Με τον Τζόνι ή με την Άμπερ; Με κανέναν τους - Όσα μπορεί να μας διδάξει αυτή η υπόθεση

Η άσκηση βίας είναι ο αρχαιότερος τρόπος επίλυσης των ανθρώπινων διαφορών και είναι μια κατάσταση που ωθεί τους υπόλοιπους να πάρουμε θέση.

Είναι η λογική της αρένας.

Παρά την εξέλιξη του είδους μας, η βία παραμένει ο έσχατος τρόπος επίλυσης των διαφορών μας και με τα social media η αρένα έγινε καθημερινότητά μας.

Αφού κάναμε εν τάχει τις γενικές διαπιστώσεις, πάμε τώρα στο θέμα μας, που είναι ο Τζόνι Ντεπ και η Άμπερ Χερντ -oι οποίοι κάνουν ακριβώς το ίδιο που κάνουμε οι περισσότεροι, απλώς αυτοί το κάνουν πάρα πολύ δημόσια.

Εξίσου δημόσια όλοι μας σχολιάζουμε καθημερινά όσα συμβαίνουν στη δίκη τους· ανάλογα με τις καταθέσεις και την τροπή θριαμβολογούμε ή αποτροπιάζουμε, γενικώς προσποιούμαστε ότι όλα αυτά μάς είναι πάρα πολύ ξένα και στο τέλος της ημέρας αναλόγως από ποια πλευρά βλέπουμε τα πράγματα, αισθανόμαστε δικαιωμένοι ή αδικημένοι.

«Τον χτύπησε, να, οι γυναίκες ασκούν βία». «Της πέταξε μπουκάλι, να, οι άντρες φταίνε».

Και πολλά άλλα που τα έχετε διαβάσει παντού στις λεπτομέρειές τους, ας μην επαναλαμβανόμαστε, εξάλλου δεν είστε εδώ για να διαβάσετε γκόσιπ, αλλά ελπίζω μια ψύχραιμη άποψη.

Ιστορία ενός γάμου που δεν έπρεπε να έχει τελεστεί ποτέ - Πολλών δηλαδή

Ο Τζόνι και η Άμπερ, λοιπόν. Οι οποίοι πέραν του ότι είναι και οι δύο καταφανώς άνθρωποι με πολλά άλυτα δικά τους θέματα αν όχι βαθιά διαταραγμένοι ως προσωπικότητες (εγώ στο δεύτερο κλίνω κι ας μην είμαι ψυχίατρος), μας έβαλαν μπροστά στον γνωστό καθρέπτη, στον οποίο κοιτάμε τους εαυτούς μας με τον τρόπο που καθένας θέλει.

Όσα ειπώθηκαν στη δίκη τους, με την εξαίρεση του υπηρετικου προσωπικού που ελάχιστοι από εμάς διαθέτουμε, έχουν ειπωθεί σε εκατομμύρια δίκες σε όλον τον πλανήτη. Ακόμη χειρότερα, όλα αυτά και πολύ πιο άσχημα έχουν γίνει ανάμεσα σε εκατομμύρια ζευγάρια σε όλον τον πλανήτη.

Οι δικηγόροι θα στο πουν: «Όσα λέγονται στα οικογενειακά δικαστήρια σου σηκώνουν τις τρίχες». Έβλεπα πρόσφατα την ταινία «Ιστορία ενός Γάμου» και τους δικηγόρους της Σκάρλετ Γιόχανσον και του Άνταμ Ντράιβερ να τους οδηγούν στην αλληλοσφαγή και σκεφτόμουν πόσο εύκολο είναι πράγματι να συμβεί αυτό. Και πόσο πρόθυμοι είμαστε να το επιτρέψουμε, ιδιαίτερα εάν το διακύβευμα είναι μερικά εκατομμύρια δολάρια, αλλά και χωρίς αυτά. Για το «γινάτι» και μόνο.

Τα δύο ποτηράκια κρασί που έπινε εκείνη και γελούσατε μαζί, τώρα την κάνουν «αλκοολική». Η αφηρημάδα του, που έβρισκες τόσο χαριτωμένη, τώρα τον κάνουν ένα «ασυνεπές και αδιάφορο κτήνος». Και βέβαια, η βιαιότητα σε σχέσεις «πάθους» τύπου Σιντ και Νάνσυ που αυτοανατροφοδοτούνται από αυτήν, τώρα στρέφεται ως κατηγορία εναντίον αλλήλων.

Γιατί χωρίζουν οι άνθρωποι τόσο άσχημα; Επειδή δεν θα έπρεπε να έχουν παντρευτεί ποτέ. Επειδή παντρεύτηκαν για τους λάθος λόγους. Επειδή παντρεύτηκαν κάποιον άλλον από εκείνον που νόμιζαν. Επειδή οι άνθρωποι δεν είμαστε ειλικρινείς προς τους άλλους και προς τους εαυτούς μας. Μπορώ να γράφω ως μεθαύριο.

Άντε και παντρεύτηκαν, όμως. Πώς μπορείς να μετατρέψεις αυτόν το γάμο σε μια ενήλικη σχέση ζωής, εάν ο ίδιος δεν ενηλικιώθηκες ποτέ;

Κοιτώντας το ιστορικό αλλά και τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας τόσο του Ντεπ όσο και της Χερντ, είναι απορίας άξιον πώς αυτοί οι δύο δεν αλληλοσφάχτηκαν, δεν είναι δα και τόσο σπάνιο.

«Η σχέση μας ήταν έντονα παθιασμένη και μερικές φορές ασταθής, αλλά πάντα δεμένη με αγάπη», είχαν πει σε κοινή τους δήλωση, λίγο μετά την αρχική εξωδικαστική συμφωνία για το διαζύγιο. Και κανείς τότε δεν αναρωτήθηκε πώς κολλάνε στην ίδια πρόταση οι λέξεις «ασταθής» και «δεμένη με αγάπη». Διότι είναι κάτι στο οποίο έχουμε συνηθίσει.

Και όταν άρχισαν να βγαίνουν οι λεπτομέρειες στη φόρα κατεδείχθη το προφανές: Αυτός ο γάμος από την πρώτη του μέρα ήταν γεμάτος βία και κακοποίηση. Εκατέρωθεν.

Ποιος είναι το θύμα; Και οι δύο

Έχει σημασία ποιος άρχιζε τη βία; Κατά κανόνα ναι. Εδώ, πιθανώς δεν υπάρχει κάτι τέτοιο, σε μια σχέση «ασταθή και παθιασμένη» (με την πολύ κακή έννοια του πάθους, την εκ του «παθαίνω») είναι δεδομένο ότι και οι δύο άρχισαν πολύ νωρίς να κακοποιούν ο ένας τον άλλον με διάφορους τρόπους. Και η κακοποίηση ήταν ενεργητική, παθητική, αντιδραστική ή και ταυτόχρονη.

Ο Τζόνι Ντεπ είπε στο δικαστήριο, στην πάρα πολύ θεατρική και ανάλογη με το μεγάλο ταλέντο του κατάθεσή του ότι δεν έφευγε από το γάμο επειδή φοβόταν ότι η Άμπερ Χερντ θα αυτοκτονούσε, επειδή του θύμιζε τη χειριστική μητέρα του, κ.λπ.

Εγώ τον πιστεύω. Κι εκείνην την πιστεύω όταν λέει από την πλευρά της ότι εκείνος την υπέβαλε σε «υπερβολική συναισθηματική, λεκτική και σωματική κακοποίηση» καθώς και σε «οργισμένες, εχθρικές, ταπεινωτικές και απειλητικές επιθέσεις».

Και τους δύο τους πιστεύω και τους πιστεύω ειλικρινά. Αυτό δεν με κάνει να τους δικαιολογώ, κυρίως επειδή είναι δύο ενήλικες, πολύ επιτυχημένοι και πλούσιοι και μπορούσαν και θα όφειλαν να έχουν λύσει τα θέματά τους, ή τουλάχιστον να έχουν προσπαθήσει.

Επειδή, όμως, κανείς από τους δύο δεν το έκανε, μπήκαν σε μια σχέση συνεξάρτησης, από την οποία δεν έφευγαν προτιμώντας να αλληλοεξεφτελίζονται, να δέρνονται και να βρίζονται, συχνά μπροστά σε άλλους ανθρώπους.

Κι αντί να δώσουν τα λεφτά τους σε εκείνους που θα μπορούσαν να τους βοηθήσουν να βγουν από την άβυσσο της βίας και της συναισθηματικής εξάρτησης, προτίμησαν να τα δώσουν στους λάθος ανθρώπους: Στους δικηγόρους.

Το δέντρο και το δάσος

Με όλα τα δεδομένα που παρουσιάστηκαν στο δικαστήριο, είναι παραπάνω από σαφές ότι η Άμπερ Χερντ υπήρξε πολύ βίαιη και κακοποιητική στο γάμο της με τον Τζόνι Ντεπ. Ίσως και περισσότερο απ' ότι εκείνος. Υπήρξε κατά πάσα πιθανότητα και εκμεταλλευτική.

Είναι η μόνη; Προφανώς όχι, δεν έχει νόημα να κουβεντιάζουμε κάτι εάν δεν μπορούμε κατά το δυνατόν να είμαστε ακριβοδίκαιοι. Υπάρχουν πολλά περιστατικά κακοποιήσης και ενδοοικογενειακής βίας που ξεκινούν από τις γυναίκες, ή στα οποία πρωταγωνιστούν εκείνες. Ακόμη κι αν μετρήσουμε μέσα σε αυτά την αντιδραστική βία που προκύπτει συχνά μετά από χρόνια «ύπουλης» κακοποίησης και χειρισμού εκ μέρους των αντρών. Αυτό έμαθαν χιλιετίες τώρα να κάνουν και τα δύο φύλα, αυτό κάνουν. Το λάθος πράγμα δηλαδή.

Είναι όμως αυτό ξαφνικά ο κανόνας; Όχι, δεν είναι.

Κανένα μεμονωμένο περιστατικό δεν συνιστά κανόνα, οι κανόνες είναι πολύ πιο σύνθετα πράγματα από το διαζύγιο δυο φουλ ναρκισιστικών σταρ του Χόλιγουντ και προκύπτουν από πολλές συνιστώσες.

Από τα στατιστικά στοιχεία αρχικά, τα οποία λένε πάντα μια μεγάλη αλήθεια, αλλά και από το γεγονός ότι ζούμε (ακόμη) σε έναν κόσμο στον οποίον η έμφυλη βία κατά των γυναικών είναι συντρηπτικά ο κανόνας.

Η απόλυτη υποστήριξη του Τζόνι ή της Άμπερ, ανάλογα με το αφήγημα που θέλει να πιστεύει καθένας/μια μας, δεν είναι τελικά παρά η υποστήριξη μιας από τις δύο λάθος πλευρές. Η πραγματικότητα, όμως, δεν χρειάζεται αφηγήματα. Είναι ένα αφήγημα από μόνη της, άλλο αν εμείς δεν θέλουμε να το δούμε.

Επειδή ο Τζόνι και η Άμπερ τελικά θα τα βρουν, ή και δεν θα τα βρουν αλλά δεν πειράζει, αμφότεροι κερδισμένοι θα βγουν απ' όλο αυτό, θα ήταν μάλλον χρήσιμο όλοι οι υπόλοιποι να μην βλέπουμε το δέντρο χάνοντας το δάσος. Ακόμη κι αν το δέντρο είναι τόσο μεγάλο και λαμπερό.

Το δάσος είναι η βία και η αναπαραγωγή της, ενδοοικογενειακή, έμφυλη, ατομική, κοινωνική ή κρατική, κάθε είδους και μορφής. Και η στάση μας απέναντι σε αυτήν. Η θεσμική προστασία των αδυνάμων. Η δημιουργία νέων γενεών που θα μάθουν να λύνουν αλλιώς τα θέματά τους. Που θα μάθουν να αντιμετωπίζουν αλλήλους και οριζόντια ως ισότιμους και με απόλυτο σεβασμό. Που θα τους το διδάξουμε εμείς.

Και κυρίως που θα τους διδάξουμε να σέβονται τον εαυτό τους, από εκεί ξεκινά κι εκεί καταλήγει όλο.