HMS Habbakuk: Αυτό είναι το αεροπλανοφόρο από πάγο που ονειρεύονταν οι Βρετανοί

Οι Βρετανοί, για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τις ναυτικές πολεμικές μηχανές των Γερμανών σκέφτηκαν να δημιουργήσουν αεροπλανοφόρα φτιαγμένα από… παγόβουνα. Άλλωστε, ήταν άπειρα, δωρεάν και θεωρούνταν αβύθιστα. Όσο τρελό και αν ακούγεται το σχέδιο, είχε εγκριθεί από τον τότε Βρετανό πρωθυπουργό Ουίνστον Τσόρτσιλ.

Το πρόγραμμα έλαβε το «πράσινο φως» και οι Βρετανοί έφτιαξαν ένα πρωτότυπο, το οποίο δοκιμάστηκε για περίπου τέσσερις μήνες στην προαναφερθείσα λίμνη του Καναδά. Μερικά από τα κομμάτια του παραμένουν ακόμη βυθισμένα στο σημείο.

Το υλικό που θα καθορίσει τον πόλεμο

Το 1942 ένας εκκεντρικός επιστήμονας, ο Τζόφρι Πάικ προσπαθούσε να βρει ένα τρόπο προστασίας των συμμαχικών δυνάμεων που επιχειρούσαν να διασχίσουν σημείο του Ατλαντικού, το οποίο ήλεγχαν πλήρως οι Γερμανοί. Τα μαχητικά αεροσκάφη τους δεν μπορούσαν να προσεγγίσουν την περιοχή, καθώς δεν υπήρχε κοντινή στρατιωτική βάση. Τότε, του ήρθε η ιδέα της κατασκευής ενός αεροπλανοφόρου με πρώτη ύλη ένα παγόβουνο.

«Ο Πάικ είναι ένα άτομο που σήμερα κανείς δεν θα έπαιρνε στα σοβαρά γιατί δεν είχε πολλά πτυχία. Αλλά ήταν αξιόπιστος», λέει η Σούζαν Λάνγκλι, καθηγήτρια στο Κολλέγιο St. Mary's του Μέριλαντ σε συνέντευξή της στο CNNi.

Εκείνη την περίοδο ο πάγος θεωρούνταν σχεδόν άφθαρτος. Η Διεθνής Επιτροπή Παγόβουνων, που είχε συσταθεί μετά τη βύθιση του Τιτανικού το 1912, είχε επιχειρήσει να καταστρέψει παγόβουνα με διάφορες μεθόδους. Kατέληξε, λοιπόν, στο συμπέρασμα ότι ακόμη και η ανατίναξή ή η καταστροφή τους με τορπίλες είναι εξαιρετικά δυσκολη.

«Ο Πάικ σκέφτηκε πως ο πάγος ήταν το νέο στρατηγικό υλικό που μπορούσε να κερδίσει τον πόλεμο», σημειώνει η Λάνγκλι. «Και ο Τσόρτσιλ ήταν έτοιμος να δεχθεί την ιδέα».

Αποφάσισε λοιπόν να εγκρίνει την κατασκευή του HMS Habbakuk, όπως αποφάσισε ο εφευρέτης του να ονομαστεί το αεροπλανοφόρο.

Το μεγαλύτερο αεροπλανοφόρο που θα κατασκευαζόταν ποτέ

Το να κατασκευάσεις ένα αεροπλανοφόρο από πάγο είναι όσο δύσκολο μπορεί να φανταστεί κανείς. Τα προβλήματα ήταν πολλά, όπως για παράδειγμα ότι λιώνει. Την ίδια ώρα, το μεγαλύτερο μέρος του είναι βυθισμένο και τα αεροπλάνα δεν μπορούν να προσγειωθούν πάνω στον πάγο.

Τα σχέδια περιέγραφαν ένα πλοίο δύο φορές μεγαλύτερο από τον Τιτανικό, που θα ζύγιζε πάνω από 2 εκατ. τόνους και θα μπορούσε να μεταφέρει 300 αεροσκάφη. Η ιδέα του Πάικ εγκρίθηκε στις 4 Δεκεμβρίου του 1942 και η αποστολή του κρίθηκε ως «εξαιρετικά μυστική».

Τρελές ιδέες

Το επόμενο βήμα ήταν να βρεθεί ο πάγος. Έτσι λοιπόν η Βρετανία απευθύνθηκε στον Καναδά για βοήθεια. Το Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας ανέλαβε την κατασκευή, όμως ο επικεφαλής του, Σι Τζέι Μακένζι, είχε πολλές επιφυλάξεις, κάνοντας λόγο για «ακόμη μία απ’ αυτές τις τρελές ιδέες».

Το Συμβούλιο επέλεξε τη λίμνη βρίσκεται στην Αλμπέρτα του Καναδά, για να κάνει τις δοκιμές του αεροπλανοφόρου καθώς η περιοχή προσέφερε πολλά εργατικά χέρια. Φυσικά, οι εργάτες δεν έμαθαν ποτέ για τι ακριβώς δούλευαν. «Δεν έμαθαν ποτέ τι ήταν. Το αποκάλεσαν την ‘’Κιβωτό του Νώε’’. Ήξεραν ότι είναι κάτι για τον πόλεμο, αλλά δεν ήξεραν τι είναι ακριβώς», δηλώνει η Λάνγκλι.

Στις αρχές του 1943 είχε κατασκευαστεί ένα πρωτότυπο 18 μέτρων. Είχε ξύλινους τοίχους και πατώματα, παγωμένες σωληνώσεις και ένα τεράστιο κομμάτι πάγου. «Ήταν σαν ένα μεγάλο κουτί για παπούτσια, με ένα τεράστιο κομμάτι πάγου στο κέντρο του». Μάλιστα, του έβαλαν και οροφή για να το προστατεύσουν από τα καιρικά φαινόμενα και να φαίνεται σαν απλό πλοίο».

Δούλευε, αλλά δεν κινούνταν πολύ καλά. Εμφάνισε αρκετά προβλήματα, που είχαν να κάνουν αποκλειστικά με τον πάγο και το κατά πόσο θα μπορούσε να διατηρηθεί.

Τα τεστ μπορεί να έδειξαν πως το πλοίο δεν ήταν απλό αποκύημα της φαντασίας ενός τρελού επιστήμονα, όμως τα σχέδια – μαζί με το πρωτότυπο που είχε φτιαχτεί – βυθίστηκαν στη λίμνη.

Οι παράγοντες που οδήγησαν στο τέλος

Η βύθισή του επήλθε λόγω ενός συνδυασμού παραγόντων, σύμφωνα με την Λάνγκλι. Αρχικώς, η Ισλανδία μπορούσε πλέον να χρησιμοποιηθεί ως μόνιμή βάση στον βόρειο Ατλαντικό, άρα δεν υπήρχε πλέον ανάγκη για χρήση τέτοιων αεροπλανοφόρων. Δεύτερον, κατασκευάστηκαν αεροσκάφη που μπορούσαν να κάνουν «περιπολίες» για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα και τρίτον, ανακαλύφθηκε ένα νέο ραντάρ το οποίο μπορούσε να εντοπίσει τη θέση των γερμανικών πλοίων με μεγαλύτερη ακρίβεια.

«Αυτοί οι παράγοντες το κατέστησαν απαρχαιωμένο πριν ακόμη ανθίσει», παρατηρεί η Λάνγκλι. «Ήταν λειτουργικό, αλλά όχι στο βαθμό που ήθελε ο Τσόρτσιλ, ούτε όσο γρήγορο θα το ήθελε».

Τον Ιούνιο του 1943 σταμάτησαν όλες οι δοκιμές στον Καναδά.

Τι υπάρχει στο σημείο σήμερα

Όταν εγκαταλείφθηκε το σχέδιο, οι ιθύνοντες απομάκρυναν όλα τα χρήσιμα κομμάτια και το κουφάρι του πλοίου βυθίστηκε στη λίμνη. Η φημολογία σχετικά με το τι είναι βυθισμένο στο σημείο ήταν έντονη.

Το 1982 η Λάνγκλι άκουσε μία συζήτηση αναφορικά με το ζήτημα και αποφάσισε να κάνει μία υποβρύχια έρευνα για να ανακαλύψει την αλήθεια. Δύο χρόνια αργότερα λοιπόν ξεκίνησε την αποστολή της.

«Ευτυχώς, δεν είχα καμία ιδέα τι έψαχνα, γιατί δεν ξέρω τι θα σκεφτόμουν», δήλωσε τονίζοντας πως το άγνωστο ήταν αυτό που την παρακίνησε να επισκεφθεί πολλές φορές το σημείο.

Στον σκοτεινό βυθό της λίμνης, όπως αναφέρει η καθηγήτρια, στέκει το ναυάγιο του πρωτοτύπου του HMS Habbakuk. «Είναι σε πολύ κακή κατάσταση, έχει καταρρεύσει πλήρως».

Project Habbakuk: Britain's secret attempt to build an ice warship, by Jacopo Prisco, CNN