Βανέσα Ρεντγκρέιβ: Υμνεί τις προσπάθειες των Ελλήνων στο προσφυγικό πριν την προβολή του Sea Sorrow

Ωστόσο, όπως προσθέτει, «ευτυχώς υπάρχουν πάντα άνθρωποι που ανησυχούν και θέλουν βοηθήσουν» και κάνει ειδική μνεία στους Έλληνες, οι οποίοι «έκαναν και συνεχίζουν να κάνουν τεράστιες προσπάθειες για να βοηθήσουν τους πρόσφυγες».

Το ντοκιμαντέρ «Sea Sorrow» («Τα δεινά της θάλασσας»), που πρωτοπαρουσιάστηκε στις Κάννες τον περασμένο Μάιο, αποτελεί την πρώτη σκηνοθετική δουλειά της βραβευμένης με Όσκαρ Βρετανίδας ηθοποιού. Συνδυάζοντας το παρόν με το παρελθόν, η δημιουργός κάνει αναφορές στην ιστορία των προσφύγων στην Ευρώπη από τον 20ο αιώνα μέχρι σήμερα.

Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, εξηγεί πως «δεν είναι μια διδακτική ταινία», αλλά μέσα από το ντοκιμαντέρ δίνει έμφαση σε σημαντικά ιστορικά γεγονότα, όπως ότι τη δεκαετία του 1930 η Βρετανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά και η Αμερική, αρνήθηκαν να δώσουν βίζα σε εβραϊκές οικογένειες που προσπάθησαν να ξεφύγουν από τον Χίτλερ και το Ολοκαύτωμα, «παρά το γεγονός ότι ήξεραν ότι οι Εβραίοι θα στέλνονταν στα στρατόπεδα θανάτου. Οπότε οι χώρες αυτές ήταν υπεύθυνες για τους θανάτους εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων». Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και τη νίκη ενάντια στο φασισμό, συνεχίζει, «υπήρξε μια συμφωνία μεταξύ των χωρών να θεσπίσουν μια νομοθεσία που θα υποχρέωνε τις κυβερνήσεις να υιοθετήσουν το νόμο και να παρέχουν προστασία στους πρόσφυγες». Σήμερα όμως, παρατηρεί η Βανέσα Ρεντγκρέιβ, «πολλοί λίγοι πολιτικοί γνωρίζουν ή ενδιαφέρονται για τα τρομακτικά μαθήματα του Β' Παγκοσμίου πολέμου».

Την ίδια ώρα η κατάσταση στην προστασία των προσφύγων «γίνεται χειρότερη και δεν καλυτερεύει», επισημαίνει και συμπληρώνει ότι «η βρετανική κυβέρνηση παραβιάζει το νόμο και αυτό έχει πολλές σημαντικές συνέπειες και κυρίως θέτει σε κίνδυνο τις ζωές τόσων πολλών προσφύγων και κυρίως παιδιών».

Όπως τονίζει η ίδια, υπάρχουν συγγενείς ασυνόδευτων παιδιών σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, και τα παιδιά αυτά έχουν το δικαίωμα στην προστασία και το άσυλο. «Ωστόσο, η Βρετανία για παράδειγμα θέτει εμπόδια στην προστασία τους», με αποτέλεσμα «τα παιδιά να αρχίζουν να ταξιδεύουν μόνα τους χωρίς καμία προστασία. Είναι τόσο επικίνδυνο το ταξίδι γι' αυτά». Κάποια από τα παιδιά αυτά, καταγγέλλει, «αναγκάζονται να πουλάνε το κορμί τους. Διαβάζουμε κάθε μέρα για τέτοια περιστατικά».

Ωστόσο, σπεύδει να υπενθυμίσει ότι «ευτυχώς υπάρχουν πάντα άνθρωποι, στην Ελλάδα και οπουδήποτε αλλού, οι οποίοι ανησυχούν πραγματικά και θέλουν να βοηθήσουν με όποιο τρόπο μπορούν». Εκεί είναι η απάντηση, υπογραμμίζει: «Εάν όλοι βοηθούν με όποιο τρόπο μπορούν, τότε η προστασία μπορεί να δοθεί σε όλους τους πρόσφυγες».

Ως παράδειγμα αναφέρει τους Έλληνες, οι οποίοι, όπως τονίζει «έκαναν και κάνουν τεράστιες προσπάθειες, παρόλο που τα πράγματα στην Ελλάδα δεν είναι καλά από άποψη οικονομίας ή δουλειών ή κοινωνικών υπηρεσιών. Ωστόσο, οι άνθρωποι συνεχίζουν να κάνουν ό,τι μπορούν».

Στο ντοκιμαντέρ της η Βανέσα Ρεντγκρέιβ επιστρατεύει ακτιβιστές και καλλιτέχνες από τη Γαλλία, τη Βρετανία, την Ιταλία και την Ελλάδα, για να μιλήσουν για την προσφυγική κρίση. Ανάμεσά τους ο Ρέιφ Φάινς και η Έμα Τόμσον. Ο Ρέιφ Φάινς, εξάλλου, διαβάζει και μια σκηνή από την «Τρικυμία», το σεξπιρικό έργο που «δάνεισε» στο ντοκιμαντέρ και τον τίτλο «Sea Sorrow». Οι στίχοι αυτοί «αποτυπώνουν επακριβώς την τραγωδία των προσφύγων που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον πόλεμο και την άγρια φτώχεια, αλλά πνίγονται στη θάλασσα», όπως εξηγεί η κ. Ρεντγκρέιβ.

Οι συντελεστές του ντοκιμαντέρ, διευκρινίζει η σκηνοθέτις, συμπεριλαμβανομένου του παραγωγού της ταινίας, έκαναν και αυτοί από την πλευρά τους «τεράστιες προσπάθειες χωρίς μισθό ή με πολύ μικρό μισθό, προκειμένου να βοηθήσουν να συγκεντρωθούν χρήματα, να εγείρουν την προσοχή και να ευαισθητοποιήσουν το κοινό, που είναι το πιο σημαντικό».

Η ταινία έχει ήδη προβληθεί στο φεστιβάλ των Καννών, ενώ μετά την προβολή της στην Αθήνα, στο πλαίσιο του 23ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου «Νύχτες Πρεμιέρας», το ντοκιμαντέρ θα ταξιδέψει και στη Λισαβόνα και τη Νέα Υόρκη. Η δημιουργός της δηλώνει «πολύ χαρούμενη που τόσα κινηματογραφικά φεστιβάλ έχουν ζητήσει να προβάλουν την ταινία» και αποδίδει το ενδιαφέρον για την ταινία στην υποστήριξη των ανθρώπων απέναντι στους πρόσφυγες.

Η πρώτη προβολή του ντοκιμαντέρ «Sea Sorrow» στην Αθήνα θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 22 Σεπτεμβρίου, στις 8 μ.μ., στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, παρουσία της Βανέσα Ρεντγκρέιβ. Θα ακολουθήσει συζήτηση με την ίδια, τον πρώην βουλευτή των Εργατικών, λόρδο Άλφρεντ Νταμπς, την ηθοποιό Μιμή Ντενίση και τον γενικό διευθυντή των «Γιατρών Χωρίς Σύνορα», Ηλία Παυλόπουλο.

Εισιτήρια για την προβολή διατίθενται στην τιμή των 6, 12 και 20 ευρώ και όλα τα έσοδα θα διατεθούν για την ενίσχυση των ανθρωπιστικών οργανώσεων «Γιατροί Χωρίς Σύνορα» και «Safe Passage».