Βρετανία: Γιατί οι κάτοικοι της χώρας δεν επιλέγουν τον ηγέτη τους

Σύμφωνα, με το Associated Press, η «Γηραιά Αλβιόνα» βιώνει μια ιδιόμορφη αλληλοδιαδοχή πρωθυπουργών (σ.σ. μέσα σε μία κοινοβουλευτική περίοδο έχουν αλλάξει ήδη τρεις πρωθυπουργοί) και μάλιστα χωρίς να έχουν διεξαχθεί εκλογές.

Κι ενώ το κόμμα των Εργατικών εξακολουθεί να ζητά πρόωρη προσφυγή στις κάλπες, οι Συντηρητικοί συνεχίζουν να επιλέγουν άλλον πρωθυπουργό από τις τάξεις τους, κάτι που έχουν το δικαίωμα να κάνουν λόγω του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί το πολίτευμα της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας στη Βρετανία.

Στην πραγματικότητα οι Βρετανοί δεν ψηφίζουν ποτέ για τον πρωθυπουργό τους

Η Βρετανία χωρίζεται σε 650 τοπικές εκλογικές περιφέρειες και οι πολίτες επιλέγουν με ένα κουτάκι τον εκπρόσωπο που θέλουν να γίνει ο τοπικός τους βουλευτής. Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτό θα είναι ένα μέλος ενός από τα μεγάλα πολιτικά κόμματα της χώρας.

Το κόμμα που κερδίζει την πλειοψηφία των εδρών σχηματίζει κυβέρνηση και ο ηγέτης του κόμματος αυτού γίνεται αυτομάτως πρωθυπουργός. Αν και είναι δυνατοί οι συνασπισμοί, το σύστημα ψηφοφορίας της Βρετανίας ευνοεί τα δύο μεγαλύτερα κόμματα και στις περισσότερες περιπτώσεις ένα μόνο κόμμα θα λάβει την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών, όπως συμβαίνει με τους Συντηρητικούς στο σημερινό Κοινοβούλιο.

Πώς επιλέγουν τα κόμματα οι ηγέτες τους;

Από το 1922, και οι 20 πρωθυπουργοί της Βρετανίας προέρχονται είτε από το Εργατικό Κόμμα είτε από το Συντηρητικό Κόμμα. Αυτό σημαίνει ότι τα μέλη αυτών των κομμάτων έχουν υπέρμετρη επιρροή στο ποιος θα γίνει πρωθυπουργός της χώρας. Οι διαδικασίες που χρησιμοποιούν τα κόμματα για την επιλογή τους θα μπορούσαν να προσιδιάζουν κάλλιστα στο σύστημα που εφαρμοζόταν στο Βυζάντιο.

Για το Συντηρητικό Κόμμα, οι βουλευτές του πρέπει πρώτα να δηλώσουν την υποστήριξή τους σε έναν πιθανό ηγέτη. Εάν υπάρχει αρκετή υποστήριξη, το πρόσωπο αυτό θα γίνει επίσημα υποψήφιος. Στη συνέχεια, όλοι οι βουλευτές του Συντηρητικού κόμματος διεξάγουν μια σειρά ψηφοφοριών, μειώνοντας σταδιακά τον αριθμό των υποψηφίων σε δύο. Τέλος, τα απλά μέλη του κόμματος - περίπου 180.000 από αυτά - ψηφίζουν μεταξύ αυτών των δύο υποψηφίων. Την τελευταία φορά επέλεξαν τη Λιζ Τρας έναντι του Ρίσι Σούνακ.

Εάν οι βουλευτές είναι σε θέση να ενωθούν πίσω από έναν μόνο υποψήφιο, τότε δεν υπάρχει ανάγκη να ψηφίσουν τα ευρύτερα μέλη του κόμματος. Αυτό συνέβη τελευταία φορά το 2016, όταν οι βουλευτές υποστήριξαν την Τερέζα Μέι, μετά την παραίτηση του Ντέιβιντ Κάμερον και αυτή έγινε αυτόματα πρωθυπουργός. Αυτό θα μπορούσε να συμβεί και πάλι.

Το Εργατικό Κόμμα έχει τη δική του διαδικασία που είναι, αναμφισβήτητα, ακόμη πιο περίπλοκη.

Πώς ψηφίστηκε, όμως, ο Μπόρις Τζόνσον το 2019

Ο Τζόνσον επιλέχθηκε από το κόμμα του μετά την παραίτηση της Τερέζα Μέι. Είχε ήδη διατελέσει πρωθυπουργός για πέντε μήνες, όταν οι ψηφοφόροι τσεκάρισαν τα ψηφοδέλτιά τους τον Δεκέμβριο του 2019. Ωστόσο, η υποστήριξη των ψηφοφόρων προς το Συντηρητικό Κόμμα εδραίωσε τη θέση του ως πρωθυπουργού.

Ακόμη και σε εκείνες τις εκλογές, όμως, στην πραγματικότητα μόνο περίπου 70.000 άνθρωποι είχαν την ευκαιρία να ψηφίσουν απευθείας υπέρ ή κατά του Τζόνσον - όσοι έτυχε να ζουν στην κοινοβουλευτική του εκλογική περιφέρεια Σάουθ Ρούισλιπ και Αξμπρίτζ, του δυτικού Λονδίνου.

Έκτοτε, μια άλλη πρωθυπουργός, η Λιζ Τρας ήρθε και έφυγε, και μια ακόμη θα είναι στη θέση της μέχρι το τέλος της επόμενης εβδομάδας - και όλα αυτά χωρίς κανείς να προβληματίσει το γενικό εκλογικό σώμα.

Θα γίνουν σύντομα γενικές εκλογές;

Συνταγματικά, δεν απαιτούνται γενικές εκλογές στη Βρετανία για δύο ακόμη χρόνια. Αλλά καθώς οι πρωθυπουργοί έρχονται και φεύγουν, επιλεγμένοι από ένα μικρό ποσοστό του πληθυσμού, πολλοί Βρετανοί αρχίζουν να αναρωτιούνται γιατί δεν έχουν την ευκαιρία να επηρεάσουν το ποιος θα είναι ο επόμενος ηγέτης τους.

Οι φωνές για γενικές εκλογές στο εγγύς μέλλον είναι πιθανό να καταστούν ολοένα και πιο ηχηρές.

Με πληροφορίες από το Associated Press