Αντίσωμα στο ρατσισμό ο σεβασμός: ο Cayetano λίγο πριν το 21ο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ

Ο Cayetano, ένας από τους καλλιτέχνες που συμμετέχουν στο φετινό Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ, αποδείχθηκε ιδανικός συνομιλητής έχοντας ενηλικιωθεί στις μουσικές σκηνές του κόσμου όλου. διεθνής, υποψήφιος για το Γαλλικό βραβείο Prix Radiophonie στο παρελθόν και τροπαιούχος έχοντας κερδίσει το πρώτο βραβείο για την μουσική της σουηδικής ταινίας "Herr Holger" ο Μπρατάνης και η μπάντα του ψυχαγωγούν -με την κυριολεκτική έννοια της λέξης.

Βελτιώνοντας τις ψυχές με λυρισμό και beats ο άντρας πίσω από το project Cayetano έχει πολλούς άσους στη μουσική του φαρέτρα, κάτι που κατάφερε με επιμέλεια από τότε που ήταν μόλις 19 χρονών, το 1996 που σηματοδότησε το δισκογραφικό του ντεμπούτο με το γκρουπ Στρόγγυλο Κίτρινο. Τρία χρόνια μετά, το 1999, ο Μπρατάνης μετακόμισε στην Ιβηρική Χερσόνησο και μετά όλα αποδείχθηκαν ένας δρόμος γεμάτος εμπειρίες, συνεργασίες με εμβληματικούς μουσικούς παραγωγούς όπως ο DJ Shadow και πολλά μαθήματα ζωής επενδυμένα με μουσικές για ανθρώπινους καιρούς.

Λίγο πριν την εμφάνιση του στο φεστιβάλ του 2018 το βράδυ του Σαββάτου ο Cayetano μας μίλησε για το ρατσισμό, το φόβο, το σεβασμό και τον Έλληνα που, όσο και αν φλερτάρει με το λάθος, τελικά επιλέγει το σωστό.

Έχεις πέσει ο ίδιος ή άνθρωπος από το κοντινό σου περιβάλλον θύμα ρατσιστικού επεισοδίου ή εκφοβισμού; Πότε; Τι έμαθες από αυτό;

Έχω φίλους που υπήρξαν θύματα ρατσιστικών επεισοδίων και αισθάνθηκα οργή μα ταυτόχρονα και θλίψη που δεν ήμουν μπροστά να τους υπερασπιστώ με οποιοδήποτε τρόπο. Προσωπικά, αρκετές φορές υπήρξα “θύμα” εκφοβισμού καθώς έχω πάρει αρκετές φορές επίσημη θέση σε γεγονότα. Αυτό που δυστυχώς έμαθα, με τον “σκληρό” τρόπο, είναι πως οι περισσότεροι άνθρωποι, άσχετα με το πόσο καλά θα διατυπώσεις τα επιχειρήματα σου με γραπτό ή προφορικό λόγο, θα διαβάσουν ή θα ακούσουν αυτό που οι ίδιοι θέλουν. Πολλές φορές θα διαβάσουν μόνο τις απαντήσεις κάποιου που δεν κατάλαβε τίποτα εξαρχής και θα ταχθεί μαζί του. Κάποιες άλλες θα ακούσει από τρίτο άνθρωπο τι είπες ή έγραψες και θα αφιερώσει χρόνο να σου απαντήσει “όπως σου πρέπει” χωρίς να έχει αφιερώσει χρόνο να διασταυρώσει τις πληροφορίες ή να διαβάσει ο ίδιος αυτά που έχεις εκφράσει.

Γενικά, έμαθα ότι η ηλιθιότητα -με την κυριολεκτική έννοια- σε συνδυασμό με τον λιγοστό χρόνο που έχουμε πια στη διάθεση μας να κάνουμε ουσιαστικές κουβέντες, είναι η μεγαλύτερη απειλή για την ανθρωπότητα. Μεγαλύτερη από οποιαδήποτε άλλη.

Ποια η ευθύνη του καλλιτέχνη απέναντι στις παθογένειες της κοινωνίας; Οφείλει να τις πολεμάει ή να δημιουργεί ένα μικρόκοσμο αλώβητο από αυτές;

Τα πάντα έχουν γίνει τόσο θολά γύρω από την ιδιότητα του καλλιτέχνη που δύσκολα θα βρούμε απάντηση… Καλλιτέχνης αυτός που στον δρόμο τραγουδάει, καλλιτέχνης αυτός που δίνει συναυλίες-υπερπαραγωγή, καλλιτέχνης αυτός που δέχεται λουλούδια στην πίστα, καλλιτέχνης και αυτός που στην πίστα χαιρετάει ναζιστικά…

Ακόμη και αυτοί που επιμέναν να “πολεμάνε” τις παθογένειες, ηττήθηκαν δίχως να το καταλάβουν όταν το μήνυμα τους έφτασε στο ευρύ κοινό. Τους κατέταξαν στους “γραφικούς” με συνοπτικές διαδικασίες. Συνεπώς δεν ξέρω πια αν μπορούμε να μιλάμε για “ευθύνη” του καλλιτέχνη ή για μια κοινωνία που έχει παραδοθεί και οποιοδήποτε μήνυμα πέρα από το “σ’ αγαπώ, μ’ αγαπάς” της φαίνεται έως και αστείο.

Γεννήθηκες στην Ελλάδα, ενηλικιώθηκες μουσικά στην Ευρώπη ξεκινώντας περιοδείες, έμεινες στη Βαρκελώνη και μετουσιώνεις στις μουσικές σου ήχους πέρα από σύνορα. Τι έμαθες σε όλο αυτό το μουσικό ταξίδι σου;

Έμαθα ότι η Γη δεν είναι επίπεδη… Στη Βαρκελώνη ήταν η πρώτη μου ουσιαστική επαφή με διαφορετικές κουλτούρες. Συγκατοικούσα με Μεξικάνους, Αργεντίνους, Αλγερινούς, Γάλλους και το έβρισκα τόσο διασκεδαστικό το να μαθαίνω για τις συνήθειες τους και φυσικά την μουσική τους. Εκεί κατάλαβα ότι δεν υπάρχει ωραιότερο πράγμα από το να “μικραίνεις” την Γη ταξιδεύοντας όσο περισσότερο μπορείς και να μαθαίνεις πράγματα από οποιονδήποτε βρεθεί στον δρόμο σου. Και εκεί μου κόλλησε το μικρόβιο του “ταξιδιού” και η αλλεργία του “τουρισμού”.

Γιατί ο ρατσισμός οργιάζει στις μέρες μας;

Υπάρχει θυμός και κάπου εκεί σηκώνει μεγάλη κουβέντα καθώς όταν αυτός εκφράζεται με “λάθος” τρόπο, γίνονται δυσδιάκριτα τα όρια μεταξύ αυτού και του ρατσισμού. Το να μην είσαι ρατσιστής σημαίνει οτι αναγνωρίζεις και αποδέχεσαι ως οδηγό στην ζωή σου τον μοναδικό, συμπαντικό κανόνα. Τον Σεβασμό.

Σεβασμό στον οποιονδήποτε πιστεύει οτιδήποτε, σεβασμό στη σεξουαλικότητα του, σεβασμό στον τρόπο που μιλάει, ντύνεται, εκφράζεται. Σεβασμό στα πάντα. Δεν έχει να κάνει μόνο με το χρώμα του δέρματος. Πως μπορεί κάποιος να θεωρεί τον εαυτό του ως όχι ρατσιστή όταν “επιτίθεται” σε ανθρώπους που επέλεξαν να πιστεύουν σε κάποιο Θεό; Είναι ή όχι ρατσιστής αυτός που θα παρκάρει σε θέση ΑΜΕΑ μη αναγνωρίζοντας ουσιαστικά το δικαίωμα, σε κάποιους συνανθρώπους μας να κινούντε ελευθέρα; Ακόμη και σε ελληνικό νησί να μετακομίσεις, πάντα “ξένος” θα θεωρείσαι από τους ντόπιους και ως “ξένος” θα αντιμετωπιστείς. Είναι ρατσισμός άραγε;

Μπορώ να πω όμως σίγουρα ότι δεν ήταν ρατσιστές όλοι όσοι τάχθηκαν ενάντια ή ήταν σκεπτικοί απέναντι στο Pride καθώς πέρα από τους -όντως- ρατσιστές υπάρχουν πολλοί που δεν κατανοούν την σημασία μιας τέτοιας εκδήλωσης αφού ως -όντως- μη ρατσιστές δεν τους ενδιαφέρει ποιος είναι ποιος και πώς την βρίσκει… Αυτοί λοιπόν τσουβαλιάστηκαν μαζί με τους ρατσιστές. Άρα εδώ ποιος είναι ο θύτης και ποιος το θύμα; Δεν υπάρχει σωστή απάντηση.

Συνοψίζοντας,ο ρατσισμός όταν δεν έχει αντιστάσεις εξαπλώνεται σαν καρκίνος. Θα θεραπευτεί μόνο όταν καταλάβουμε ότι δεν υπάρχει άσπρο-μαύρο, όταν μάθουμε να σεβόμαστε τον απέναντι μας, να “ακούμε” και αρχίσουμε να σκεφτόμαστε ψύχραιμα.

Όλο και πιο συχνά γινόμαστε μάρτυρες απαξιωτικών συμπεριφορών προς τους αλλοδαπούς και τους διαφορετικούς που ζουν ανάμεσα μας. Τελικά οι Έλληνες είναι ρατσιστές ή όχι;

Οι Έλληνες είναι όσο ρατσιστές είναι και οι κάτοικοι όλων των χωρών, σε ολόκληρο τον πλανήτη. Ο ρατσισμός δεν υπάρχει μόνο εδώ δυστυχώς. Ακόμη και σε χώρες “πρότυπα” όπως οι σκανδιναβικές τα πράγματα δεν είναι καλύτερα. Ούτε καν στην Ασία.

Στα δισεκατομμύρια ανθρώπων, ελάχιστοι σχετικά, είχαν και έχουν την ευκαιρία να ταξιδέψουν, να διαβάσουν, να έρθουν αντιμέτωποι με άλλες κουλτούρες σε πραγματικό χρόνο. Και αυτό γεννά έναν ενστικτώδη φόβο.

Αυτό είναι ακόμη πιο έντονο όταν είσαι φτωχός ή -όπως στην περίπτωση της Ελλάδας- φτωχοποιείσαι και χάνεις αρκετά από αυτά που είχες. Θα ξεσπάσεις στον ξένο αδυνατώντας να αναλάβεις τις δικές σου ευθύνες.

Σε μεγάλο βαθμό όμως, θεωρώ τους Έλληνες τρομερά φιλόξενους. Μάλιστα, προσωπικά γνωρίζω, άνθρωπο που ενώ από πάντα δεν ήθελε ξένους στο χωριό του στη Β. Ελλάδα, ήταν από τους πρώτους που έσπευσε να βοηθήσει τους πρόσφυγες και τους μετανάστες καθώς του ήταν αδιανόητο να αφήσει άνθρωπο να υποφέρει έτσι “από όπου και να έρχεται” όπως μου είχε πει Είναι ωραίο, όταν “πέρα από τα λόγια” βγαίνει ο “άνθρωπος” στις δύσκολες στιγμές. Και νομίζω οι Έλληνες το έχουμε έντονο αυτό το στοιχείο.

Ποιος θεωρείς ότι είναι ο μεγαλύτερος φόβος αυτών που φοβούνται τους ξένους;

Έχει να κάνει με την πηγή από την οποία αντλεί τις ειδήσεις της ημέρας. Κάποιοι φοβούνται για τη δουλειά τους άλλοι μη τους κλέψουν και άλλοι μη τους βιάσουν. Υπάρχουν βέβαια και αυτοί που φοβούνται ότι κάτι θα κολλήσουν. Πες μου τί διαβάζεις ή ποιον δημοσιογράφο ακούς, να σου πω τι φοβάσαι.

Πρέπει οι καλλιτέχνες να συνεργούν με media που καλλιεργούν τη μισαλλοδοξία παραχωρώντας συνεντεύξεις ή να μποϊκοτάρουν τέτοια μέσα ενημέρωσης;

Εξαρτάται από την ελευθερία που σου δίνουν. Σε πρώτο βαθμό για παράδειγμα, δεν θα σκεφτόμουν να δώσω συνέντευξη σε ένα μέσο που τάσσεται υπέρ της Χ.Α. Αν όμως μου έδιναν το ελεύθερο, να μπορέσω να τους αναπτύξω τα επιχειρήματα μου ενάντια σε αυτά που πρεσβεύουν, αν τα δημοσιοποιούσαν αυτούσια και αν η όποια τους απάντηση ήταν σε κόσμια πλαίσια, ίσως και να το έκανα.

Δεν θα ήθελα, σίγουρα, αυτά τα media να κλείσουν. Υπάρχει ο φόβος του “προσηλυτισμού” διαφόρων βέβαια αλλά τα θεωρώ χρήσιμα ώστε να “γνωρίζεις τον εχθρό σου” καλύτερα.

Από την άλλη θεωρώντας τον εαυτό μου ως όχι ρατσιστή, κατανοώ τον φόβο που κάποιος μπορεί να αισθάνεται απέναντι σε άλλους ανθρώπους. Όταν όμως αποφασίσει να το εκδηλώσει είτε με λεκτική είτε με σωματική βία θα είμαι απέναντι του ξεκάθαρα.

Οι πνευματικοί άνθρωποι της Ελλάδας μοιάζουν διστακτικοί στις εκδηλώσεις τους ενάντια στο ρατσισμό συγκριτικά με καλλιτέχνες και ανθρώπους του πολιτισμού στο εξωτερικό που καταγγέλλουν σε συνεντεύξεις τους τα κακώς κείμενα. Γιατί;

Διότι οι περισσότεροι δεν θα μπούν στον κόπο να κατανοήσουν τα λεγόμενα σου και θα τρέξουν να σε καταδικάσουν. Το είδαμε να συμβαίνει άπειρες φορές τελευταία. Το ένιωσα κι εγώ. Και κάτι μου λέει πως θα το ξανανιώσω.

Στέρεο Νόβα, Μποφίλιου

"Αν έχουμε μια ελπίδα την οφέιλουμε σε αυτούς που δεν έχουν καμία" υπενθυμίζει το 21ο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ που μας καλεί από τις 29 Ιουνίου έως τις 1 Ιουλίου στο πάρκο Γουδή για να πολεμήσουμε τη μισαλλοδοξία και το παράλογο μίσος με συζητήσεις, συναυλίες, εκθέσεις, δρώμενα και γεύσεις που ενώνουν την ανθρωπότητα.

Σε μια γιορτή που μας καλεί να πούμε το δικό μας όχι στον ρατσισμό, τον εθνικισμό, τις διακρίσεις, την εκμετάλλευση και τα σύνορα το Φεστιβάλ θέλει να ειναι μια γιορτή της αλληλεγγύης, της συντροφικότητας, του μαζί. "Είναι η κοινή γλώσσα που διαλαλεί ότι μπορεί να υπάρξει ένα καλύτερο μέλλον για όλους και όλες" σημειώνουν οι άνθρωποι του φεστιβάλ που επενδύει στον πολιτισμό για να παλέψει την έχθρα.

"Η μουσική είναι μία και ταυτόχρονα πολλές. Με αυτήν την αφετηρία στήσαμε το μουσικό πρόγραμμα του Αντιρατσιστικού Φεστιβάλ. Live για όλα τα γούστα, αλλά που διαμορφώνονται με τέτοιον τρόπο ώστε η κάθε μέρα να αποτελεί μια συνεκτική μουσική πρόταση. Τα live θα τρέχουν παράλληλα σε τρία stages" αναφέρει το δελτίο τύπου του Φεστιβάλ.

Με καλλιτέχνες από τη hiphop σκηνή της Ελλάδας, έθνικ μουσικές στη σκηνή των μεταναστευτικών κοινοτήτων, λαϊκές μουσικές καταδύσεις, ηλεκτρονικά σχήματα που γράφουν ιστορία όπως οι Στέρεο Νόβα και ονόματα όπως οι Νατάσσα Μποφίλιου, Imam Baildi, Angelika Dusk, Παντελής Κυραμαργιός και Πλέγμα το φετινό αντιρατσιστικό φεστιβάλ θέλει να ξεσηκώσει. Ευτυχώς, όχι μόνο.

Με σειρά από συζητήσεις που αγγίζουν παθογένειες των καιρών μας -από τους εθνικισμούς και το στοίχημα της ειρηνικής συνύπαρξης Ελλάδας και Τουρκίας στη δίκη της ΧΑ, τη ναζιστική απειλή και το αντιφασιστικό κίνημα ή την ισλαμοφοβία μέσα από μια φεμινιστική σκοπιά- όλα θα συζητηθούν σε ένα κάλεσμα διαλόγου που αναζητάει εκτόνωση στο μίσος.

Πρώτο πιάτο η ειρήνη

Επιπλέον το τραπέζι του 21ού Αντιρατσιστικού Φεστιβάλ Αθήνας θα στρωθεί με γεύσεις από κουζίνες από πολλά μέρη του κόσμου. Η μεταναστευτική/προσφυγική κουζίνα θα είναι για άλλη μια χρονιά η μεγάλη πρωταγωνίστρια του Τριημέρου, καθώς πρόσφυγες και μετανάστες, γυναίκες και άντρες θα ετοιμάζουν αλμυρά και γλυκά παραδοσιακά εδέσματα των τόπων καταγωγής τους.

Στην γευστική αυτή πανδαισία συμμετέχουν οι: Αίγυπτος, Αιθιοπία, Ακτή Ελεφαντοστού Αφγανιστάν, Βενεζουέλα, Ζιμπάμπουε, Ιράν, Καμερούν Κοινωνικό Δίκτυο Αλληλεγγύης Τουρκίας, Κουρδιστάν, Μαδαγασκάρη, Μαλαισία, Μαρόκο, Μοζαμβίκη, Νιγηρία, Νίγηρας, Νιγηριανές γυναίκες, Ν. Αφρική, Σενεγάλη, Σέρα Λεόνε, Σουδάν, Τουρκία – Κουρδιστάν και Φιλιππίνες.

Στο Φεστιβάλ θα λειτουγεί παιδότοπος για τους καλούς πολίτες του αύριο ενώ για οι εραστές της εικόνας θα κάνουν ένα ταξίδι στο χωροχρώνο με έκθεση αφίσας από το Μάη του 68 αλλά και άλλες εικαστικές αφορμές για να προβληματιστούμε.

Το 21ο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ Αθήνας γίνεται στις 29, 30 Ιουνίου & 1 Ιουλίου στο πάρκο Γουδή. Περισσότερα στην ιστοσελίδα του φεστιβάλ.