SpyGate: Ένα πρότυπο επικοινωνιακής διαχείρισης

Ως είθισται να συμβαίνει στον χώρο του ποδοσφαίρου, η είδηση έκανε τον γύρο του κόσμου μέσα σε μόνο λίγα λεπτά. Ξεκίνησε ένα κρεσέντο αρνητικών σχολίων στα social media και ένας βομβαρδισμός με push notifications από τα ΜΜΕ που έκαναν λόγο για «SpyGate». Έντεκα προπονητές ομάδων της Championship αποτάθηκαν στην Ομοσπονδία, ζητώντας περαιτέρω διερεύνηση του ζητήματος. Ο ιδιοκτήτης της Bristol City ζήτησε αφαίρεση βαθμών, ενώ αρκετοί σχολιαστές μίλησαν για «ανήθικη» και «ανέντιμη» πράξη. Πέρα από την κωμική διάσταση της υπόθεσης, αξιοσημείωτος ήταν ο τρόπος με τον οποίο ο αποκαλούμενος και ως “El Loco”, Marcelo Bielsa, κατάφερε μέσα σε μια βδομάδα να γυρίσει το ματς, αμβλύνοντας τις αρνητικές εντυπώσεις.

Aς πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή:

1. Όλα ξεκίνησαν με την ανακοίνωση που εξέδωσε η Derby County, μέσω της οποίας ενημέρωσε ότι η Αστυνομία του Derbyshire εντόπισε πρόσωπο, που ανήκει στο προπονητικό τιμ της Leeds United, να κινείται περιμετρικά των προπονητικών εγκαταστάσεων της ομάδας.

2. Όταν τα ΜΜΕ έθεσαν το θέμα στον Bielsa, αυτός δεν κρύφτηκε, ούτε προσπάθησε να θολώσει τα νερά. Παραδέχθηκε πως όλα έγιναν κατόπιν έγκρισής του, τονίζοντας πως η ευθύνη είναι αποκλειστικά δική του. Ανέφερε πως πρόκειται για μια πρακτική που ακολουθεί εδώ και πάρα πολλά χρόνια, από τον καιρό που ήταν προπονητής στην Εθνική Αργεντινής (1998-2004). «Δεν κάναμε κάτι παράνομο. Για κάποιους είναι σωστό, για κάποιους άλλους όχι», σημείωσε με αφοπλιστική ειλικρίνεια.

3. Ακολούθησε ανακοίνωση της Leeds United. «Σε συνέχεια των δηλώσεων του Marcelo Bielsa, ο σύλλογος θα εργαστεί με τον προπονητή και το τεχνικό επιτελείο, υπενθυμίζοντάς τους την ακεραιότητα και την ειλικρίνεια, τις θεμελιώδεις αρχές πάνω στις οποίες κτίστηκε η Leeds. Ο δε ιδιοκτήτης της ομάδας, Andrea Radrizzani, σε συνάντησή που είχε με τον ομόλογό του της Derby County, απολογήθηκε επίσημα.

4. Πέντε μέρες αργότερα, και μια μέρα μετά την ανακοίνωση της Ομοσπονδίας για τη διενέργεια έρευνας, ο Bielsa κάλεσε τους ρεπόρτερ της ομάδας να παραστούν στο προπονητικό κέντρο για μια έκτακτη συνέντευξη Τύπου. Ουδείς γνώριζε περί τίνος επρόκειτο. Οι φήμες έκαναν λόγο για παραίτηση Bielsa. Τελικά, μέσα από μια αναλυτική 70λεπτη παρουσίαση, ο προπονητής της Leeds παρουσίασε τα εργαλεία με τα οποία μελετά τους αντιπάλους του. Εκατοντάδες αρχεία, βίντεο από προπονήσεις και παιγνίδια, σημειώσεις και γραφήματα για τα βασικά στοιχεία παιχνιδιού κάθε συλλόγου που συμμετέχει στην Championship. Αναφέρθηκε, μάλιστα, σε συνομιλία που είχε με τον Πεπ Γκουαρδιόλα πριν λίγα χρόνια στην Ισπανία, μετά από αγώνα της ομάδας του ενάντια στην Μπαρτσελόνα σημείωνοντας πως ο Γκουαρδιόλα του είχε πει «γνωρίζεις περισσότερα για την ομάδα μου απ’ ό,τι εγώ». Σημειώνεται πως για τη συνέντευξη Τύπου, χρειάστηκαν αρκετές ώρες προετοιμασίας, ώστε να είναι όλα έτοιμα όπως πρέπει, για να γίνουν κατανοητά από τους δημοσιογράφους.

5. Καταλυτική, για τη μάχη των εντυπώσεων, ήταν η παρέμβαση του κορυφαίου προπονητή ανά το παγκόσμιο, Pep Guardiola. Αφού επιβεβαίωσε το περιστατικό με τον Bielsa πριν λίγα χρόνια, ο Καταλανός υπερασπίστηκε τον προπονητή της Leeds. «Σε άλλες χώρες, όλοι το κάνουν. Οι προπονήσεις είναι ανοιχτές. Στην προπόνηση της Μπάγερν υπήρχαν παντού άνθρωποι, ακόμα και στα βουνά με κάμερες και τραβούσαν όλο το πρόγραμμα. Είναι στην κουλτούρα των ομάδων να αφήνουν κόσμο να βλέπει» τόνισε ο τεχνικός της City, για να προσθέσει: «Ο σεβασμός μου για τον Bielsa παραμένει ο ίδιος. Ήταν ξεκάθαρος στην τοποθέτησή του. Τον θαύμαζα στο παρελθόν για ό,τι είχε καταφέρει. Γιατί να αλλάξω άποψη; Κανένας προπονητής δεν διαθέτει τον όγκο των πληροφοριών που παράγει ο Bielsa για κάθε αγώνα για κάθε ποδοσφαιριστή για κάθε κίνηση. Είναι μοναδικό αυτό που κάνει». Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και η τοποθέτηση του προπονητή της Tottenham και πρώην ποδοσφαιριστή του Bielsa, Mauricio Pocchettino: «Στην Αργεντινή αυτό συμβαίνει συχνά. Έπαιξα και έμαθα πολλά από αυτόν. Δεν υπάρχει κάτι κακό όταν προσπαθείς να βρεις πληροφορίες για να μάθεις κάτι επιπρόσθετο για τον αντίπαλό σου. Εδώ [στην Αγγλία] μπορεί να φαίνεται περίεργο αλλά στην Αργεντινή συνέβαινε. Δεν είναι μεγάλο θέμα».

Συμπερασματικά (ανεξάρτητα από την τελική έκβαση της υπόθεσης και την απόφαση της Ομοσπονδίας, η οποία μπορεί να επαναφέρει τον Bielsa σε δύσκολη θέση), καθοριστικής σημασίας για την αντιμετώπιση της κρίσης ήταν

1. Η άμεση ανάληψη της ευθύνης και η ειλικρίνεια από πλευράς Bielsa, γεγονός που σχολιάστηκε θετικά, ακόμη και από τους αρνητικά διακείμενους. «Δεν συμφωνώ με αυτό που έγινε, πιστεύω είναι λάθος. Όμως εκτιμώ την ειλικρίνειά του», είπε ο πρώην Άγγλος διεθνής ποδοσφαιριστής, Ryan Mason.

2. Η συνάντηση με τους ρεπορτερ της ομάδας, η αυτοπεποίθηση που έδειξε ενώ βρισκόταν σε θέση κατηγορουμένου. Κατάφερε να υποβαθμίσει το περιστατικό της κατασκοπείας, πείθοντας πως δεν προσφέρει κάποιο ιδιαίτερο προβάδισμα στη δική του ομάδα, από τη στιγμή που διαθέτει δεκάδες αρχεία για κάθε ποδοσφαιριστή, κάθε σύστημα και κάθε πτυχή του παιχνιδιού των αντιπάλων. «Μιλούσε με πάθος για το ποδόσφαιρο και για τον τρόπο που μελετάει κάθε παιχνίδι και εμείς κοιταζόμασταν μεταξύ μας εντυπωσιασμένοι δίχως να μπορούμε να διανοηθούμε αυτό που συνέβαινε μπροστά στα μάτια μας» έγραψε ο ρεπόρτερ του SkySports, Tim Thornton. Από την κατασκοπεία, η συζήτηση μετατοπίστηκε στη μεθοδικότητα Bielsa. Ο Bielsa «έπαιξε» με τους κανόνες των ΜΜΕ και κέρδισε, αξιοποιώντας προφανώς και τις καλές σχέσεις που καλλιέργησε το staff του με τα ΜΜΕ το προηγούμενο διάστημα.

3. Το γεγονός ότι κατάφερε να συγκεντρώσει την υποστήριξη, πιθανόν λόγω προσωπικών σχέσεων, κορυφαίων προπονητών/προσωπικοτήτων και συνάμα ισχυρών opinion leaders στον χώρο του ποδοσφαίρου.

4. Το ότι η ανακοίνωση της Leeds δεν έριχνε λάδι στη φωτιά αλλά ήταν σε τόνο κατανόησης, συναντίληψης και απολογίας.

Εν κατακλείδι, κρίση δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη κακή φήμη και αρνητική προβολή από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Μία κρίση μπορεί να αποτελέσει πρώτης τάξεως ευκαιρία για θετική δημοσιότητα, αλλά και για προβολή της ετοιμότητας, της αποτελεσματικότητας, της ευαισθησίας και του κοινωνικού προφίλ οποιουδήποτε οργανισμού.

*Managing Communication Consultant στη ΓΝΩΡΑ Σύμβουλοι Επικοινωνίας