Ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων στο CNN Greece: Είμαστε η «ουδέτερη ζώνη»
Να ισορροπήσει αριστοτεχνικά σε ευαίσθητες ισορροπίες, εν μέσω συνθηκών που διαμορφώθηκαν μέσα από τη μακραίωνη ιστορική διαδρομή του Πατριαρχείου των Ιεροσολύμων, επιχειρεί αγωνιωδώς ο κ. κ. Θεόφιλος Γ'.
«Πολλές οι προκλήσεις και εξελίξεις από πολιτικής άποψης. Προσπαθούμε με κάθε τρόπο να μην εμπλεκόμαστε. Η αποστολή μας εδώ είναι να προωθήσουμε την ειρήνη», υπογραμμίζει ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων.
Ο ρόλος των Χριστιανών, όχι μόνο του Πατριαρχείου των Ιεροσολύμων, άλλα όλων των χριστιανικών Εκκλησιών που είναι ενωμένες έναντι των προκλήσεων που πηγάζουν από οργανώσεις εποίκων όπως τονίζει με νόημα ο κ. Θεόφιλος, είναι καταλυτικός για την προστασία του υφιστάμενου καθεστώτος της Ιερουσαλήμ, και ιδίως της Παλαιάς Πόλης και των Αγίων Τόπων.
«Χάρη στις Εκκλησίες διατηρείται ακόμη το υφιστάμενο status quo της Ιερουσαλήμ, και σαφώς διατηρούμε τους Αγίους Τόπους προσβάσιμους προς όλους χωρίς καμία απολύτως διάκριση», επισημαίνει ο Πατριάρχης, τονίζοντας ότι καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια για την προώθηση του αμοιβαίου σεβασμού, της συνύπαρξης και της κατανόησης.
Το CNN Greece βρέθηκε στην Ιερουσαλήμ και τη Βηθλεέμ, στο πλαίσιο δημοσιογραφικής αποστολής, καταγράφοντας τα αίτια που οδηγούν στη φυγή τις «ζωντανές πέτρες», τη χριστιανική κοινότητα των Αγίων Τόπων που πληθυσμιακά βαίνει δραματικά συρρικνούμενη, καθώς και τις προκλήσεις με τις οποίες βρίσκονται αντιμέτωπες οι χριστιανικές Εκκλησίες εξαιτίας της δράσης οργανώσεων εποίκων.
Διαβάστε αναλυτικά:
Το CNN Greece στην Ιερουσαλήμ: Κινδυνεύουν να χαθούν οι «ζωντανές πέτρες»
Η Ιερουσαλήμ και η Βηθλεέμ ετοιμάζονται να υποδεχθούν τα πρώτα Χριστούγεννα έπειτα από μία διετία ερήμωσης και οικονομικής παράλυσης λόγω των περιορισμών προς ανάσχεση της πανδημίας Covid-19. Η πολύβουη Παλιά Πόλη έχει καλωσορίσει ξανά τους επισκέπτες της και ένα ζωηρό μικροσύμπαν λαών, πολιτισμών και θρησκειών εναλλάσσεται στις τέσσερις συνοικίες -χριστιανική, εβραϊκή, αρμενική και μουσουλμανική.
«Οι πολίτες πλέον 'αναπνέουν' μετά την πανδημία της Covid-19 -και αυτό ισχύει ειδικά για τη Βηθλεέμ, όπου μπορούν τώρα να εξασφαλίσουν τα προς το ζην, ενώ και η αγορά της Παλαιάς Πόλης βρίσκεται πλέον σε πλήρη λειτουργία», δηλώνει ο Πατριάρχης Θεόφιλος, επισημαίνοντας ότι μέρος του ρόλου της Εκκλησίας είναι η υποδοχή και η ενθάρρυνση προσκυνητών να επισκεφθούν την Ιερουσαλήμ, και στο πλαίσιο αυτό η συνεργασία με το υπουργείο Τουρισμού του Ισραήλ είναι βέλτιστη.
«Ουδέτερη ζώνη» οι Χριστιανοί
Ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων προτιμά να χρησιμοποιεί τη λέξη συμβίωση αντί της συνύπαρξης γιατί «συνύπαρξη σημαίνει συνεταρισμός, ενώ συμβίωση γάμος».
«Το μήνυμα που εμείς σταθερά στέλνουμε είναι ότι υπάρχει αρκετός χώρος στην Ιερουσαλήμ για να φιλοξενηθούν όλοι. Δεν είμαστε υπέρ ενός σε βάρος του άλλου», υπογραμμίζει.
Το Κράτος του Ισραήλ, η Παλαιστινιακή Αρχή και η Ιορδανία, όλες οι πλευρές, χρειάζονται την παρουσία των Χριστιανών, αναφέρει ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων. «Αυτό που το Ισραήλ λέει είναι ότι οι Εκκλησίες, και ειδικά το Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο, είναι μία 'αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη', γεγονός που είναι αληθές. Εδώ είναι το σημείο που οι πιο εξτρεμιστικές πλευρές από όλα τα μέρη μπορούν να συναντηθούν», εξηγεί.
Και δεν είναι μόνο οι περιφερειακοί δρώντες που έχουν ανάγκη τη χριστιανική παρουσία στους Αγίους Τόπους. «Σήμερα, νιώθω, εν μέσω πολιτικού αδιεξόδου, ότι τόσο η αμερικανική κυβέρνηση, όσο και η Ευρωπαϊκή Ένωση, επενδύουν σε εμάς, διότι οι Εκκλησίες είναι δίαυλος και γέφυρα» παρατηρεί Θεόφιλος Γ'.
«Όταν μιλάμε για Αγίους Τόπους δεν ζητάμε την αναβίωση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας» λέει χαμογελώντας: «Η διεκδίκησή μας είναι για την ιερότητα της τοποθεσίας, όχι για αυτή καθαυτή την τοποθεσία».
Ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων υπογραμμίζει επίσης τη σημασία των σχολείων που λειτουργούν υπό την αιγίδα της Εκκλησίας, με την πλειονότητα των μαθητών να είναι μουσουλμάνοι. Εκεί χριστιανοί και μουσουλμάνοι εξοικειώνονται με τα θρησκευτικά σύμβολα, ενώ σήμερα στους κόλπους της παλαιστινιακής κυβέρνησης υπάρχουν πολλά στελέχη που έχουν αποφοιτήσει από χριστιανικά σχολεία, ενδεικτικά αναφέρει.
«Δεν φοβάμαι για τίποτα»
Υπάρχει σήμερα φόβος για τη χριστιανική παρουσία στους Αγίους Τόπους;
Η απάντηση που μας δίνει ο Πατριάρχης, αφοπλιστική· φέρει το ιστορικό βάρος του ρόλου του:
«Δεν φοβάμαι για τίποτα. Δεν ανησυχώ. Και αυτό γιατί είμαστε εδώ, αυτός ο θεσμός είναι εδώ, σχεδόν επί 2.000 χρόνια. Πολλές άγιες και ανίερες αυτοκρατορίες ήλθαν και απήλθαν, και η Εκκλησία είναι ακόμη εδώ», δηλώνει.
Και μας δείχνει μία προσφάτως αναπαλαιωμένη και αποκαταστημένη εικόνα που χρονολογείται στον 12ο αιώνα, την εποχή των Σταυροφόρων.
«Πολλοί θα έλεγαν εδώ έφτασαν οι Σταυροφόροι, το Πατριαρχείο θα είχε εξαφανιστεί. Κοιτάξτε... Είναι μία μαρτυρία. Μία μικρή μαρτυρία, ανάμεσα σε άλλες ιστορικές μαρτυρίες», επισημαίνει προσθέτοντας: «Πιστεύω ακράδαντα ότι αυτός ο θεσμός δεν είναι μόνο επίγειος, είναι κάτι υπερφυσικό».
Ενώπιον των πολυεπίπεδων προκλήσεων, ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων θα πει: «Υπάρχουν καιροί που πρέπει να μείνουμε σιωπηλοί, όμως υπάρχουν φορές που πρέπει να υψώσουμε τη φωνή. Διότι εδώ δεν εκπροσωπώ τον εαυτό μου, έχουμε ηθικό καθήκον να προωθήσουμε την ειρήνη και τη συνύπαρξη. Και παρακαλώ μην αγγίξετε το υφιστάμενο status quo».
Όσον αφορά στη βοήθεια που μπορεί να προσφέρει η ελληνική κυβέρνηση για να σηκώσει αυτό το ιστορικό βάρος αφήνει μία λεπτή αιχμή: «Έχουν τη δύναμη να το κάνουν αυτό, αλλά την ίδια στιγμή δεν κάνουν αρκετά».
Νετανιάχου, έποικοι, προκλήσεις
Ως προς την πολιτική κατάσταση που διαμορφώνεται με τη νέα κυβέρνηση στο Ισραήλ, ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων επισημαίνει ότι με τον Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει υπάρξει επικοινωνία και όταν κατά το παρελθόν του ζητήθηκε να παρέμβει, το έπραξε. Τον θεωρεί έναν «ώριμο» πολιτικό που γνωρίζει και κατανοεί, και γι' αυτό το λόγο του έχει «έναν βαθμό εμπιστοσύνης».
Όπως και ο πρόεδρος του Ισραήλ Ισαάκ Χέρτσογκ, ο οποίος σύμφωνα με τον κ. Θεόφιλο κατανοεί τη σημασία των χριστιανικών Εκκλησιών και της χριστιανικής παρουσίας στην Ιερουσαλήμ.
Σήμερα, κατά τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων, η πρόκληση δεν προέρχεται από την κυβέρνηση και αυτό καθαυτό το κράτος του Ισραήλ, αλλά από ριζοσπαστικές ομάδες που διαθέτουν δύναμη και επιρροή και μπορούν να επηρεάσουν τις τοπικές αρχές, όπως τον δήμο. Ομάδες που δεν δείχνουν ευαισθησία και σεβασμό, σαν να είμαστε εχθροί, αναφέρει.
Ως χαρακτηριστικά παραδείγματα αναφέρει τις «αχρείαστες προκλήσεις» που λαμβάνουν χώρα στην Πύλη της Γιάφας και στο ξενοδοχείο Little Petra που έχει καταληφθεί από εποίκους της Ατέρετ Κοχανίμ, και όπου το τελευταίο διάστημα συντελούνται εργασίες ανακατασκευής, χωρίς η αστυνομία να παρεμβαίνει. Επισημαίνει ότι εν γένει το Πατριαρχείο διατηρεί καλές σχέσεις με την αστυνομία, εντούτοις την τελευταία φορά χρειάστηκε να μεταφέρει την έντονη ενόχληση και απογοήτευσή του.
Ως προς τη σκοπιμότητα των ενεργειών αυτών και με αφορμή τους σχεδιασμούς για το Όρος των Ελαιών, μεταξύ άλλων, επισημαίνει: «Η Ανατολική Ιερουσαλήμ είναι Ανατολική Ιερουσαλήμ. Σήμερα είναι το παλαιστινιακό τμήμα της Ιερουσαλήμ. Κατοικείται από Παλαιστίνιους. Αν ελέγξεις αυτές τις ιδιοκτησίες, που βρίσκονται στο μέσον παλαιστινιακών κατοικημένων περιοχών, επί της ουσίας αλλάζεις το καθεστώς».
«Οι εκκλησίες έχουν ιδιοκτησίες, τοποθεσίες ιερές που συνδέονται με τη Βίβλιο. Στο Όρος των Ελαιών προσπαθούν να ανακηρύξουν αυτές τις τοποθεσίες εθνικό πάρκο -που σημαίνει ότι είναι για δημόσια χρήση. Όταν αρχικά αντιδράσαμε έντονα, τα σχέδια πάγωσαν, όμως τώρα δείχνουν να ανακάμπτουν. Αν στερηθούμε τις περιουσίες μας, τι μένει για εμάς; Είμαστε εδώ για να είμαστε οι θυρωροί ή να ανάβουμε τα κεριά; Οι Άγιοι Τόποι είναι Άγιοι Τόποι και χάρη στις Εκκλησίες, και ειδικά σε αυτό το θεσμό, οι ιεροί τόποι για τους εβραίους και τους μουσουλμάνους προστατεύονται εξίσου», επισημαίνει ο κ. Θεόφιλος.
Παρά τις «αχρείαστες προκλήσεις», ο ίδιος διασαφηνίζει: «Οι έποικοι δεν στοχεύουν τους χριστιανούς. Το πρόβλημα είναι ότι οι ριζοσπάστες διακατέχονται από μεσσιανικό σύνδρομο -και αυτό δεν αφορά μόνο τους εβραίους, μπορεί να αφορά και τους χριστιανούς και τους μουσουλμάνους».
«Εργαστείτε για την ειρήνη», το μήνυμα για τα Χριστούγεννα
Ειρήνη και Δικαιοσύνη είναι το μήνυμα του Πατριάρχη Ιεροσολύμων για την εορτή των Χριστουγέννων.
«Για εμάς τα Χριστούγεννα, το μήνυμα των Χριστουγέννων, είναι ότι αναμένουμε τον ήλιο της δικαιοσύνης, τον Ιησού Χριστό. Και Εκείνος είναι η ενσάρκωση της ειρήνης και της Δικαιοσύνης. Ελπίζουμε και προσευχόμαστε ότι αυτά τα Χριστούγεννα το μήνυμα αυτό θα εξαπλωθεί σε ολόκληρο τον κόσμο, και θα φωτίσει το νου των παγκόσμιων ηγετών και των εχόντων θέσεις ευθύνης για να εργαστούν για την ειρήνη. Αυτό επιθυμούμε. Και για ειρήνη στην περιοχή μας, εδώ».
Ως μήνυμα κατά των προκαταλήψεων και υπέρ του αμοιβαίου σεβασμού χαρακτηρίζει και τις εκδηλώσεις για τη φωταγώγηση του χριστουγεννιάτικου δέντρου, που όπως αναφέρει έχουν αγκαλιαστεί και έχουν πλέον καταστεί έθιμο σε κάθε πόλη στα Παλαιστινιακά Εδάφη. Είναι μια γιορτή σε συνεργασία με τις εκκλησίες και τις τοπικές αρχές.
Αλλά και στο Τελ Αβίβ πολλά καταστήματα είναι διακοσμημένα με τον Άγιο Βασίλη, σε σημείο που κάποιοι ραβίνοι έχουν πρόβλημα, επισημαίνει ο Πατριάρχης. Στην Ιερουσαλήμ την ίδια στιγμή οι μουσουλμάνοι έχουν υιοθετήσει την παράδοση με τα δώρα προς τα παιδιά. Έχουν τον δικό τους Άγιο Βασίλη. Είναι μία εορτή σημαντική για όλους, επισημαίνει ο κ. Θεόφιλος.