21 Μαρτίου 1960 - Η σφαγή της Σάρπβιλ στη Ν Αφρική: «Το αίμα που θυσιάσαμε, άξιζε κάθε σταγόνα»

Η Σελίνα Μνγκούνι ήταν 23 ετών και τριών μηνών έγκυος στις 21 Μαρτίου 1960, όταν ενεπλάκη στα αιματηρά γεγονότα της Σάρπβιλ στη Νότια Αφρική.

Η «σφαγή της Σάρπβιλ», όπως έμεινε στην ιστορία το περιστατικό, ήταν -στην εξέλιξή του- πανομοιότυπο με δεκάδες άλλα στην παγκόσμια ιστορία: Μια ειρηνική διαδήλωση με απόλυτα δίκαια αιτήματα κατέληξε σε λουτρό αίματος, όταν η αστυνομία της Ν. Αφρικής άνοιξε πυρ αδιακρίτως εναντίον των μαύρων διαδηλωτών.

Η Μνγκούνι, μαζί με χιλιάδες άλλους ανθρώπους, διαμαρτύρονταν για το νόμο με τον οποίο η κυβέρνηση επέβαλε «διαβατήριο» στους μαύρους για οποιαδήποτε μετακίνησή τους.

Στην πραγματικότητα, διαμαρτύρονταν για τη συνολική βαρβαρότητα και καταπίεση που δέχονταν από το καθεστώς του Απαρτχάιντ.

Όταν οι διαδηλωτές έφτασαν έξω από το αστυνομικό τμήμα της Σάρπβιλ, πολεμικά αεροπλάνα άρχισαν να εκτελούν πολύ χαμηλές πτήσεις από πάνω τους. Οι μαύροι νόμιζαν ότι δέχονται επίθεση και άρχισαν να πετούν πέτρες, το μόνο τους όπλο. Η αστυνομία άνοιξε πυρ.

Εξήντα εννέα άνθρωποι, ανάμεσα στους οποίους και παιδιά 12 και 13 ετών σκοτώθηκαν και εκατοντάδες τραυματίστηκαν. Όπως συμβαίνει συνήθως σε τέτοια περιστατικά κρατικής βίας, πολλοί από τους νεκρούς είχαν χτυπηθεί πισώπλατα.

Η σφαγή κατάφερε να τραβήξει τη διεθνή προσοχή στη Νότια Αφρική. Ο διεθνής Τύπος, αν και μερικώς διαστακτικά, καταδίκασε την επίθεση και το θέμα έφτασε ως το δυκίνητο ΟΗΕ, ο οποίος 4 χρόνια αργότερα καθιέρωσε την 21η Μαρτίου ως τη Διεθνή Ημέρα για την Πάταξη των Φυλετικών Διακρίσεων.

Ο ρατσισμός αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά ως παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Το 1969 υπεγράφη και η Διεθνής Σύμβαση για την εξάλειψη όλων των μορφών των φυλετικών διακρίσεων, η οποία άρχισε να εφαρμόζεται από τις 4 Ιανουαρίου του συγκεκριμένου έτους. Τα κράτη της γης αναγνώρισαν τις φυλετικές διακρίσεις ως μια παγκόσμια πρόκληση.

Ο διαρκής αγώνας για την εξάλειψη των διακρίσεων

Η πάταξη των φυλετικών διακρίσεων, όμως, είναι ένας διαρκής αγώνας και η ανθρωπότητα απέχει πολύ από την επίτευξή της.

Για τη Νότια Αφρική, μπορεί η σφαγή της Σάρπβιλ να προκάλεσε ένα ντόμινο αντιδράσεων, χρειάστηκαν όμως άλλα 30 χρόνια και πολύ αίμα ακόμη για να απαλλαγεί η χώρα από το φρικαλέο καθεστώς του Απαρτχάιντ.

Ο ΟΗΕ, έκτοτε, είναι πολύ ενεργός στο συγκεκριμένο θέμα, μέσω της Ύπατης Αρμοστείας για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Οι αποφάσεις και οι δράσεις διαδέχονται η μία την άλλη, όμως όλοι αναγνωρίζουν ότι ο δρόμος είναι ακόμη μακρύς.

Στη ίδια τη Νότιο Αφρική, οι προσπάθειες επικεντρώνονται στο να διατηρηθεί η μνήμη ζωντανή. Κάθε χρόνο η σφαγή της Σάρπβιλ αποτελεί αφορμή για πολλές εκδηλώσεις που έχουν αυτόν το στόχο.

PHOTO 1 / 3

Photo 1/3

Photo 2/3

Photo 3/3

Τα τελευταία χρόνια, οι προσπάθειες στοχεύουν όλο και περισσότερο τους νέους: «Χρειαζόμαστε τους νέους και τις φωνές τους για να μπορέσουμε να σπάσουμε ολοκληρωτικά τη σιωπή που καλύπτει ακόμη της Φυλετικές Διακρίσεις. Πρέπει να τους ακούμε, να μαθαίνουμε από αυτούς και μαζί τους να φτιάξουμε ένα καλύτερο μέλλον», είπε η Αμπιγκέιλ Νόκο, εκπρόσωπος της Νότιας Αφρικής στην Ύπατη Αρμοστεία για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.

Η πανδημία του κορωνοϊού, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, έφερε στο προσκήνιο με δραματικό τρόπο το γεγονός ότι οι διακρίσεις όχι μόνο δεν εξαλείφθηκαν, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν και να είναι τεράστιες.

Στα 85 της χρόνια πλέον, η Σελίνα Μνγκούνι αισθάνεται υπερήφανη που ήταν εκείνη τη μέρα στη Σάρπβιλ. «Ξέρουμε ότι η δημοκρατία που έχουμε σήμερα επετεύχθη εν μέρει και με το αίμα που χύθηκε εκείνη τη μέρα», λέει.

«Και άξιζε κάθε του σταγόνα».