Φορολογικά κίνητρα για τη μεταφορά στην Ελλάδα της φορολογικής κατοικίας κατοίκων εξωτερικού

Η αρχή έγινε με το ειδικό καθεστώς για φυσικά πρόσωπα που πραγματοποιούν επένδυση στη χώρα μας ύψους τουλάχιστον 500.000 ευρώ, η οποία ολοκληρώνεται εντός 3 ετών από την ημερομηνία υποβολής της σχετικής αίτησης. Ως επιλέξιμες δαπάνες επένδυσης για τους σκοπούς υπαγωγής στο καθεστώς αυτό είναι, μεταξύ άλλων, η απόκτηση ακίνητης περιουσίας (συμπεριλαμβανομένης της ανέγερσης) στην Ελλάδα, η απόκτηση τίτλων συμμετοχής σε εταιρείες που εδρεύουν στην Ελλάδα, η αγορά ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου.

Τα πρόσωπα αυτά υπάγονται σε εναλλακτικό τρόπο φορολόγησης του εισοδήματος τους που προκύπτει στην αλλοδαπή, ο οποίος συνίσταται στην καταβολή ετησίως φόρου κατ’ αποκοπή ύψους 100.000 ευρώ ανεξαρτήτως του ύψους του εισοδήματος που αποκτήθηκε στην αλλοδαπή. Έχουν δε τη δυνατότητα να ζητήσουν την επέκταση της εφαρμογής του καθεστώτος αυτού σε συγγενικό τους πρόσωπο καταβάλλοντας ποσό φόρου ίσο με 20.000 ευρώ για κάθε συγγενικό πρόσωπο, ενώ απαλλάσσονται από το φόρο κληρονομιών ή δωρεών περιουσίας που βρίσκεται στην αλλοδαπή.

Ως προς το εισόδημα που αποκτάται στην Ελλάδα, τα πρόσωπα αυτά φορολογούνται με βάση τις γενικές εσωτερικές διατάξεις. Η υπαγωγή στο καθεστώς αυτό διαρκεί για 15 φορολογικά έτη, χωρίς δυνατότητα παράτασης, ενώ εάν σε κάποιο έτος δεν καταβληθεί ολόκληρο το οριζόμενο κατ’ αποκοπή ποσό φόρου, παύει η υπαγωγή. Τέλος, τα πρόσωπα αυτά μπορούν σε οποιοδήποτε φορολογικό έτος να ζητήσουν την ανάκληση από την υπαγωγή τους στο καθεστώς αυτό.

Ακολούθησε το ειδικό καθεστώς για φυσικά πρόσωπα που είναι δικαιούχοι σύνταξης που προκύπτει στην αλλοδαπή. Στην περίπτωση αυτή, τα πρόσωπα που μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα, καταβάλλουν κάθε έτος φόρο που υπολογίζεται με συντελεστή 7% επί του συνόλου του εισοδήματος που προκύπτει στην αλλοδαπή (με την επιφύλαξη των τυχόν ευνοϊκότερων διατάξεων των Συμβάσεων Αποφυγής Διπλής Φορολογίας ΣΑΔΦΕ μεταξύ της Ελλάδας και της χώρας προέλευσης του εισοδήματος, οι οποίες εξακολουθούν να ισχύουν και μετά την υπαγωγή στο καθεστώς αυτό).

Τα πρόσωπα του καθεστώτος αυτού απαλλάσσονται από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης για το παραπάνω εισόδημα αλλοδαπής, ωστόσο, δεν απαλλάσσονται από το φόρο κληρονομιών ή δωρεών περιουσίας που βρίσκεται στην αλλοδαπή. Ως προς το εισόδημα που αποκτάται στην ημεδαπή, τα πρόσωπα αυτά φορολογούνται με βάση τις γενικές εσωτερικές διατάξεις.

Σημειώνεται δε ότι η υπαγωγή ενός προσώπου στο παρόν καθεστώς δεν επιφέρει αυτοδικαίως τη μεταβολή της φορολογικής κατοικίας άλλων προσώπων που σχετίζονται με αυτό. Η υπαγωγή στο παρόν καθεστώς διαρκεί επίσης για 15 φορολογικά έτη, ενώ παύει η υπαγωγή σε αυτό εάν σε κάποιο έτος δεν καταβληθεί ολόκληρος ο φόρος. Η υποβολή αίτησης ανάκλησης είναι επίσης δυνατή και για το καθεστώς αυτό.

Τέλος, τον Δεκέμβριο του 2020 θεσπίστηκε ειδικό καθεστώς φορολόγησης και για τους μισθωτούς και αυτοαπασχολούμενους (φυσικά πρόσωπα) που μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στη χώρα μας. Εν συντομία, για τα πρόσωπα που υπάγονται στο καθεστώς αυτό παρέχεται απαλλαγή από το φόρο εισοδήματος και την ειδική εισφορά αλληλεγγύης για το 50% του ετήσιου εισοδήματός τους από μισθωτή εργασία και επιχειρηματική δραστηριότητα που αποκτούν στην Ελλάδα. Η υπαγωγή στο καθεστώς αυτό διαρκεί για 7 φορολογικά έτη χωρίς δυνατότητα παράτασης. Σημειώνεται ότι δεν έχει εκδοθεί μέχρι στιγμής η σχετική κοινή υπουργική απόφαση με την οποία θα καθορίζονται τα ειδικότερα θέματα εφαρμογής του καθεστώτος αυτού (διαδικασία, δικαιολογητικά κ.λπ.).

Στα ανωτέρω –γνωστά ως “non-dom”– καθεστώτα ήρθε να προστεθεί (με το ν. 4778/2021) η θέσπιση κινήτρων για εταιρείες ειδικού σκοπού διαχείρισης οικογενειακής περιουσίας («family offices”). Οι σχετικές ρυθμίσεις αναμένεται να λειτουργήσουν συμπληρωματικά στην προσέλκυση φορολογικών κατοίκων εξωτερικού υψηλής οικονομικής επιφάνειας.

Σε γενικές γραμμές, σκοπός είναι η δημιουργία ενός πλαισίου εντός του οποίου θα εξυπηρετούνται οι ανάγκες διοίκησης και διαχείρισης των χρηματικών ροών, των περιουσιακών στοιχείων και των επενδύσεων φυσικών προσώπων με φορολογική κατοικία στην Ελλάδα και των μελών των οικογενειών τους.

Οι εταιρείες αυτές θα δύνανται να έχουν οποιαδήποτε νομική μορφή (πλην μη κερδοσκοπικών νομικών προσώπων) και θα συμμετέχουν σε αυτές τα μέλη της οικογένειας, αλλά και εταιρείες στις οποίες συμμετέχουν τα τελευταία. Η εταιρεία θα υποχρεούται, για την παροχή των υπηρεσιών της, να απασχολεί στην Ελλάδα προσωπικό τουλάχιστον 5 ατόμων (που δεν θα μπορούν να είναι μέλη της οικογένειας) εντός 12 μηνών από την ίδρυσή της και εφεξής, καθώς και να πραγματοποιεί στην Ελλάδα δαπάνες λειτουργίας τουλάχιστον 1.000.000 ευρώ ετησίως.

Ως προς τον τρόπο φορολόγησής των εν λόγω εταιρειών, προβλέπεται ότι τα ακαθάριστα έσοδα τους θα προσδιορίζονται με τη μέθοδο κόστους πλέον περιθωρίου κέρδους (“cost-plus”) 7% και ο φόρος εισοδήματος θα υπολογίζεται με τον εκάστοτε συντελεστή που ισχύει για τα λοιπά νομικά πρόσωπα (σήμερα 24%). Για την εφαρμογή των ρυθμίσεων αυτών δεν έχει εκδοθεί μέχρι στιγμής η προβλεπόμενη κοινή υπουργική απόφαση με την οποία θα καθορίζονται οι υπηρεσίες που μπορούν ενδεικτικά να παρέχουν αυτές οι εταιρείες και οι σχετικές λεπτομέρειες για την εφαρμογή τους.

----------------

H Δώρα Κανταρτζή είναι ανώτερη συνεργάτις της KLC LAW FIRM