Ανάλυση CNNi: Πρέπει Δύση να «απαντά» σε επιθέσεις με χημικά όπλα;
Το «εκρηκτικό» κλίμα των τελευταίων ωρών μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας, το «ντόμινο» των δηλώσεων των Ευρωπαίων ηγετών και το γενικότερο ψυχροπολεμικό κλίμα που έχει διαμορφωθεί με φόντο την φερόμενη ως επίθεση με χημικά στην πόλη Ντούμα της Συρίας εγείρει, πλέον, ένα πολύ σοβαρό ερώτημα. Πρέπει ή όχι η Δύση να «απαντάει» δυναμικά επιθέσεις με χημικά; Και εάν ναι γιατί σε αυτή την περίπτωση και όχι σε άλλες παλαιότερες;
Η Συρία έχει βρεθεί αντιμέτωπη με την απειλή στρατιωτικών αντίποινων από τις ΗΠΑ σε δύο περιπτώσεις – στη Γκούτα το 2013 και στο Khan Sheikhoun το 2017. Και στις δύο περιπτώσεις, υπήρχαν πληροφορίες ότι χρησιμοποιήθηκε το αέριο σαρίν, ένας νευροτοξικός παράγοντας η χρήση του οποίου απαγορεύεται βάσει της Σύμβασης για την Κατάργηση των Χημικών Όπλων του 2013.
Η φημολογούμενη χρήση του αερίου το 2013, την οποία δημοσιοποίησαν ερευνητές των Ηνωμένων Εθνών, ξεπέρασε μια «κόκκινη γραμμή» του Μπαράκ Ομπάμα. Παρόλα αυτά, ο τότε Αμερικανός Πρόεδρος δεν προχώρησε σε στρατιωτική δράση. Αντ’ αυτού, ο Οργανισμός για την Απαγόρευση Χρήσης των Χημικών Όπλων (ΟΑΧΟ) μετέβη στη Συρία για να επιβλέψει την καταστροφή του πυρηνικού προγράμματος της χώρας.
Το επίτευγμα αυτό στέφθηκε με επιτυχία. Τον Οκτώβριο του 2013 ο ΟΑΧΟ επιβεβαίωσε ότι «η κυβέρνηση ολοκλήρωσε την καταστροφή όλου του απαραίτητου εξοπλισμού και όλων των εργοστασίων παραγωγής χημικών όπλων, καθιστώντας τα ανενεργά». Παρόλα αυτά, ορισμένα αποθέματα του σαρίν δεν καταστράφηκαν.
Ένας δυτικός αξιωματούχος είπε στο CNNi ότι το καθεστώς δεν μπορούσε να παραδώσει το σαρίν που χρησιμοποιήθηκε το 2013 στη Γκούτα γιατί θα ήταν σαν να παραδίδει το όπλο του εγκλήματος, που αρνήθηκε πως διέπραξε.
Πιθανώς αυτό να επέτρεψε την επίθεση της 4ης Απριλίου 2017 στην Khan Sheikhoun, της επαρχίας Ιντλίμπ. Όπως έγινε γνωστό, το σοκαριστικό βίντεο στο οποίο ο κόσμος φαίνεται να πνίγεται και να βγάζει αφρούς από το στόμα έκανε τις ΗΠΑ να πιστέψουν ότι χρησιμοποιήθηκε αέριο σαρίν για την επίθεση.
Έτσι, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ διέταξε 59 Tomahawk να προχωρήσουν σε αντίποινα μόλις δύο ημέρες αργότερα. Μια ταχύτατη αντίδραση, δεδομένου ότι τα όποια δείγματα θα έπρεπε να συγκεντρωθούν και να μεταφερθούν εκτός της εμπόλεμης ζώνης για να εξεταστούν. Ο ΟΑΧΟ επιβεβαίωσε τη χρήση του χημικού όπλου 13 ημέρες αργότερα, στις 19 Απριλίου.
Τι συνέβη αυτή τη φορά στη Ντούμα;
Μέχρι στιγμής, δεν έχουν παραδοθεί δείγματα από την περιοχή όπου ακτιβιστές ισχυρίζονται ότι πραγματοποιήθηκαν οι δύο επιθέσεις του Σαββάτου. Αυτό συνέβη, αφ’ ενός επειδή η Ντούμα είναι το τελευταίο προπύργιο των ανταρτών και αφ’ ετέρου επειδή βρίσκεται υπό πολιορκία. Πληροφορίες αναφέρουν ότι το αέριο έφτασε μέχρι τα υπόγεια -όπως και στην επίθεση του 2013- όπου επιχείρησαν να βρουν καταφύγιο παιδιά και οικογένειες.
Η οργάνωση Syrian American Medical Society (SAMS) δήλωσε ότι οι τραυματιοφορείς που έφτασαν στο σημείο έκαναν λόγο για ασθενείς που είχαν δυσκολία στην αναπνοή, αφρούς στο στόμα, εγκαύματα στους κερατοειδείς ενώ υπήρχε μια έντονη οσμή χλωρίνης.
«Τα συμπτώματα συνηγορούν στο ότι τα θύματα έπαθαν ασφυξία από την έκθεση σε τοξικά χημικά» είπε ο Ομάρ Ιμπραχίμ, γιατρός της SAMS.
«Πραγματικά πιστεύω ότι είναι το ίδιο αέριο με αυτό που χρησιμοποιήθηκε πέρσι στο Ιντλίμπ, το σαρίν. Είδα τις φωτογραφίες και τα βίντεο από τη Ντούμα. Τα θύματα είχαν παρόμοια σημάδια και συμπτώματα» τόνισε ο ίδιος, μιλώντας στο CNNi.
O Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) ανακοίνωσε σήμερα ότι 500 άνθρωποι νόσησαν από την φερόμενη ως επίθεση με χημικά. Πάνω από 70 πέθαναν σε υπόγεια -43 εκ των οποίων εμφάνιζαν συμπτώματα που συνάδουν με την έκθεση σε τοξικά χημικά.
Ο Hamish de Bretton-Gordon, ένας ειδικός σε χημικά όπλα που κάποτε ήταν επικεφαλής της ομάδας άμεσης αντιμετώπισης του ΝΑΤΟ, είπε ότι τα συμπτώματα πιθανώς να οφείλονται σε νευροτοξικό παράγοντα αλλά δύσκολα μπορεί να είναι κάποιος βέβαιος για αυτό χωρίς δείγματα.
Ωστόσο, υπογράμμισε ότι ο αριθμός των θυμάτων και των ασθενών είναι πολύ υψηλός για να κρύβεται από πίσω κάτι άλλο, όπως αέριο χλωρίνης. Αυτό, όμως, αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο τα χρησιμοποιήθηκε ένα μείγμα ουσιών, συμπλήρωσε ο ίδιος.
Η Δύση φαίνεται έτοιμη να δράσει συντονισμένα
Ο δυτικός κόσμος έχει υποπτευθεί τη χρήση χημικών σε αρκετές περιπτώσεις στο παρελθόν.
Το 2016, ο ΟΑΧΟ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δύο γυναίκες εκτέθηκαν σε αέριο μουστάρδας και πέθαναν από αυτό.
Αντίστοιχα, δείγματα που συγκεντρώθηκαν βόρεια από το Χαλέπι τον Αύγουστο του 2015 έδειξαν ότι «τουλάχιστον δύο άνθρωποι εκτέθηκαν σε αέριο μουστάρδας και νοσηλεύονταν. Την ίδια ώρα, υπάρχουν υποψίες ότι από τις παρενέργειες του εν λόγω αερίου πέθανε και ένα βρέφος.
Την ίδια ώρα, από τις 16 Μαρτίου έως τις 20 Μαΐου του 2015, καταγράφτηκαν αρκετά «ύποπτα» περιστατικά, που πιθανότατα να οφείλονται στη χρήση τοξικών χημικών.
Έτσι, όταν όλα δείχνουν ότι έχει γίνει χρήση νευροτοξικών παραγόντων, η «απάντηση» της Δύσης είναι εντελώς διαφορετική. Και αξίζει να σημειωθεί ότι οι ΗΠΑ δεν δρουν μόνες τους.
Αυτό απέδειξε, άλλωστε, και η υπόθεση Σκριπάλ. Στην περίπτωση της δηλητηρίασης του Ρώσου πρώην διπλού πράκτορα και της κόρης του, Γιούλια, αρκετές χώρες εμφανίστηκαν έτοιμες να λάβουν μέτρα για να διαμαρτυρηθούν για τη χρήση χημικών όπλων.
Why would the West respond to the latest Syria chemical attack?
Analysis by Nick Paton Walsh and Salma Abdelaziz, CNN