Ιωάννα Χρονοπούλου: Dichotomy

Αυτό, μάλιστα, το δίπτυχο της αθηναϊκής ζωής, το οποίο προέκυπτε από διαφορετικές δυνάμεις, πολλές φορές αντίθετες, που κατέληγαν να συνυπάρχουν στην καθημερινότητα, ήταν και το γοητευτικότερο χαρακτηριστικό της πόλης για τον γάλλο ποιητή.

Η θεματολογία της Αθήνας ως πόλης με δίπτυχη φύση επιστρέφει το 2016 με την πρώτη ατομική έκθεση της νεαρής φωτογράφου Ιωάννας Χρονοπούλου με τίτλο “Dichotomy”( γκαλερί Pulse έως 14 Ιουνίου).

Το πρότζεκτ “Dichotomy” αποτελείται από 9 δίπτυχα, νεκρές φύσεις, στα οποία η φωτογράφος απαθανατίζει μια σειρά από φυσικούς και τεχνητούς όγκους, όπως αυτοί αναπτύσσονται στα όρια της πόλης. Η επιλογή της Χρονοπούλου να δομήσει τη δουλειά της σε δίπτυχα, βάζει κατευθείαν το θεατή στη διαδικασία να ανακαλύψει ή να αποκαλύψει τον τρόπο με τον οποίο επιλέχθηκε το κάθε ζευγάρι. Τότε προκύπτει, νομίζω, η συνειδητοποίηση ότι, παρ' όλες τις αναγνωρίσιμες φόρμες και τους τοπικούς προσδιορισμούς, το έργο της φωτογράφου είναι επί της ουσίας φορμαλιστικό. Πράγματι ένα από τα βασικά προτάγματα της φορμαλιστικής τέχνης είναι η έλλειψη περιεχομένου, καθώς οι θεωρητικοί του φορμαλισμού υποστήριζαν δογματικά ότι η “καθαρή τέχνη” οφείλει να απευθύνεται αποκλειστικά στην όραση και σε καμία άλλη λειτουργία της ανθρώπινης αντίληψης.

Η έλλειψη περιεχομένου στο έργο της Χρονοπούλου δεν προκύπτει από τις αφηρημένες φόρμες όπως στον εξπρεσιονισμό του Μπαρνέτ Νιούμαν. Το σημείο κατά το οποίο η νεαρή φωτογράφος αγγίζει τον φορμαλισμό έγκειται στη στιγμή που γδύνει τους γνωστούς σε όλους μας όγκους από τις λειτουργίες τους και τους στερεί κάθε γνωστή σε εμάς ιδιότητά τους. Η μητρόπολη, για παράδειγμα, η οποία απαθανατίζεται με παντελή απουσία ανθρώπων και συμβόλων, εμφανίζεται ως ένα συμμετρικό αρχιτεκτόνημα του οποίου οι κάθετες και οριζόντιες διαγραμμίσεις συνομιλούν με αυτές της αλουμινένιας περίφραξης.

Στο σημείο αυτό γίνεται κατανοητό το γεγονός ότι η επιλογές των διπτύχων, όπως και η ίδια η τέχνη της Ιωάννας Χρονοπούλου, βασίζεται σε τρία στοιχεία: τη γραμμή, το χρώμα και τις υφές των υλικών. Τα τρία αυτά στοιχεία γίνονται τα υλικά της και παράλληλα ο αυτοσκοπός της τέχνης της, η έμπνευσή της και η αισθητική εντύπωση που τελικά προκύπτει.

Τίθεται, λοιπόν, ένα ενδιαφέρον ζήτημα το οποίο σχετίζεται για μία ακόμη φορά με την πρόθεση του καλλιτέχνη. Η φωτογράφος έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι το πρότζεκτ “Dichotomy” προέκυψε από τη βαθιά αγάπη της για την Αθήνα. Παρ' όλα αυτά στις εικόνες της εμφανίζονται χώροι άχρονοι και, κατά κύριο λόγω, μη προσδιορισμένοι τοπικά.

Η αγάπη για το αστικό τοπίο είναι στην πραγματικότητα αγάπη για τα υλικά της πόλης κι όταν δηλώνει ότι το πρότζεκτ έχει περατωθεί στους δρόμους της Αθήνας μας δείχνει στην πραγματικότητα πώς από μία τόσο κοινή παλέτα μπορεί ανά πάσα στιγμή να προκύψει τέχνη οικουμενική.

Ο Αδριανός Τρίκας-Πανδής είναι ιστορικός τέχνης.