Αποκλειστικό CNNi:Πώς το Pokémon Go εμπλέκεται στη ρωσική προσπάθεια ανάμειξης στις εκλογές του 2016

Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του CNNi, λογαριασμός μιας εκστρατείας που φέρεται να έχει «διασυνδέσεις» με τη Ρωσία, και έπαιρνε μέρος στο κίνημα Black Lives Matter, χρησιμοποιούσε Facebook, Instagram, Twitter, YouTube, Tumblr ακόμη και το Pokémon Go, ενώ επικοινώνησε και με κάποιους δημοσιογράφους, σε μια προσπάθεια να εκμεταλλευθεί τις φυλετικές εντάσεις και να σπείρει τη διχόνοια στις τάξεις των Αμερικανών.

Οι Ρώσοι χρησιμοποίησαν την εκστρατεία «Don’t Shoot Us» (Μην μας πυροβολείτε), που ξεκίνησε με αφορμή τον θανάσιμο τραυματισμό του Michael Brown από αστυνομικά πυρά στο Φέργκιουσον του Μιζούρι το 2014, για να δημιουργήσουν ένα ευρύ online δίκτυο μέσω του οποίου γίνονταν η διασπορά πολιτικών μηνυμάτων που ενίσχυαν τον διχασμό, σε πολλαπλές πλατφόρμες, στο πλαίσιο μιας καμπάνιας που φέρεται να «έτρεχε» από μια πηγή που κατά κάποιο τρόπο συνδέεται με το Κρεμλίνο.

Το Κρεμλίνο διαψεύδει ότι αγόρασε διαφημίσεις στο Facebook για να επηρεάσει τις αμερικανικές εκλογές

Η σελίδα της συγκεκριμένης καμπάνιας στο Facebook ήταν μία από τις 470 που απενεργοποιήθηκαν, όταν εμφανίστηκαν στοιχεία που την συνέδεαν με τον IRA.

Το Facebook εντόπισε «ρωσική επιχείρηση» που ήθελε να επηρεάσει τις εκλογές των ΗΠΑ

Το CNNi όμως προχώρησε περαιτέρω την έρευνα και βρήκε πως η συγκεκριμένη σελίδα συνδεόταν με άλλους παρόμοιους λογαριασμούς, ενώ οι σελίδες της σε Instagram και Twitter έχουν επίσης απενεργοποιηθεί, σε αντίθεση με το κανάλι της στο YouTube, αλλά και την ιστοσελίδα της, που εξακολουθούν να είναι «στον αέρα». Ενεργή είναι και η σελίδα της στο Tumblr, με τη διαφορά ότι το περιεχόμενο της έχει πλέον αλλάξει και αφορά κυρίως το Παλαιστινιακό, αν δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί ότι ο λογαριασμός χρησιμοποιείται ακόμη από τα ίδια άτομα.

Καμία από τις προαναφερθείσες εταιρείες δεν θέλησε να σχολιάσει τις αποκαλύψεις αυτές, ενώ εκπρόσωποι από Facebook, Twitter και Alphabet, τη μητρική εταιρεία της Google και του YouTube, έχουν συμφωνήσει να καταθέσουν ενώπιον των αρμόδιων επιτροπών της Γερουσίας, την 1η Νοεμβρίου, στο πλαίσιο της έρευνας που διεξάγεται για την ενδεχόμενη ρωσική ανάμειξη στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του 2016.

Πηγή: REUTERS/Carlo Allegri/Carlos Barria

Η έρευνα που έκανε το CNNi έδειξε τον τρόπο με τον οποίο ένα βίντεο στο youtube ή ένα post στο twitter μπορούν να φέρουν μηνύματα ακτιβιστών στον χρήστη, παρακινώντας τον να «αναλάβει δράση». Η σελίδα «Don't Shoot Us» στο Youtube περιέχει πάνω από 200 βίντεο από ειδήσεις, υλικό από κάμερες ασφαλείας, αλλά και ερασιτεχνικά βίντεο, που σχετίζονται με την αστυνομική βία. Τα συγκεκριμένα βίντεο που ανέβηκαν μεταξύ Μαΐου και Δεκεμβρίου 2016, έχουν πάνω από 368.000 θεάσεις, ενώ όλα οδηγούν στην ιστοσελίδα donotshoot.us. Η συγκεκριμένη ιστοσελίδα φέρεται να ανήκει σε κάποιον Clerk York στο Ιλινόις, ωστόσο δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι το πρόσωπο αυτό είναι υπαρκτό.

Η ίδια ιστοσελίδα είναι συνδεδεμένη με έναν λογαριασμό στο Tumblr, που τον Ιούλιο του 2016 διεξήγαγε έναν διαγωνισμό, παρακινώντας τους αναγνώστες να παίξουν Pokémon Go οδηγώντας τους σε συγκεκριμένες τοποθεσίες, στις οποίες υπήρχαν αναφορές για αστυνομική βία, συμβουλεύοντάς τους μάλιστα να δώσουν στους χαρακτήρες Pokemon τα ονόματα των θυμάτων. Χαρακτηριστικό είναι πως στο post που ενημέρωνε για τον συγκεκριμένο διαγωνισμό, ο χαρακτήρας Pokemon ονομαζόταν Eric Garner, όπως ο αφροαμερικανός που έχασε τη ζωή του από αστυνομική βία στη Νέα Υόρκη. Το έπαθλο των νικητών ήταν δωροκάρτες από το Amazon.

Πηγή:Tumblr

Αν και δεν είναι σαφές τι ακριβώς επεδίωκαν να πετύχουν με αυτόν τον διαγωνισμό, εκτιμάται ότι στόχος τους ίσως ήταν να τους οδηγήσουν τον κόσμο στα σημεία των συγκεκριμένων επεισοδίων, για να θυμηθούν τι ακριβώς συνέβη εκεί, να τους αναστατώσουν και να τους δημιουργήσουν το αίσθημα του θυμού.

Στην έρευνά του το CNNi δεν βρήκε στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι χρήστες του Pokémon Go επιχείρησαν να λάβουν μέρος στον διαγωνισμό, ούτε αποδείξεις ότι τα δώρα που θα λάμβαναν οι νικητές, υπήρχαν όντως.

«Είναι σαφές από τις εικόνες που μοιράστηκε μαζί μας το CNNi ότι το παιχνίδι μας χρησιμοποιήθηκε ως παραπλανητική διαφήμιση από τρίτους, χωρίς την άδειά μας», τόνισαν στο CNNi οι δημιουργοί του Pokémon Go, ξεκαθαρίζοντας πως η συγκεκριμένη πλατφόρμα δεν είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί για να μοιραστούν πληροφορίες μεταξύ των χρηστών.

Πηγή:REUTERS/Dado Ruvic/Illustration/File Photo

Η καμπάνια «Don't Shoot Us» χρησιμοποίησε το facebook, στο οποίο «κέρδισε πάνω από 254.000 likes, για να δημοσιοποιήσει τουλάχιστον ένα event που σχετιζόταν με το κίνημα Black Lives Matter. Μόλις μία μέρα μετά τον πυροβολισμό του Φιλάντο Καστίλε από αστυνομικούς στη Μινεσότα, τον Ιούλιο του 2016, ακτιβιστές στην πόλη διαπίστωσαν ότι μια άγνωστη ομάδα «μοίραζε» στο Facebook μια εκδήλωση διαμαρτυρίας, διαφορετική από εκείνη που διοργάνωναν οι ίδιοι.

Συγκλονιστικό βίντεο από την δολοφονία του αφροαμερικανού Φιλάντο Καστίλε (pics&vid)

Όταν επικοινώνησαν με τον συγκεκριμένο λογαριασμό, έλαβαν την απάντηση πως η οργάνωσή τους δεν βρίσκονταν στη Μινεσότα, αλλά σχεδίαζαν να ανοίξουν ένα παράρτημα εκεί προσεχώς. Η τοπική ομάδα των ακτιβιστών υποδέχθηκε με καχυποψία την απάντηση αυτή, έτσι συνέχισε να ερευνά τον συγκεκριμένο λογαριασμό και διαπίστωσε πως ως στοιχεία επικοινωνίας του ήταν καταχωρημένα αυτά ενός πολυκαταστήματος.

Όμως αυτό δεν ήταν το μόνο γεγονός που επιχειρήθηκε να «διαφημιστεί» μέσω του Don't Shoot Us. Τον Ιούνιο του 2016 ένας δημοσιογράφος στην εφημερίδα Baltimore City, έλαβε στο πλαίσιο ενός διαγωνισμού Pokemon Go, ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από έναν άγνωστο λογαριασμό Gmail, με το οποίο τον καλούσαν σε μια διαμαρτυρία έξω από το δικαστήριο στο οποίο επρόκειτο να οδηγηθούν οι αστυνομικοί που εμπλέκονταν στη σύλληψη του Φρέντι Γκρέι.

«Οι τοπικές εφημερίδες και οι δημοσιογράφοι γνωρίζουν πολλές ομάδες ακτιβιστών στη Βαλτιμόρη κι έτσι ήταν περίεργο να λάβω ένα email από ένα άγνωστο γκρουπ που προσπαθούσε να στήσει μια διαμαρτυρία», είπε ο δημοσιογράφος στο CNNi, εκφράζοντας την καχυποψία του για το συγκεκριμένο μήνυμα.

Όμως ο Weigel δεν ήταν ο μόνος δημοσιογράφος που έλαβε μια τέτοια πρόσκληση. Τον περασμένο Ιανουάριο, κάποιος ονόματι Daniel Reed, αρχισυντάκτης του DoNotShoot.Us, έδωσε συνέντευξη στο International Press Foundation, μια ιστοσελίδα στην οποία δημοσίευαν άρθρα φοιτητές κι εκπαιδευόμενοι δημοσιογράφοι, που πλέον δεν λειτουργεί.

«Δεν υπάρχει πολιτισμένη χώρα στον κόσμο που να υποφέρει τόσο πολύ από την αστυνομική βία κατά των πολιτών», έλεγε ο Reed σε αυτή τη συνέντευξη, μεταξύ άλλων.

Σύμφωνα με το IPF η συνέντευξη δόθηκε με email με την δημοσιογράφο να μην έρχεται σε άλλου είδους επαφή με τον "Reed". Οι απαντήσεις εστάλησαν σε ένα τετρασέλιδο αρχείο Microsoft Word.

Αυτό που αξίζει να σημειωθεί είναι ότι η ηλεκτρονική διεύθυνση που χρησιμοποίησε ο "Reed" για να στείλει τις απαντήσεις του στη συνέντευξη, ήταν ίδια με εκείνη που χρησιμοποιήθηκε για να σταλεί στον Weigel η πρόσκληση για να συμμετάσχει στον διαγωνισμό Pokémon Go.

Αν και οι απαντήσεις του "Reed" στη συγκεκριμένη συνέντευξη ήταν γραμμένες στην αγγλική γλώσσα, το CNNi ερεύνησε λίγο περισσότερο τα δεδομένα του αρχείου, για να διαπιστώσει πως ένα από αυτά ήταν το Название, που στα ρωσικά σημαίνει όνομα. Δύο ειδικοί στους οποίους απευθύνθηκε το CNNi μελέτησαν εξονυχιστικά το αρχείο και τα δεδομένα του, συμπεραίνοντας πως αυτό αρχικά δημιουργήθηκε σε έναν υπολογιστή ή ένα πρόγραμμα, που χρησιμοποιεί την ρωσική ως αρχική του γλώσσα.

Το Facebook παραδέχεται ότι κυβερνήσεις χρησιμοποιούσαν το μέσο για προπαγανδιστικούς σκοπούς

Μέχρι σήμερα το facebook ισχυρίζεται ότι έχει αναγνωρίσει 470 λογαριασμούς που συνδέονται με την Υπηρεσία Διαδικτυακών Αναζητήσεων της Ρωσίας, ενώ το Twitter από την πλευρά του έχει αναγνωρίσει 201. Η Google δεν έχει ακόμη κάνει γνωστά τα ευρήματά της, αν και το CNNi είναι σε θέση να γνωρίζει ότι η συγκεκριμένη εταιρεία έχει διαπιστώσει ότι δεκάδες χιλιάδες δολάρια ξοδεύτηκαν για αγορές διαφημίσεων από ρωσικούς λογαριασμούς.

Facebook: «Έγιναν πράγματα στην πλατφόρμα μας, που δεν έπρεπε να έχουν γίνει»

Facebook και Twitter έχουν ήδη θέσει τα στοιχεία που βρήκαν στις επιτροπές που διερευνούν την ενδεχόμενη ρωσική ανάμειξη στην προεκλογική εκστρατεία των αμερικανικών προεδρικών εκλογών.

Exclusive: Even Pokémon Go used by extensive Russian-linked meddling effort, by Donie O'Sullivan and Dylan Byers @CNNMoney