Όταν στα έδρανα του Πολυτεχνείου στήθηκαν χειρουργικά τραπέζια: Περιγράφει ο Γιώργος Παυλάκης

Η ωμή βία της χούντας, πρωτοφανής για τα ευρωπαικά χρονικά όχι μόνο για τα ελληνικά, οι τραυματισμένοι συμφοιτητές του που μεταφέρονταν ο ένας μετά τον άλλο στο ερασιτεχνικό ιατρείο που είχαν στήσει, ο φόβος του κόσμου, αλλά και η απίστευτη αλληλεγγύη του, ήταν μερικά από τα γεγονότα που έχουν χαραχτεί στη μνήμη του Γιώργου Παυλάκη, που βρισκόταν μέσα στο Πολυτεχνείο.

Ο Γιώργος Παυλάκης ο οποίος μαζί με τουλάχιστον άλλους 30 συμφοιτητές Ιατρικής έφτιαξαν το πρώτο Γενικό Λαικό ιατρείο -σε αίθουσα της Αρχιτεκτονικής-μέσα στο πολιορκημένο από τα τανκς πολυτεχνείο, για να παράσχουν τις ιατρικές υπηρεσίες τους, στους τραυματισμένους, του αιματοβαμένου Νοέμβρη του '73, σήμερα 50 χρόνια μετά, μιλά στο CNN Greece, και μας περιγράφει τα συναισθήματα και τα γεγονότα που βίωσε.

Ερ: Μετά από 50 χρόνια από την εξέγερση του Πολυτεχνείου τι σας έχει μείνει χαραγμένο στο μυαλό σας από εκείνο το ιστορικό γεγονός;

«Η δύναμη της λαϊκής οργής πρώτον και δεύτερον η ωμή βία που ασκήθηκε και ήταν πρωτοφανής για τα ευρωπαϊκά χρονικά. Ούτε τέτοια εξέγερση είχε γίνει ποτέ ούτε τέτοια καταστολή» μας λέει ο κ. Παυλάκης και μας εξηγεί:

«Η δύναμη του λαού της λαϊκής οργής και αντίστασης που εκφράστηκε μέσα από τους φοιτητές, γιατί οι φοιτητές ήμασταν εκείνη την εποχή που την έσκιαζε η φοβέρα. Είχαμε καταφέρει να οργανωθούμε να έχουμε εμπιστοσύνη στους γύρω μας να εκφράσουμε την αντιδικτατορική διάθεση του λαού που ήταν φοβισμένος και απενεργοποιημένος και πολύ σωστά ήταν τότε.

Και η απόδειξη για αυτό ήταν ότι με μια τριήμερη άοπλη διαμαρτυρία, η χούντα απάντησε με τανκς και εκτέλεσε εν ψυχρώ πολλούς ανθρώπους. Και νομίζω ότι δεν πρέπει να την ξεχνάμε την ωμή βία της χούντας που εξελίχθηκε σε διαδηλώσεις σε όλη την Αθήνα».

Ο τότε 22χρονος φοιτητής μας εξηγεί ότι τα περισσότερα θύματα ήταν το Σάββατο όταν εκκενώθηκε το Πολυτεχνείο αλλά δυστυχώς υπήρξαν θύματα ακόμη και Κυριακή και την Δευτέρα.

Ερ: Πως αποφασίστηκε να οργανώσετε ιατρείο μέσα στο Πολυτεχνείο;

«Στο πολυτεχνείο μέσα είχαμε τραυματισμούς από γκλοπ την πρώτη περίοδο, δακρυγόνα, αλλά μετά είχαμε τουλάχιστον 50 περιστατικά από σφαίρες. Η καταστολή ήταν πολύ βίαιη πρωτοφανής. Φοιτητές τραυματισμένοι από σφαίρες, με πόδια να κρέμονται, τραύματα στον θώρακα, στο λαιμό… Τότε περισσότεροι από 1.300 άνθρωποι νοσηλεύθηκαν στα νοσοκομεία της Αθήνας.

Το κλίμα εκείνη την περίοδο, η συμμετοχική χαρά είναι δύσκολο να περιγραφούν. Εξελίχθηκε σε ένα λαϊκό πανηγύρι όπου όλοι εθελοντικά υπακούαμε ο ένας τον άλλον. Στήσαμε το ιατρείο μέσα στο πολυτεχνείο και ονονοήσαμε εναντίον της χούντας παρόλες τις επιμέρους διαφορές τακτικής που πάντα θα υπάρχουν. Κάναμε πράγματα μαζί με ενθουσιώδη τρόπο και γρήγορα.

Με έναν μαγικό τρόπο έγιναν όλα αυτά. Απορώ πως μας φέρανε μέσα στο πολυτεχνείο αυτές τις τεράστιες συσκευές οξυγόνου που ζυγίζουν 100 κιλά, άνθρωποι που της κουβάλησαν μέσα από πυροβολισμούς και μας τις έφεραν στο ιατρείο. Αμέσως μόλις κάναμε μια ανακοίνωση -από τον ραδιοσταθμό- άνθρωποι μας τα φέρνανε στα κάγκελα με κίνδυνο της ζωής τους. Υπήρχε τότε πολύ μεγάλη διάθεση της προσφοράς», μας εξηγεί ο κ. Παυλάκης αναφέροντας μας ότι υπήρξαν και εθελοντές γιατροί από τα νοσοκομεία της Αθήνας που βρέθηκαν στο πολυτεχνείο για να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους εθελοντικά.

Μέσα από τον συλλογικό τόμο για το Πολυτεχνείο με τίτλο «Εκ των υστέρων» του Δημήτρη Παπαχρήστου, περιγράφεται αναλυτικά σύμφωνα με τον κ. Παυλάκη, πως τα έδρανα και οι πάγκοι μετατράπηκαν σε αυτοσχέδια χειρουργικά τραπέζια, για τα βαριά περιστατικά και πως μια άλλη αίθουσα φιλοξενούσε ελαφρύτερα τραυματισμένους φοιτητές.

Ερ: Για εσάς τι σημαίνουν οι επετειακές εκδηλώσεις που γίνονται;

Η Ελλάδα είναι σε τελείως διαφορετικό επίπεδο, τα παιδιά σήμερα δεν διανοούνται να μπαίνει η ΕΣΑΤ και να παίρνει ανθρώπους από την οικογένεια σου και να πάει να τους βασανίσει. Είναι καλό να τα μάθει η νεολαία σήμερα στην ιστορία και όχι στο πετσί της.

Υπάρχει μια δοξασία ότι δεν υπήρχαν νεκροί, αλλά υπήρχαν νεκροί στους γύρω δρόμους του Πολυτεχνείου. Έγινε η εξέγερση, όταν έπεσε η πόρτα του πολυτεχνείου και άρχισαν να ρίχνουν στο ψαχνό υπήρξαν νεκροί και τραυματίες στην Ομόνοια, στις μεγάλες διαδηλώσεις. Αυτά δεν πρέπει να τα ξεχνάμε. Αν τα ξεχάσουμε θα είμαστε καταδικασμένοι να τα επαναλάβουμε. Τα παιδιά μας κυκλοφορούν στους ίδιους δρόμους.

«Αυτό είναι το κορίτσι» μου είπαν

Ο Γιώργος Παυλάκης έχει χαραγμένο στο μυαλό του τον βαρύ τραυματισμό της Πέπη Ρηγοπούλου, όταν την έφεραν στο ιατρείο του Πολυτεχνείου με τα πόδια της σχεδόν πολτοποιημένα, από την πόρτα που έριξε το τανκ.

«Θυμάμαι ότι η Πέπη έφυγε με κανονικό φορείο. Βοήθησα να την μεταφέρουμε στο φορείο με τον αξιωματικό των ΛΟΚ γιατί εμείς δεν είχαμε φορεία» γράφει στην συγκλονιστική μαρτυρία του ο Γιώργος Παυλάκης, στο βιβλίο «Όλη νύχτα εδώ» του ιστορικού Ιάσονα Χανδρινού που φιλοξενεί περισσότερες από 80 μαρτυρίες ανθρώπων που συμμετείχαν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο στην εξέγερση του Πολυτεχνείου.

Όπως μας εξηγεί σήμερα ο κ. Παυλάκης, τότε πίστεψε ότι η Πέπη Ρηγοπούλου η νεαρή φοιτήτρια, δεν θα τα κατάφερνε.

Όμως όπως μας λέει, έναν χρόνο μετά, στην πρώτη επέτειο του Πολυτεχνείου όπου γινόταν λαοθάλασσα, την είδε πάνω σε καροτσάκι και οι συμφοιτητές του, του είπαν «αυτό είναι το κορίτσι».

«Δεν έτυχε να την συναντήσω, έφυγα το 1976 για την Αμερική, δεν έτυχε να την ξαναδώ, ουσιαστικά δεν είχαμε καμία ουσιαστική επικοινωνία από τότε, εκτός από το βιβλίο της, όταν της ζήτησα να μου γράψει αφιέρωση όπως και έκανε».

Με την Πέπη Ρηγοπούλου θα βρεθούν μαζί σε μερικές ημέρες στην Αγγλία στο London of School Economics, σε μια εκδήλωση που θα γίνει για το Πολυτεχνείο, μας λέει ο κ. Παυλάκης αναφέροντας μας ότι οι Άγγλοι έχουν δώσει ιδιαίτερη βαρύτητα στην εξέγερση του 1973.

Ακατάλυτοι δεσμοί με τους συμφοιτητές μου

Στην ερώτηση μας αν κρατά επαφές με άλλους τότε συμφοιτητές του ο Γιώργος Παυλάκης μας απαντά καταφατικά εξηγώντας μας:

«Με πάρα πολλούς συμφοιτητές κρατάω επαφή, δεθήκαμε μεταξύ μας αν και με κάποιους έχουμε να ειδωθούμε πολλά χρόνια.

Δενόμαστε με ακατάλυτους δεσμούς με αυτούς τους ανθρώπους διότι έχουμε βρεθεί μέσα σε πολύ σημαντικές συνθήκες. Όταν είδα τον Κώστα Λαλιώτη να μπαίνει με τους αξιωματικούς και να προσπαθεί να ηρεμήσει τα φοβισμένα παιδιά, (όταν έπεσε η πόρτα του πολυτεχνείου και μπήκε μέσα ο στρατός) φοβούμενοι ότι θα τους σκοτώσουν οι στρατιώτες, είχε το θάρρος να κάτσει να συνομιλήσει με τους στρατιωτικούς με το κύρος του που είχε στους φοιτητές.

Εμείς στο ιατρείο φύγαμε μια ώρα νωρίτερα επειδή είχαμε τραυματίες και προσπαθήσαμε να πείσουμε τους στρατιωτικούς (όταν έπεσε η πόρτα), αλλά ήταν κάθετοι, αλλά τουλάχιστον τελειώσαμε. Ήταν σημαντικές στιγμές και καταλάβαινες ποιανού το έλεγε η καρδιά του, δεν ξεχνιόνται ποτέ.

Ερ: Σήμερα μετά από 50 χρόνια από την εξέγερση του Πολυτεχνείου θα κάνατε κάτι διαφορετικό θα αλλάζατε κάτι;

«Όχι δεν νομίζω. Η αντίσταση στην χούντα ήταν μονόδρομος θα μπορούσε να γίνει καλύτερα φυσικά αλλά τόσα είχαμε τόσα κάναμε. Ήταν ο λαός μουδιασμένος και οι γονείς μας μας έλεγαν να κοιτάμε την δουλειά μας και να μην ανακατευόμαστε. Μην ξεχνάμε ότι προυπήρξε ο εμφύλιος, οι προηγούμενες γενιές από εμάς ήταν αποδεκατισμένες, τσακισμένες το λέω με κάθε σεβασμό γιατί τις ζήσανε κάτω από σκληρές συνθήκες.

Τότε κάναμε μια νέα αρχή αυτό είναι το υπέροχο πράγμα με την βιολογία και κάθε γενιά να βγάλει τα δικά της συμπεράσματα».

«Περασμένα παραμύθια»

Ο Γιώργος Παυλάκης εκδίδει για πρώτη φορά ποιητική συλλογή με τίτλο «Περασμένα Παραμύθια», από τις εκδόσεις ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ.

Σε αυτό το βιβλίο περιγράφει με τον δικό του τρόπο 40 χρόνια ζωής και δουλειάς, με αναφορές και στην εξέγερση του Πολυτεχνείου. «Είναι απόσταγμα ζωής» μας λέει χαρακτηριστικά.

Διαβάστε εδώ ολό το αφιέρωμα του CNN Greece για τα 50 χρόνια από την εξέγερση του Πολυτεχνείου