Απροστάτευτοι οι πρόσφυγες με ειδικές ανάγκες και τα παιδιά

Κατά τη διάρκεια των συνεντεύξεων που πραγματοποιήθηκαν σε Λέσβο, Χίο, Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Ήπειρο εντοπίστηκαν γυναίκες, άντρες και παιδιά με ειδικές ανάγκες που παραμένουν απροστάτευτοι μαζί με χιλιάδες άλλους μετανάστες και αιτούντες άσυλο.

Γυναίκα είχε έναν μήνα να κάνει μπάνιο

Σύμφωνα με την έκθεση της HRW, πρόσφυγες και μετανάστες με αναπηρία δεν καταγράφονται ως άτομα με ειδικές ανάγκες στα ελληνικά κέντρα υποδοχής και έτσι δεν έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες που ανταποκρίνονται στις ανάγκες τους, παρά τη σημαντική οικονομική βοήθεια που έχει προσφέρει η ΕΕ στην ελληνική κυβέρνηση, στον ΟΗΕ και ΜΚΟ για την εύρυθμη λειτουργία των κέντρων υποδοχής. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση μιας γυναίκας που δεν μπορούσε να κάνει μπάνιο επί ένα μήνα γιατί τα ντους δεν ήταν προσβάσιμα σε άτομα με αναπηρικό αμαξίδο.

«Οι ελληνικές αρχές, η ΕΕ και ο ΟΗΕ, καθώς και οι οργανώσεις αρωγής, θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι άτομα με ειδικές ανάγκες δεν θα έρχονται σε δεύτερη μοίρα», δήλωσε ο Σάντα Ράου Μπαρίγκα αρμόδιος για τα δικαιώματα των ΑμεΑ στην HRW.

Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, οκτώ οργανώσεις αρωγής και μια ελληνική ομάδα που δραστηριοποιούνται στα κέντρα υποδοχής και μεταναστών δήλωσαν στην HRW ότι ασχολούνται ελάχιστα με τα δικαιώματα των ΑΜΕΑ.

Σε έρευνα της ανθρωπιστικής οργάνωσης στην ηπειρωτική Ελλάδα και τα νησιά του Αιγαίου από τον Οκτώβριο του 2016 μέχρι τον Ιανουάριο του 2017 και σε τηλεφωνικές συνεντεύξεις τον Δεκέμβριο του 2016 και τον Ιανουάριο του 2017 διαπιστώθηκε ότι πρόσφυγες και μετανάστες δεν καταγράφονται ως άνθρωποι με ειδικές ανάγκες στην Ελλάδα, εν μέρει επειδή οι αρχές εργάζονται υπό μεγάλη χρονική πίεση, αλλά και επειδή οι εργαζόμενοι δεν έχουν την κατάλληλη εκπαίδευση.

Υπό τις παρούσες δύσκολες καιρικές συνθήκες η ελληνική κυβέρνηση με την αρωγή της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες θα έπρεπε να δίνει προτεραιότητα στην μεταφορά προσφύγων με ειδικές ανάγκες αλλά και εγγύων, ανηλίκων και υπέργηρων που ζουν σήμερα σε σκηνές, σε προκατασκευασμένα σπίτια με παροχή ζεστού νερού. Όλοι οι πρόσφυγες που ζουν ακόμα σε σκηνές θα πρέπει να μεταφερθούν το ταχύτερο σε κατάλληλα κτήρια, τονίζει η ανθρωπιστική οργάνωση.

Μακροπρόθεσμα οι ελληνικές αρχές θα πρέπει με στήριξη της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ και της ΕΕ να τερματίσουν την παραμονή προσφύγων σε καταυλισμούς και να τους προσφέρουν στέγη εκεί όπου ζει ο πληθυσμός, ζητά η HRW.

Η ζωή στους καταυλισμούς δεν αφήνει να επουλωθεί το τραύμα των εκτοπισμένων και εντείνει κινδύνους, όπως είναι η φυσική και σεξουαλική βία, αλλά και για την υγεία προσφύγων και μεταναστών, καταλήγει η έκθεση της ανθρωπιστικής οργάνωσης.

Την ίδια ώρα, οι διεθνείς οργανώσεις Mercy Corps και Norwegian Refugee Council έδωσαν στη δημοσιότητα τα αποτελέσματα έρευνας για τους πρόσφυγες και μετανάστες ηλικίας 15-24 ετών, οι οποίοι στην Ελλάδα υπολογίζονται στους 18.000 σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία.

Αυτοί οι νέοι άνδρες και γυναίκες επιδεικνύουν τεράστιες δυνατότητες για να συμβάλουν με θετικό τρόπο, αλλά οι ανάγκες τους συχνά παραβλέπονται.

Οι στρεσογόνες συνθήκες και το σύνθετο περιβάλλον της πολιτικής που ακολουθείτε έχουν οδηγήσει σε ένα αυξανόμενο αίσθημα αβεβαιότητας και ανησυχίας μεταξύ των νέων προσφύγων και μεταναστών.

Η πρώτη για το είδος της μελέτη που έγινε στην Ελλάδα, βασίζεται σε ομάδες εστίασης με 120 νέους από 11 διαφορετικές χώρες που κατοικούν στα ελληνικά νησιά και σε περιοχές της ηπειρωτικής χώρας, η οποία δείχνει ότι το στρες, οι κακές συνθήκες διαβίωσης και η αβεβαιότητα για το μέλλον, μπορούν να κάνουν τις νέες αυτές γυναίκες και τους νέους αυτούς άνδρες να χάσουν κάθε αίσθημα ελπίδας.

«Βαριόμαστε μην έχοντας πώς να αξιοποιήσουμε το χρόνο μας. Θα ήθελα να μάθω μια γλώσσα και να βοηθήσω τους άλλους» είπε στους ερευνητές ένας νεαρός άνδρας. «Θέλω να προσφέρω, να συμμετάσχω σε κάτι ακόμα κι αν δεν πληρώνομαι. Απλά αφήστε μας να γεμίσουμε το χρόνο μας με κάτι».

Εκτός από την επιθυμία να αξιοποιήσουν παραγωγικά το χρόνο τους οι νέοι πρόσφυγες και μετανάστες εξέφρασαν επίσης φόβους για την ασφάλειά τους και κατήγγειλαν βίαιες επιθέσεις ακόμα και εναντίον γυναικόπαιδων, ενώ εξέφρασαν την ανησυχία τους για την έλλειψη ιατροφαρμακευτικής φροντίδας.

«Αυτοί οι νέοι άνθρωποι ρίσκαραν τις ζωές τους για να βρουν ασφάλεια στην Ευρώπη και βρέθηκαν στην Ελλάδα για μήνες διαβιώντας συχνά σε άθλιες συνθήκες» δήλωσε ο επικεφαλής του NRC στην Ελλάδα Gianmaria Pinto. «Χωρίς πρόσβαση στη εκπαίδευση, όμηροι περίπλοκων πολιτικών και με μικρή δυνατότητα να ακουστούν, οι άνθρωποι αυτοί κινδυνεύουν να μείνουν πίσω».

Η έκθεση Don’t Forget Us προβάλλει βασικές συστάσεις προς την κυβέρνηση της Ελλάδας, τους χορηγούς και τους διεθνείς οργανισμούς σχετικά με το πώς να ανταποκριθούν στις ανάγκες αυτής της ευάλωτης δημογραφικά ομάδας, τονίζοντας ότι πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα η πρόσβαση αυτών των ανθρώπων σε υγειονομική περίθαλψη, εκπαίδευση και αγορά εργασίας.