Επιδημίες στην Ευρώπη: Από πού προέρχονται και πώς αντιμετωπίζονται

Μιλώντας στο CNN Greece, σημειώνει ότι αναμένουμε την εγκατάσταση επιδημιών σε όλη την Ευρώπη οι οποίες προέρχονται κυρίως από ιούς που μεταδίδονται από κουνούπια και άλλα έντομα, διαβιβαστές γενικότερα, όπως ο ιός του Δυτ. Νείλου, ο ιός τσικουνγκούνια - Chikungunya (υπεύθυνος σε μεγάλο βαθμό για αρθρίτιδες) ενώ ανησυχία υπάρχει και για τον Δάγκειο πυρετό.

Αυτή τη στιγμή, έχουμε μόνο εισαγόμενα κρούσματα στην Κεντρική και Λατινική Αμερική και στην Ινδία, δηλαδή στις αναπτυσσόμενες χώρες του κόσμου. Επίσης, άλλοι επικίνδυνοι ιοί, είναι ο ιός Ζίκα και ο ιός Τοσκάνα που κάνει εγκεφαλίτιδα και έχει εγκατασταθεί τελευταία στη Μεσογειακή Λεκάνη.

Δεν ξεχνάμε επίσης τον ιό Έμπολα ο οποίος προέρχεται από τις μαϊμούδες και το κρέας των μαϊμούδων ειδικότερα. Η Δημοκρατία του Κογκό πλήττεται από τον Έμπολα, ενώ μέχρι στιγμής, έχουν εμβολιαστεί περισσότερα από 8.000 άτομα εκεί.

Ευτυχώς, το εμβόλιο κατά του ιού Έμπολα είναι μία σημαντική πραγματικότητα και μία νίκη της επιστήμης.

Οι επιδημίες, οι συμπράξεις και το Φόρουμ του Νταβός

Το θέμα των επιδημιών αλλά και της κατανόησης ζητημάτων που σχετίζονται με αυτές και με ιούς σε παγκόσμιο επίπεδο είναι κρίσιμης σημασίας και το οποίο καταδεικνύει την ανάγκη για συμμαχίες και συμπράξεις μεταξύ επιστημόνων, ερευνητικών Κέντρων και φαρμακοβιομηχανίας.

Να θυμίσουμε, ότι στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός τον Ιανουάριο του 2017, Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και φαρμακοβιομηχανίες, ξεκίνησαν μια πρωτοβουλία, η οποία αποσκοπεί στην παρασκευή εμβολίων για την ταχεία αντιμετώπιση των επιδημιών σε παγκόσμια κλίμακα.

«Προτεραιότητά μας είναι να παρασκευάσουμε εμβόλια για τις επιδημίες που έχουμε αναγνωρίσει ότι συνιστούν δυνάμει μεγάλη απειλή» είχε δηλώσει ο Τζον Αρν Ρότινγκεν, γενικός γραμματέας του συνασπισμού αυτού που ονομάστηκε Coalition for Epidemic Preparedness Innovations (CEPI) σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στο περιθώριο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ του Νταβός.

Η πρωτοβουλία αυτή η οποία ξεκινά με χορηγίες 460 εκατομμυρίων δολαρίων θα έχει προτεραιότητα την παρασκευή εμβολίων κατά του κορονοϊού MERS (Αναπνευστικό Σύνδρομο της Μέσης Ανατολής), του πυρετού της Λάσα ή του ιού του Νίπα που μπορούν να προκαλέσουν "σοβαρές επιδημίες".

Η πρωτοβουλία αυτή, έχει λάβει μέχρι στιγμής δεσμεύσεις για τη δωρεά ποσού συνολικού ύψους 460 εκατομμυρίων δολαρίων από τη Γερμανία, τη Νορβηγία, την Ιαπωνία, το ίδρυμα Melinda & Bill Gates και το Wellcome Trust.

Σχετικά με την ιλαρά και τη μηνιγγίτιδα

Στη συνέχεια ο καθηγητής Τσιόδρας, αναφέρεται στην ιλαρά και στη μηνιγγίτιδα, που έχουν ενσκήψει με ιδιαίτερη σφοδρότητα και στην Ελλάδα, κυρίως η ιλαρά με πολλά κρούσματα.

Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, τα κρούσματα της ιλαράς στην Ευρώπη το 2018, έχουν ξεπεράσει κάθε προηγούμενο.

Περισσότεροι από 41.000 άνθρωποι νόσησαν μέσα στους πρώτους έξι μήνες του 2018 από ιλαρά, εκ των οποίων 37 έχασαν τη ζωή τους.

Το 80% των ατόμων που νοσούν από ιλαρά, είναι εντελώς ανεμβολίαστοι, τονίζει ο κ. Τσιόδρας, προσθέτοντας ότι είχαμε επίσης 4 θανάτους στην Ελλάδα, ενώ το μεγαλύτερο πρόβλημα καταγράφεται στην Ιταλία, Ρουμανία και Ουκρανία. Ειδικά η Ουκρανία, αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή μεγάλο πρόβλημα (περί τα 30.000 κρούσματα).

Η Μηνιγγίτιδα σύμφωνα με τον καθηγητή, αποτελεί μία ακόμη πολύ σοβαρή και επικίνδυνη λοίμωξη η οποία μπορεί να οδηγήσει στην αναπηρία, ή στον θάνατο. Το εμβόλιο εδώ είναι μείζονος σημασίας, ωστόσο επειδή είναι ακριβό, δεν έχει ενταχθεί ακόμη στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, σημειώνει.

Μία ακόμη σοβαρή επιδημία, είναι η λεγόμενη Monky pox, ή αλλιώς, η ευλογιά των πιθήκων, με δύο εισαγόμενα κρούσματα από τη Νιγηρία στην Βρετανία. έχει επιδημία από Σεπτέμβριο του 2017με περισσότερο πάνω από 200. (επαφή με ζώα) ευτυχώς δεν μεταδίδεται εύκολα από άνθρωπο σε άνθρωπο.

Άλλες επιδημίες οι οποίες έχουν λάβει παγκόσμιες διαστάσεις, είναι η χολέρα, συνεχίζει ο συνομιλητής μας, προσθέτοντας ότι ήδη τον τελευταίο μήνα, καταγράφονται πολλά κρούσματα – πάνω από 200- στην Αλγερία, στην πρωτεύουσα στο Αλγέρι και γενικότερα στο βόρειο τμήμα.

Επίσης μην ξεχνάμε, τον ιό από την Αραβική Χερσόνησο τον κορονοϊό, ή MERS (Αναπνευστικό Σύνδρομο Μέσης Ανατολής). Πρόκειται για «ξαδελφάκι» του SARS με 40% θνητότητα και πάνω από 2000 κρούσματα στην περιοχή και μερικά εξαγόμενα. Ο καθηγητής, μας θυμίζει το εισαγόμενο κρούσμα που είχαμε στην Ελλάδα τα 2014 με τον άνδρα τελικά να καταλήγει.

Ο MERS εμφανίστηκε στην Κορέα το 2015 με πάνω από 186 κρούσματα και 30 νεκρούς.

Φρένο στις επιδημίες με το Πρόγραμμα «Global Virome Project»

Ένα πρωτοποριακό επιστημονικό πρόγραμμα παγκόσμιας εμβέλειας πάντως που ξεκίνησε εφέτος και εκτείνεται σε ορίζοντα 10ετίας, φιλοδοξεί να φρενάρει μελλοντικά επιδημίες και πανδημίες.

Το πρόγραμμα ονομάζεται “Global Virome Project” και στοχεύει στη χαρτογράφηση και ταυτοποίηση των ιών, κάτι που επιστημονικά είναι πολύ δύσκολο.

Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι σήμερα, οι ιοί που προσβάλουν τον άνθρωπο και έχουν ταυτοποιηθεί είναι μόλις 263, ενώ οι ειδικοί εκτιμούν ότι το σύνολο των ιών αγγίζει το 1,7 εκατομμύρια, από τους οποίους οι 630.000-830.000 έχουν ζωονοσικό δυναμικό!

Έχει πλέον αποδειχθεί ότι η ανθρωπότητα είναι πολύ ευάλωτη σε ιογενείς απειλές, καθώς όλες οι προσπάθειες μέχρι σήμερα επικεντρώνονται στην καταπολέμηση επιδημιών που έχουν ήδη ξεσπάσει, ενώ δεν έχει ακόμα καταστεί εφικτός ο πρωταρχικός στόχος της πρόληψής τους.

Τα παραπάνω σημαντικά στοιχεία, επεσήμαναν οι επιστήμονες, με αφορμή τη διεξαγωγή του 21ου Πανευρωπαϊκού Συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Κλινικής Ιολογίας (ESCV) στην Αθήνα (23-26 Σεπτεμβρίου) και την Παγκόσμια Ημέρα Κατανόησης των Ιών που γιορτάζεται στις 3 Οκτωβρίου.

Στα παραπάνω συμπεράσματα, αναφέρθηκαν ειδικότερα, ο Καθηγητής Κλινικής Ιολογίας Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης - Διευθυντής του Εργαστηρίου Κλινικής Ιολογίας του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ηρακλείου κ. Γεώργιος Σουρβίνος, ο Ομότιμος Καθηγητής Παθολογίας- Λοιμώξεων, Νοσηλευτικό Τμήμα, ΕΚΠΑ, Συντονιστής Διευθυντής Παθολογικής Κλινικής Νοσοκομείου Metropolitan, κ. Γεώργιος Σαρόγλου και ο Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας-Λοιμώξεων, της Δ΄ Παθολογικής Κλινικής Ιατρικής Σχολής Ε.Κ.Π.Α., Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο “ΑΤΤΙΚΟΝ” κ. Σωτήρης Τσιόδρας.

Στη διάρκεια του συνεδρίου, ο κ. Σαρόγλου αναφέρθηκε στα Δίκτυα Επιδημιολογικής Επιτήρησης των Ιογενών Λοιμώξεων, σημειώνοντας, ότι για να αντιμετωπιστούν οι παγκόσμιες επιδημίες, οι εθνικοί οργανισμοί δημόσιας υγείας των χωρών της Ευρώπης έχουν ενώσει τις δυνάμεις τους και συμμετέχουν στον κοινό ευρωπαϊκό οργανισμό δημόσιας υγείας που καλείται ECDC (European Center for Disease Control) με έδρα τη Στοκχόλμη. Το ECDC είναι υπεύθυνο για την έγκαιρη κινητοποίηση ομάδων ειδικών για άμεση παρέμβαση στη γεωγραφική περιοχή όπου εμφανίζεται μία επιδημία, για την οργάνωση του δικτύου των μικροβιολογικών εργαστηρίων για την έγκαιρη ανίχνευση των παθογόνων ιών και για την αρμονική συνεργασία μεταξύ μικροβιολογικών εργαστηρίων αναφοράς της Ευρώπης, είπε ο Καθηγητής.

Στη χώρα μας, το συντονισμό των δράσεων έχει το ΚΕΕΛΠΝΟ, μέσω του Τμήματος Επιδημιολογικής Επιτήρησης που διαθέτει.