Ντιμπέιτ στη Γερμανία για τις σχολικές εκδρομές σε στρατόπεδα συγκέντρωσης

Κατά πόσο παιδαγωγικά ορθή είναι η καθιέρωση υποχρεωτικής επίσκεψης στρατοπέδων συγκέντρωσης, όπως το Άουσβιτς, για μαθητές αλλά και πρόσφυγες; Τη συζήτηση πυροδότησαν σχετικές δηλώσεις της υφυπουργού Εσωτερικών και Αθλητισμού της τοπικής κυβέρνησης του Βερολίνου Σάουσαν Σεμπλί. Η κυρία Σεμπλί, η οποία έχει παλαιστινιακή καταγωγή, σε πρόσφατη συνέντευξή της τόνισε ότι θα ήταν χρήσιμο όποιος ζει στη Γερμανία να έχει επισκεφθεί τουλάχιστον μια φορά στη ζωή του ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης, κι αυτό ισχύει επίσης και για τους πρόσφυγες, όπως είπε.

«Κίνδυνος να υποστούν νέα τραύματα»

Σύμφωνα με δημοσίευμα της Deutsche Welle, αφορμή για τις δηλώσεις της στάθηκε η αύξηση των κρουσμάτων αντισημιτισμού που έχουν καταγραφεί, όχι μόνο σε σχέση με τους πρόσφυγες αλλά και στο σχολείο, με αποτέλεσμα πολλοί έφηβοι να το εγκαταλείψουν. Ο πρόεδρος του Κεντρικού Εβραϊκού Συμβουλίου στη Γερμανία Γιόζεφ Σούστερ υποστηρίζει την ιδέα της Γερμανίδας πολιτικού. Στο πλαίσιο μιας καλής προετοιμασίας, όλοι οι μαθητές τελευταίων τάξεων θα πρέπει να επισκέπτονται κάποιο στρατόπεδο συγκέντρωσης, κι αυτό ισχύει και για τους πρόσφυγες που έρχονται στη Γερμανία, υποστήριξε μιλώντας στο Γερμανικό Ραδιόφωνο (DLF). «Όποιος έχει ζήσει τι σημαίνει διωγμός, μπορεί να καταλάβει που οδηγούν η καταδίωξη και το μίσος» είπε.

Την άποψή του δεν ασπάζεται ο ιστορικός Ματίας Χέιλ, που διευθύνει το παιδαγωγικό τμήμα μνημείων του Βρανδεμβούργου. Ο ίδιος έχει τεράστια εμπειρία με ομάδες επισκεπτών σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. «Έχω καμιά φορά την εντύπωση ότι οι πρόσφυγες που έρχονται εδώ σε ομάδες δεν έχουν τόση ανάγκη να μάθουν για τα μαζικά εγκλήματα εξόντωσης από τους Ναζί», λέει. «Πολύ περισσότερο χρειάζονται να ακουστούν τα δικά τους φρικτά βιώματα. Υπάρχει δηλαδή ο κίνδυνος να υποστούν νέα τραύματα, κυρίως εκείνοι που έχουν ζήσει φοβερές εμπειρίες πολέμου και διωγμού, κάτι που με κάνει να θεωρώ ότι δεν είναι και το καλύτερο να έρχονται καταρχήν σε έναν τέτοιο τόπο».

Η συζήτηση άνοιξε

Επιφυλάξεις διατύπωσε ο Γερμανός ιστορικός και σε σχέση με την υποχρεωτική επίσκεψη μαθητών τελευταίων τάξεων σε στρατόπεδα εξόντωσης. Μιλώντας στη Deutsche Welle παρέπεμψε στην εποχή που υπήρχε ακόμη η Ανατολική Γερμανία, όπου τέτοιες επισκέψεις είχαν ενταχθεί υποχρεωτικά στο σχολικό πρόγραμμα. Αλλά και σήμερα θεωρεί ότι μια τέτοια επίσκεψη μαθητών δεν φέρνει τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. «Μοιάζει με τις προσδοκίες που είχαμε σε προηγούμενες εποχές, όταν είχαν αυξηθεί τα ακροδεξιά κρούσματα στο σχολείο. Δεν μπορεί να περιμένει κανείς ότι μια επίσκεψη δυόμιση ωρών ενός στρατοπέδου εξόντωσης θα μπορούσε να βοηθήσει για ένα παιδαγωγικό θαύμα εναντίον συμπεριφορών αντισημιτισμού. Η εμπειρία μας έδειξε ότι κάτι τέτοιο δεν λειτουργεί».

Ούτως ή άλλως ο προβληματισμός θα οδηγήσει σε συζητήσεις ανάμεσα στους υπουργούς Παιδείας και Πολιτισμού των κρατιδίων, όπως πιστεύει ο αρμόδιος υπουργός της Θουριγγίας Χέλμουτ Χόλτερ. Η θέση του βασίζεται στην αρχή της ελεύθερης επιλογής, «με το ζόρι τέτοιες επισκέψεις δεν μπορούν να γίνουν», υποστηρίζει.