Η Σαλβαδοριανή Επανάσταση του Bitcoin

Πρώτα τα θετικά. Ο πρόεδρος της χώρας, Ναϊμπ Μπουκέλε, είναι νέος, 40 ετών, και κεντρώος. Είναι ο πρώτος πρόεδρος τα τελευταία 30 χρόνια εκλεγμένος εκτός των παραδοσιακών κομματικών σχηματισμών. Δεν πρόκειται, λοιπόν, για κάποιον που χρησιμοποιεί το θώκο ως όχημα για να κάνει κάποια ιδεολογική δήλωση ενάντια στον καπιταλισμό, αλλά για ένα πολιτικό που προσπαθεί να δώσει μια ρεαλιστική ώθηση στην οικονομία του.

Κάπου όμως εκεί σταματούν τα καλά νέα. Τα προβλήματα της χώρας είναι πολλά. Με πληθυσμό στα 6 εκατομμύρια, το Ελ Σαλβαδόρ παράγει ΑΕΠ αξίας $27δισ το χρόνο, ανάλογο του οικονομικού μεγέθους της Κύπρου των 600.000 ανθρώπων. Η οικονομία εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό στην εμπορική σχέση με τις ΗΠΑ. Ρημαγμένη από ένα δωδεκαετή εμφύλιο πόλεμο (1979-1992) η χώρα εδώ και μια εικοσαετία δεν έχει το δικό της νόμισμα και βασίζεται στο αμερικανικό Δολάριο για τις εσωτερικές και τις εξωτερικές συναλλαγές της. Τα ομόλογα διαπραγματεύονται με πολύ μεγάλη μεταβλητότητα. Τον Απρίλιο, η απόδοση του 8ετούς ομολόγου ήταν στο 4,7%. Τον Ιούνιο στο 9%!

Η κυβέρνηση θεώρησε πως η οικονομία θα βελτιωθεί αν μπορέσει να μειώσει την εξάρτηση της από τα αμερικανικά επιτόκια και απευθύνθηκε στους διεθνείς οργανισμούς που τη στηρίζουν για βοήθεια. Την προηγούμενη εβδομάδα το ΔΝΤ εξέφρασε αμφιβολίες για το κατά πόσον είναι εφικτή η υιοθέτηση του Bitcoin. Πριν από δύο μέρες, η Παγκόσμια Τράπεζα έδωσε τη χαριστική βολή αρνούμενη να βοηθήσει.

Ακόμα αν προχωρήσει μόνο του, το Ελ Σαλβαδόρ θα πρέπει να λύσει βασικά προβλήματα. Με μεταβλητότητα 77% το χρόνο, πέντε φορές αυτή των μετοχών, έντεκα αυτή των ομολόγων και δεκατρείς αυτή των νομισμάτων, το Bitcoin δεν πληροί τουλάχιστον δύο από τις τρείς προϋποθέσεις του ‘χρήματος’: αυτή της αποθήκης αξίας και της αξιόπιστης μονάδας μέτρησης. Ένας Σαλβαδοριανός με ένα μικρό ποσό Bitcoin μαζί του, σήμερα μπορεί να αγοράσει δύο πακέτα ρύζι, και αύριο ίσως τρία, ίσως όμως και μόνο ένα. Με τόσο χαμηλό επίπεδο ζωής ήδη, δεν μπορεί να ρισκάρει το ένα. Άρα, θα προτιμήσει να πληρωθεί σε Δολάρια, για τον ίδιο ακριβώς λόγο που έχει απορρίψει ένα δικό του νόμισμα: τα Δολάρια είναι σταθερά.

Καίτοι ξεσήκωσε ενθουσιασμό στους πιστούς, η κίνηση του Ελ Σαλβαδόρ έκανε ζημιά στο Bitcoin. Ανάγκασε δυο σημαντικότατους παγκόσμιους οργανισμούς που δεν είχαν εκφραστεί επίσημα αρνητικά για τα κρυπτονομίσματα, από φόβο να μην αποθαρρύνουν το αφήγημα των κρατικών ‘ψηφιακών νομισμάτων’, να απορρίψουν δημόσια το Bitcoin. Οι λόγοι μάλιστα που έδωσαν (το περιβάλλον και η έλλειψη διαφάνειας) είναι προβλήματα που τα επερχόμενα κρατικά ψηφιακά νομίσματα έρχονται να λύσουν.

Εν ολίγοις, πρόκειται για μια ‘πρώιμη’ επανάσταση που, όπως πολλές του είδους, πνίγηκε εν τη γενέσει της, καταδεικνύοντας, μάλιστα, τα προβλήματα του Bitcoin. Πως θα μπορούσε, άλλωστε, μια τόσο μικρή και γεμάτη προβλήματα οικονομία να γίνει ένας αξιόπιστος σημαιοφόρος μιας νέας εποχής; Πλέον η πορεία του για διεθνή αποδοχή γίνεται ακόμα πιο δύσκολη.

* Ο Γιώργος Λαγαρίας είναι Chief Economist της Mazars Wealth Management.