Ένα χτύπημα με το ρόπαλό του

Το νέο επιτελείο του Τραμπ στην εξωτερική πολιτική δεν προϊδεάζει προς αυτή την κατεύθυνση. Με τον Μάικ Πομπέο πλέον στο θώκο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και τον Τζον Μπόλτον στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας από τα σπλάχνα του νεοσυντηρητικού κύκλου, ο Αμερικάνος Πρόεδρος ακούγεται πλέον ως ο μετριοπαθής επικεφαλής του μπλοκ. Ούτε και το ότι επίκεινται οι ενδιάμεσες εκλογές για το Κογκρέσο και μέρους της Γερουσίας τον προσεχή Νοέμβριο, αν σκεφτεί κανείς πόση επίδραση θα έχει κι η δημοφιλία του Προέδρου σε αυτές.

Ταυτόχρονα οι σύμμαχοι του στην περιοχή συμπλέουν κι εκείνοι εναντίον της Τεχεράνης. Το Ισραήλ οργανώνει καμπάνιες για να πείσει πως ένα χτύπημα εναντίον του Ιράν είναι προτιμότερο τώρα παρά αργότερα, κάνοντας σαφείς τις διαθέσεις του απέναντι σε μία πιθανή συνεννόηση και ωθώντας τις τιμές πετρελαίου προς τα πάνω. Η Σαουδική Αραβία μπορεί να εμφανίζεται απρόθυμη να αντισταθμίσει οποιοδήποτε σοκ προκληθεί στην πετρελαϊκή αγορά από μία ρήξη με το Ιράν, αλλά είναι προφανές πως η Τεχεράνη αποτελεί μακράν τη νούμερο ένα απειλή για τη βασιλική οικογένεια.

Οπότε οι Ευρωπαίοι μένουν μόνοι τους. Πώς θα μπορέσουν τώρα αλλά και μακροπρόθεσμα να κρατήσουν ζωντανή τη συμφωνία όταν η πίεση για κυρώσεις τουλάχιστον από τις ΗΠΑ αυξάνει; Η συμφωνία του 2015 με το Ιράν ουσιαστικά βασιζόταν στην αποδοχή της από το πολιτικό σύστημα των ΗΠΑ, έχοντας περάσει τόσο από το Κογκρέσο όσο και από τη Γερουσία.

Πλέον όμως το ζήτημα για τον Τραμπ δεν είναι μόνο το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Είναι η συνολική επιρροή του στην περιοχή. Γι’ αυτό και όταν μιλάει για μία νέα συμφωνία, αναφέρεται σε μία συνολική αναδίπλωση του Ιράν από τη Συρία και το Ιράκ μέχρι την Υεμένη και το Λίβανο. Κάτι που όσο και να το προσπαθούσαν οι Ευρωπαίοι, θα ήταν δύσκολο να το πετύχουν. Δίχως καν να συμπεριληφθούν στην εξίσωση Ρωσία και Κίνα.

Ο Τραμπ είναι στην επίθεση. Όπως στο αγαπημένο του σπορ, το μπέιζμπολ, σαν να τον βλέπει κανείς να έχει αρπάξει το ρόπαλο για να χτυπήσει τη μπάλα προς το μέρος της Τεχεράνης, κάνοντας τους όσο πιο δύσκολη την άμυνα. Είτε για να προχωρήσει ο ίδιος στην επόμενη φάση, είτε για να ανοίξει χώρο και να σκοράρουν οι συμπαίκτες του. Στην Ευρώπη δεν φαίνεται κάποιος που να μπορεί εκμεταλλευθεί τον χώρο. Θα ανοίξει το κουτί της Πανδώρας εάν αποσυρθεί από τη συμφωνία με το Ιράν, δηλώνει ο Μακρόν.

Ίσως γνωρίζει πως ο βασικός συμπαίκτης του Τραμπ βρίσκεται στο Ισραήλ, όπου και τον περιμένει τις επόμενες μέρες για να μεταφέρει στην Ιερουσαλήμ την αμερικανική πρεσβεία. Με τι τίμημα όμως.

*Ο Ηλίας Τασόπουλος είναι Διδάκτωρ Διεθνών Σχέσεων, Κέντρο Μεσογειακών, Μεσανατολικών & Ισλαμικών Σπουδών (ΚΕΜΜΙΣ)