκαλώντας αυτό που φάνηκε σαν έκρηξη και το λεωφορείο έσπασε και έπεσε περίπου από ύψος 14 χιλιομέτρων στον Ατλαντικό Ωκεανό, σκοτώνοντας και τα επτά μέλη του πληρώματός του.

Η τραγωδία εκτυλίχθηκε ζωντανά στην τηλεόραση και το κοινό που παρακολουθούσε ήταν ιδιαίτερα νεανικό.
Η Christa McAuliffe, καθηγήτρια λυκείου από το New Hampshire, ήταν μία από τις επτά του πληρώματος και θα ήταν η πρώτη πολίτης και δασκάλα στο διάστημα. Η NASA είχε οργανώσει μια δορυφορική εκπομπή της πλήρους εκτόξευσης για τους μαθητές, ώστε να παρακολουθήσουν την ιστορική στιγμή τα σχολεία ολόκληρου του έθνους.
Ο Clarence Searles ήταν μαθητής της δευτέρας δημοτικού στο Δημοτικό Σχολείο Challenger του Νιου Τζέρσεϋ εκείνη τη χρονιά. Αγαπούσε τα αεροπλάνα και ήθελε να γίνει αστροναύτης. Θυμάται να κάθεται με τα άλλα παιδιά στην τάξη για να παρακολουθήσει την απογείωση. «Τα πάντα είχαν παγώσει» την ώρα που εξερράγη το Challenger, θυμάται ο ίδιος. «Προσπαθούσαμε να καταλάβουμε τι είχε γίνει». Λέει η Kathryn Stuart, δασκάλα της δευτέρας δημοτικού στο Δημοτικό Σχολείο του Blankner στο Ορλάντο της Φλόριντα, που έβλεπε από το προαύλιο του σχολείου την εκτόξευση μαζί με τους μαθητές της. «Τρέξαμε όσο πιο γρήγορα μπορούσαμε και πήγαμε πίσω στις τάξεις».

Εκείνο το βράδυ ο αμερικανός Πρόεδρος Ρόναλντ Ρίγκαν απευθύνθηκε στη χώρα, μιλώντας απευθείας στα παιδιά του έθνους: «Ξέρω ότι δυσκολεύεστε να κατανοήσετε, αλλά μερικές φορές άσχημα πράγματα όπως το σημερινό συμβαίνουν. Είναι όλα μέρος της διαδικασίας της ανακάλυψης και της εξερεύνησης».
Αργότερα διαπιστώθηκε ότι ο κρύος καιρός, σε συνδυασμό με ένα σχεδιαστικό ελάττωμα, οδήγησαν στο ατύχημα. Μια σφραγίδα σε έναν από τους συμπαγείς προωθητικούς πυραύλους δεν λειτουργούσε σωστά. Η τραγωδία αυτή έθεσε σε καταστολή το πρόγραμμα του διαστημικού λεωφορείου της NASA για σχεδόν τρία χρόνια.

«Αλλά κοιτάξτε πως πετάξαμε μετά», λέει ο Robert Cabana, πρώην αστροναύτης της NASA και διευθυντής του Διαστημικού Κέντρου Κένεντι. Ο Cabana αναφέρει πως επιστήμονες έκαναν πάνω από 100 μετατροπές στο λεωφορείο για να καταστεί ασφαλέστερο και πιο αξιόπιστο. Τέλος η NASA άλλαξε ολόκληρη την ιδεολογία της αφού μαθεύτηκε πως οι μηχανικοί είχαν εκφράσει την ανησυχία τους για το Challenger πριν αυτό εκτοξευθεί. «Θα μπορούσαμε να έχουμε αποτρέψει το συμβάν αυτό» λέει ο Cabana. «Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό πάντα να κάνουμε ερωτήσεις και να ακούμε».

Από το 1986 και μετά, η NASA έχει προσγειώσει πολλά διαστημικά οχήματα στον Άρη και έχει ανακαλύψει νερό στον κόκκινο πλανήτη. Έχει ολοκληρώσει τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, όπου αστροναύτες έχουν ζήσει εκεί για πάνω από 15 χρόνια και έχει στείλει το διαστημόπλοιο New Horizons στον Πλούτωνα για να τραβήξει φωτογραφίες του πλανήτη.
Όπως είπε ο Ρίγκαν στην ίδια ομιλία, «Το μέλλον δεν ανήκει στους λιγόψυχους. Ανήκει στους γενναίους. Το πλήρωμα του Challenger μας οδηγούσε στο μέλλον και θα συνεχίσουμε να τους ακολουθούμε».

Για να τιμηθεί το πλήρωμα, ένωσαν τις οικογένειες και τους φίλους τους για να εδραιώσουν το Κέντρο Challenger. Η αποστολή ήταν παρόμοια με εκείνη του Challenger, να διαδοθεί η εκπαίδευση της ρομποτικής, της επιστήμης, της τεχνολογίας και των μαθηματικών. Σήμερα υπάρχουν πάνω από 40 τέτοια κέντρα εκπαίδευσης σε όλη την χώρα που έχουν βοηθήσει εκατομμύρια παιδιά να μάθουν για την επιστήμη του διαστήματος και έχουν ενθαρρυνθεί να φθάσουν στα αστέρια.
«Αυτή είναι η πραγματική κληρονομιά του Challenger, η αποστολή που εστιάζει στην ενημέρωση και την εκπαίδευση», λέει ο Λοχαγός Kenneth S. Reightler και πρώην αστροναύτης. «Πιστεύω ότι τα μέλη του πληρώματος του Challenger θα ήταν πολύ υπερήφανα».

30th anniversary: How the Challenger disaster changed NASA
By Rachel Crane and Bryce Urbany, CNN