Η βελούδινη Αρμενία του Πασινιάν
Σε μία εποχή μικρών και μεγάλων πραξικοπημάτων, μήπως βλέπουμε μία ειρηνική επανάσταση από τα σωθικά της κοινωνίας στην Αρμενία;
Η παραίτηση του Σερζ Σαρκισιάν είναι πρώτη είδηση διεθνώς και όχι άδικα, ειδικά αν δει κάποιος τους δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές στην κεντρική πλατεία του Ερεβάν που οδήγησαν στην έξοδο τον πρώην πλέον πρωθυπουργό με μη βίαιο τρόπο, κάτι ασυνήθιστο σε μετα-σοβιετικό κράτος,.
Όχι πλέον η εξουσία στους ίδιους ανθρώπους, ένα ανοικτό πολιτικό σύστημα χωρίς κρυφές συμφωνίες κορυφής, τέλος στην ανέχεια, τη συνεχιζόμενη οικονομική κρίση και τη διαφθορά τα αιτήματα τους, αλλά όπως όλες οι επαναστάσεις χρειάζονται ένα πρόσωπο που να μπορεί να τα μετουσιώνει σε εικόνα. Και αυτό το βρήκαν σε έναν πρώην δημοσιογράφο, όχι ιδιαίτερα δημοφιλή αλλά με θυελλώδη λόγο που τόσο καιρό αναστάτωνε την κυβέρνηση με τις συγκεκριμένες κατηγορίες εναντίον τους.
Ο Νικόλ Πασινιάν λοιπόν. Μία φιγούρα ενός συνηθισμένου ανθρώπου φορώντας κανονικά ρούχα κι έχοντας μία ασυνήθιστη ειρωνεία απέναντι στους αντιπάλους του και όχι μόνο, βρέθηκε επικεφαλής ενός κύματος αντίδρασης απέναντι στην κυβέρνηση. Από συγκεντρώσεις μερικών ατόμων στις πίσω αυλές σπιτιών και αραιά διασκορπισμένων διαδηλωτών, με μία ντουντούκα και ένα πανό σε περιφερειακές πόλεις, κατάφερε να συναρπάζει τη γεμάτη πλατεία της πρωτεύουσας με ενθουσιώδεις νέους, αλλά και να τους συγκρατεί σε συντονισμένες διαμαρτυρίες. Δίχως καμία προσπάθεια να μην είναι εμφανή τα σημάδια της πορείας του προς το Ερεβάν στα ασπρισμένα γένια του, το μαυρισμένο μάτι και το μπανταρισμένο χέρι του, ο Πασινιάν νιώθει πως ήρθε η ώρα του να αλλάξει την πορεία της Αρμενίας. Ο πρώτος στόχος του επετεύχθη μάλλον ήδη από το σύντομο ντιμπέιτ του με τον Αρμένιο πρωθυπουργό που ανάγκασε τον Σαρκισιάν να αποχωρήσει όπως - όπως από τη μεταξύ τους συζήτηση, προτρέποντας τους δημοσιογράφους να βγάλουν τα συμπεράσματα τους για τον αυθάδη Πασινιάν. Όμως αρκούσε μόνο μία ματιά στον ατσαλάκωτο πρωθυπουργό απέναντι στον αποφασισμένο backpacker με το ξεκάθαρο του αίτημα.
Τι είναι αυτό, άραγε, που κάνει τόσο ελκυστική τη «βελούδινη επανάσταση» του όπως ο ίδιος την περιγράφει; Η συνεχιζόμενη ανέχεια, η μεγάλη ανεργία, η οικονομική κρίση, τα προβλήματα ασφάλειας, αλλά κυρίως η έλλειψη προοπτικής για νέους και όχι μόνο είναι σαφές πως δεν μπορούσαν να ξεπεραστούν από αυτή την κυβερνητική πλειοψηφία στην Αρμενία. Το κίνημα του Πασινιάν έδωσε στη χώρα αυτό που φαίνεται ότι χρειαζόταν περισσότερο για να αντιδράσει. Μία πραγματική εναλλακτική. Όμως τώρα χρειάζεται να κάνει κάτι διαφορετικό από το να συναρπάζει τους νέους στα κοινωνικά δίκτυα και να συνεχίσει να κατεβάζει Αρμένιους στους δρόμους αν δεν γίνουν δεκτοί οι όροι του για μία νέα πορεία. Χρειάζεται να πολλαπλασιάσει την ισχνή κοινοβουλευτική του δύναμη αλλά και να χτίσει νέες συμμαχίες στο πολύπλοκο πολιτικό σύστημα της χώρας, μη επαναλαμβάνοντας όσα μέχρι σήμερα στηλίτευε για όσους κυβερνούσαν. Φαίνεται αποφασισμένος να το πετύχει κι αυτό. Όμως θα είναι μάλλον λίγο πιο δύσκολο.
* Ο Ηλίας Τασόπουλος είναι Διδάκτωρ Διεθνών Σχέσεων, Κέντρο Μεσογειακών, Μεσανατολικών & Ισλαμικών Σπουδών (ΚΕΜΜΙΣ)