Ο Βρετανός πρέσβης στη Σαουδική Αραβία ασπάστηκε το Ισλάμ και προσκύνησε στη Μέκκα

Ο Σάιμον Κόλις (Simon Collis) ολοκλήρωσε το προσκυνηματικό του ταξίδι στην ιερή πόλη του Ισλάμ, συμμετέχοντας στο Χατζ (Hajj) και γνωστοποίησε ότι εδώ και λίγα χρόνια έχει ασπαστεί το Ισλάμ.

Η είδηση προέκυψε με την ανάρτηση δύο φωτογραφιών στο Twitter με ημερομηνία 12 Σεπτεμβρίου, όπου ο Βρετανός διπλωμάτης εμφανίζεται μόνος του στο Μεγάλο Τέμενος της Μέκκας και στην είσοδο του βρετανικού προξενείου στη Μέκκα, έχοντας στο πλευρό του τη σύζυγό του Χούντα Μουτζαρκές (Huda Mujarkech). Ο Κόλις φορά το ιχράμ (ihram), το παραδοσιακό ένδυμα που φορούν οι μουσουλμάνοι όταν βρίσκονται στη Μέκκα για το Χατζ.

Τη φωτογραφία ανέβασε στο λογαριασμό της η καθηγήτρια στο King Saud University του Ριαντ, συγγραφέας και ακτιβίστρια Φαουζία Αλμπάκρ (Fawziah Albakr), γράφοντας χαρακτηριστικά:

Ο πρώτος Βρετανός πρέσβης στο Χατζ μετά τον προσηλυτισμό του: ο Σάιμον Κόλις με τη γυναίκα του Χούντα στη Μέκκα. Δόξα στο Θεό.

Την επόμενη ημέρα –τρίτη ημέρα του Χατζ και ημέρα κατά την οποία ξεκινούν οι εορτασμοί για το Eid al-Adha (Γιορτή της Θυσίας)– ο υψηλόβαθμος διπλωμάτης απάντησε στα αραβικά ευχαριστώντας την Αλμπάκρ, η οποία έχει διακριθεί για τους αγώνες της υπέρ των δικαιωμάτων των γυναικών στο σαουδαραβικό βασίλειο.

Όπως αποκάλυψε ο ίδιος:

Ασπάστηκα το Ισλάμ, έχοντας ζήσει τριάντα χρόνια σε μουσουλμανικές κοινωνίες και πριν παντρευτώ τη Χούντα.

Αεροφωτογραφία της Κάαμπα στο Μεγάλο Τέμενος της Μέκκας, την Τρίτη 13 Σεπτεμβρίου 2016 - Πηγή: REUTERS/Ahmed Jadallah

Καριέρα στον ισλαμικό κόσμο

Ο 60χρονος Κόλις είναι ο επικεφαλής της βρετανικής διπλωματίας στη Σαουδική Αραβία από τον Ιανουάριο του 2015. Διορίστηκε στο υπουργείο Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου το 1978, έχοντας πάρει πτυχίο αραβικών σπουδών από το πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ.

Η διπλωματική του καριέρα ξεκίνησε το 1981 από Μπαχρέιν. Υπηρέτησε στην Τύνιδα, το Νέο Δελχί, το Αμμάν, ενώ τη διετία 1990-91 προσέφερε τις διπλωματικές του υπηρεσίες στο Gulf War Emergancy Unit του βρετανικού υπουργείου Εξωτερικών.

Επί σειρά ετών στις αρχές της περασμένης δεκαετίας διετέλεσε γενικός πρόξενος στο Ντουμπάι των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και στη Βασόρα του Ιράκ.

Το 2005 διορίστηκε «πρέσβης της Αυτού Μεγαλειότητας» στην Ντόχα του Κατάρ, ενώ από το 2007 έως το 2012 ήταν ο πρέσβης της Βρετανίας στη Δαμασκό –θέση την οποία εγκατέλειψε όταν τον Ιούλιο του 2012 αποσύρθηκε η βρετανική αποστολή από την συριακή πρωτεύουσα.

Παιδιά ξαπλωμένα στο οδόστρωμα με υφάσματα βαμμένα σε κόκκινη μπογιά αναπαριστούν νεκρά παιδιά, κατά τη διάρκεια διαδήλωσης κατά των δυνάμεων του προέδρου Άσαντ, στην οδό Καστέλο στο Χαλέπι της Συρίας, την Τετάρτη 14 Σεπτεμβρίου 2016 - Πηγή: REUTERS/Abdalrhman Ismail

Είναι ακριβώς η εποχή όπου καταρρέει η ειρηνευτική αποστολή του ΟΗΕ με επικεφαλής τον πρώην γενικό γραμματέα του οργανισμού Κόφι Ανάν και ο εμφύλιος στη Συρία παίρνει νέα τροπή με την ανάδειξη και ισχυροποίηση των τζιχαντιστών. Ο Κόλις είχε ταχθεί ανοιχτά κατά του προέδρου Μπασάρ Αλ Άσαντ (Bashar al-Assad) για το ρόλο του τελευταίου στην εμφύλια διαμάχη της Συρίας. Σε συνέντευξή του στο BBC τον Μάρτιο του 2012 έλεγε χαρακτηριστικά πως «ο Άσαντ έχει αίμα στα χέρια του». Το Λονδίνο φοβόταν για την προσωπική ασφάλεια του υψηλόβαθμου διπλωμάτη.

Ενδεικτικός της σημαίνουσας θέσης του Κόλις στο διπλωματικό σώμα του Ηνωμένου Βασιλείου είναι ο διορισμός του για τα επόμενα δύο χρόνια στο επίσης κρίσιμο πόστο του Βρετανού πρέσβη στη Βαγδάτη.

Τα βρετανικά μέσα μεταδίδουν ότι ο Κόλις ασπάστηκε το Ισλάμ πριν από το γάμο του το 2011 με τη Σύρια Χούντα Μουτζαρκές. Καλούμενο να σχολιάσει την είδηση, το Foreign Office αρκέστηκε να πει ότι το θρήσκευμα του υψηλόβαθμου διπλωμάτη είναι προσωπικό του ζήτημα.

Ένας Χατζής στην καρδιά του προβλήματος

Η Βρετανίδα πρωθυπουργός Τερέζα Μέι συζητά με τον ισχυρό άντρα του σαουδαραβικού βασιλείου, υπουργό Άμυνας και αναπληρωτή διάδοχο του θρόνου Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν (Mohammed bin Salman) και τον Σαουδάραβα υπουργό Εξωτερικών Αντέλ Αλ Τζουμπέιρ (Adel al-Jubeir) πριν από την έναρξη της Συνόδου των G20 στο Χανγκτσόου (Hangzhou) της Κίνας, την Κυριακή 4 Σεπτεμβρίου 2016 - Πηγή: REUTERS/Narendra Shresta/Pool

Το ετήσιο προσκύνημα του Χατζ είναι ένας από τους πέντε πυλώνες του Ισλάμ και διαρκεί πέντε ημέρες. Κάθε μουσουλμάνος οφείλει για τουλάχιστον μια φορά στη ζωή του να πραγματοποιήσει το προσκυνηματικό ταξίδι στη Μέκκα. Εκτιμάται ότι περισσότεροι από 1,8 εκατομμύρια πιστοί βρέθηκαν στο Μασγίντ Αλ Χαράμ –το Μεγάλο Τέμενος που περιβάλλει την κυβόσχημη Κάαμπα, όπου στρέφονται οι πιστοί κατά τη διάρκεια της προσευχής τους.

Έχοντας ολοκληρώσει το Χατζ ο Σάιμον Κόλις μπορεί να λάβει πλέον τον τίτλο του «Χατζή» και μπορεί να αναφέρεται ως Πρέσβης της Αυτού Μεγαλειότητας Σάιμον Χατζηκόλις (Simon Haji Collis).

Αρκεί αυτό για να λυθούν τα προβλήματα στη Μέση Ανατολή; Τον τελευταίο χρόνο αυξάνονται οι φωνές εντός και εκτός Ηνωμένου Βασιλείου που ζητούν αλλαγή στάσης στην πολιτική του Λονδίνου απέναντι στο Ριάντ.

Η πανθομολογούμενη στήριξη της σαουδαραβικής μοναρχίας στους τζιχαντιστές της Συρίας, η ανάδειξη του συριακού εμφυλίου ως proxy war ανάμεσα σε Σαουδική Αραβία και Ιράν, αλλά και η μονομερής επέμβαση της σουνιτικής συμμαχίας υπό τους Σαούντ στην Υεμένη κατά των σιιτών ανταρτών Χούτι αναδεικνύουν τις αντιφάσεις της βρετανικής πολιτικής που από τη μία ζητά τερματισμό του πολέμου και των γεωπολιτικών εντάσεων, αλλά και σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και από την άλλη εξακολουθεί να τροφοδοτεί με οπλικά συστήματα τις ένοπλες δυνάμεις του Ριάντ.

Ο περίφημος χάρτης της μυστικής συμφωνίας Σάικς-Πικό του 1916 –από τα ονόματα του Βρετανού διπλωμάτη Μάρκ Σάικς (Mark Sykes) και του Γάλλου διπλωμάτη Φρανσουά Πικό (François Georges-Picot)– με την οποία προσδιορίστηκαν οι σφαίρες επιρροής Λονδίνου και Παρισίων στη Μέση Ανατολή εν αναμονεί της ήττας και του συνακόλουθου διαμελισμού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας - Πηγή: Wikimedia Commons

Ο Σάιμον Κόλις δεν είναι ο συνταγματάρχης Τόμας Έντουαρντ Λόρενς (Thomas Edward Lawrence) –γνωστότερος και ως Λόρενς της Αραβίας– που ηγήθηκε των αραβικών φυλάρχων της χερσονήσου κατά της παραπαίουσας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας πριν από έναν αιώνα. Οι ποιότητες έχουν αλλάξει δραματικά μέσα σε μόλις εκατό χρόνια για τη βρετανική ελίτ, που εξακολουθεί μεν να γοητεύεται από τα μυστήρια της Ανατολής, αλλά που σήμερα δεν έχει να επιδείξει κάτι περισσότερο από τον ωμό κυνισμό αναλώσιμων ηγετών.

Σε μια ηχηρή συνέντευξη που παραχώρησε ο Ντέιβιντ Κάμερον (David Cameron) τον περασμένο Οκτώβριο –και ύστερα από τις πιεστικές ερωτήσεις του Βρετανού δημοσιογράφου Τζον Σνόου (Jon Snow), ο πρώην Βρετανός πρωθυπουργός απάντησε με δύο φράσεις που έμειναν στην ιστορία:

Έχουμε σχέση με τη Σαουδική Αραβία και, εάν θέλετε να ξέρετε γιατί, θα σας πω γιατί. Είναι διότι λαμβάνουμε από αυτούς σημαντικές πληροφορίες που μας κρατούν ασφαλείς.

Είναι αυτές οι πληροφορίες που λαμβάνει και αποστέλλει ο μουσουλμάνος διπλωμάτης Σάιμον Κόλις, τη στιγμή που Σαουδάραβες υπήκοοι όπως ο 21χρονος σιίτης Αλί Μοχάμεντ Μπακίρ Αλ Νιμρ (Ali Mohammed Baqir al-Nimr) αντιμετωπίζουν την ποινή της εκτέλεσης «δι' αποκεφαλισμού και σταύρωσης» (σ.σ με αυτήν τη σειρά) για τη συμμετοχή τους στην Αραβική Άνοιξη.

Πριν από λίγες μέρες η διάδοχος του Κάμερον Τερέζα Μέι (Theresa May) επανέλαβε ακριβώς το ίδιο επιχείρημα εντός του βρετανικού κοινοβουλίου. Απαντώντας στην ερώτηση του ηγέτη αντιπολίτευσης Τζέρεμι Κόρμπιν (Jeremy Corbyn) γιατί η Βρετανία εξακολουθεί να εξοπλίζει τη Σαουδική Αραβία παρά τις καταγεγραμμένες βιαιότητες που διαπράττει στην Υεμένη, η Μέι πήγε ένα βήμα παραπέρα από τον προκάτοχό της:

Στην πραγματικότητα, αυτό που μετρά είναι η ισχύς της σχέσης μας με τη Σαουδική Αραβία. Όταν τίθεται ζήτημα τρομοκρατίας και αντιτρομοκρατίας, είναι αυτή η σχέση που έχει συνδράμει ώστε να κυκλοφορούν ασφαλείς οι Βρετανοί στους δρόμους.

Όπως δήλωσε πέρυσι ο Σάιμον Κόλις αναλαμβάνοντας καθήκοντα στο Ριάντ:

Είναι τιμή και χαρά μου να διοριστώ Πρέσβης της Αυτού Μεγαλειότητας στο βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας. Ανυπομονώ να συνεργαστώ στενά με την κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας ώστε να χτιστούν ακόμα ισχυρότερες σχέσεις σε όλο το φάσμα των ήδη σημαντικών κοινών μας συμφερόντων. Έχοντας υπηρετήσει στη Μέση Ανατολή για ένα μεγάλο μέρος της διπλωματικής μου καριέρας, προσβλέπω στην ανάπτυξη της συμμετοχής μας στα περιφερειακά ζητήματα σε μια εποχή σημαντικών προκλήσεων. Υπάρχουν πολλά που μπορούμε να επιτύχουμε μαζί για να οικοδομήσουμε την ευημερία, την ενίσχυση της ασφάλειας και την αντιμετώπιση των παγκοσμίων ζητημάτων.

Πόσο διαφέρει ένας Χατζηκόλις από έναν Ελ Λόρενς και πόσο ένα τηλεγράφημα του εξωτερικού δελτίου από τους Επτά Πυλώνες της Σοφίας; Πόσο καλύτερος (ή χειρότερος) είναι ένας διπλωμάτης του 21ου αιώνα από έναν πολεμιστή του 20ου; Η ιστορία θα δείξει.

Όμως, για πολλούς είναι ήδη αργά. Η απαντηση δεν θα έρθει ποτέ, βρίσκονται ήδη στην αγκαλιά του Αλλάχ· χωρίς ποτέ το Twitter να έχει αποκαλύψει την πίστη τους, το δράμα τους, τα βήματα και τους δρόμους της άγνωστης ζωής τους.