Αειθαλεία: Όταν η ενεργός γήρανση συναντά τον εθελοντισμό στην τρίτη ηλικία

Άλλωστε η ενεργός γήρανση σε μια χώρα που γηράσκει επικίνδυνα, όπως η Ελλάδα, αποτελεί τη μόνη διέξοδο και στρατηγική για καλύτερη υγεία των ηλικιωμένων, αλλά και για βιώσιμη ανάπτυξη της κοινωνίας.

Το συμπέρασμα αυτό, κυριάρχησε στη διάρκεια των έξι εργαστηρίων ευαισθητοποίησης του Προγράμματος "Αειθαλεία - Ολιστικό Πρόγραμμα για τον Εθελοντισμό των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας" που πραγματοποιήθηκαν τον Ιούνιο, σε Πάτρα, Ιωάννινα, Θεσσαλονίκη και Λάρισα, με τη σειρά των workshops να κλείνει σε Καισαριανή και Αιγάλεω (Αττική).

Τα εργαστήρια είχαν ως σκοπό την ευαισθητοποίηση στελεχών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των Κοινωνικών Υπηρεσιών των Δήμων, κυρίως δε την ευαισθητοποίηση ατόμων σε προ-συνταξιοδοτικό και συνταξιοδοτικό καθεστώς, ως προς την αναγκαιότητα προώθησης της ενεργού γήρανσης, μέσω οργανωμένων και καινοτόμων δράσεων εθελοντικής προσφοράς.

Εκ μέρους του Φορέα Υλοποίησης του Προγράμματος "Αειθαλεία", της Αστικής μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας «ΕΛΙΞ-Προγράμματα Εθελοντικής Εργασίας», η κα Μάρα Βανδώρου παρουσίασε τον βασικό στόχο του έργου που είναι να προωθήσει τον εθελοντισμό ως εργαλείο ενεργού γήρανσης και διαγενεακής αλληλεγγύης και παράλληλα να προσφέρει μία ψηφιακή πλατφόρμα που θα εξασφαλίσει την επίτευξη του. Ο επιστημονικά υπεύθυνος του Project κος Μανόλης Μέντης, εκπροσωπώντας το Πανεπιστήμιο Πατρών, ανέλυσε τα ευρήματα της πανελλήνιας έρευνας που εκπονήθηκε στο πλαίσιο του έργου με θέμα "Εθελοντισμός και ψηφιακές δεξιότητες στις μεγαλύτερες ηλικίες" και διερευνά τον ψηφιακό αλφαβητισμό και τη στάση των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας απέναντι στον εθελοντισμό.

Επίσης, ο Υπεύθυνος Σχεδιασμού, Ωρίμανσης και Υλοποίησης Έργων του Εταίρου του Προγράμματος ΠΡΟΟΨΙΣ Σύμβουλοι Επιχειρήσεων Α.Ε., κος Σοφοκλής Χατζησωκράτης, παρουσίασε καλές πρακτικές εθελοντισμού και ενεργού γήρανσης σε Ελλάδα και Ευρώπη, όπως επίσης και την ψηφιακή πλατφόρμα σύζευξης μεταξύ προσφοράς και ζήτησης εθελοντικής εργασίας "Worthit” που αναπτύσσει η OTEAcademy στο πλαίσιο του έργου.

Κατά την ολοκλήρωση των παρουσιάσεων από τα στελέχη των Εταίρων του Προγράμματος, ακολούθησε εκτεταμένη συζήτηση με τις ομάδες-στόχο, με κοινό συμπέρασμα τη διάθεση για συνεργασία στο πλαίσιο του "Αειθαλεία", τόσο από την πλευρά των ατόμων τρίτης ηλικίας, όσο και από την πλευρά του εκάστοτε Δήμου. Οι παρευρισκόμενοι/ες έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για συμμετοχή σε προγράμματα εθελοντικών δράσεων ενώ ταυτόχρονα μοιράστηκαν καλές πρακτικές εθελοντισμού αλλά και πρωτοπόρες δράσεις των Δήμων που εξασφαλίζουν τη συμπερίληψη και ενδυνάμωση των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας.

Σε κάθε περίπτωση, αναδείχθηκε η ανάγκη να στρέψει η Πολιτεία την προσοχή της στην Τρίτη ηλικία, αναπτύσσοντας μία ολοκληρωμένη στρατηγική για αυτήν σε σχέση με τον εθελοντισμό, ενισχύοντας την Τοπική Αυτοδιοίκηση και θωρακίζοντας το σύνολο αυτών των ενεργειών με το κατάλληλο νομοθετικό πλαίσιο. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία, οι συμμετέχοντες/ουσες στα workshops ανέδειξαν την απουσία ενημέρωσης εκ μέρους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και συγκεκριμένα την απουσία ενός σταθερού σημείου πληροφόρησης για εθελοντικές δράσεις, στο οποίο θα μπορούσαν να απευθυνθούν. Επίσης, αρκετοί εξ αυτών δήλωσαν πως θα ήθελαν να συμμετέχουν στη διαμόρφωση των δράσεων, προσφέροντας σημαντική βοήθεια στην οργάνωση και στο συντονισμό τους, αφού πρώτα έχουν λάβει τη σχετική εκπαίδευση. Τέλος, έγινε κατανοητό πως αυτού του είδους οι δράσεις δε θα πρέπει να είναι αποσπασματικές, αλλά αντίθετα να χαρακτηρίζονται από διάρκεια.

Κάποιες χαρακτηριστικές εθελοντικές δράσεις οι οποίες συζητήθηκαν στο πλαίσιο των workshops συνοψίζονται στα παρακάτω:

- Συμμετοχή σε περιβαλλοντικές δράσεις

- Διήγηση παραμυθιών σε παιδικούς σταθμούς

- Αφήγηση ιστοριών σε σχολεία

- Κοινωνικά παζάρια με χειροτεχνίες

- Ξεναγήσεις και περίπατοι για την προβολή των ιδιαιτέρων ιστορικών και πολιτιστικών χαρακτηριστικών ενός τόπου

- Υλοποίηση προγραμμάτων εκμάθησης Ηλεκτρονικών Υπολογιστών, ενισχυτικής διδασκαλίας κ.α.

Δύο ακόμα ζητήματα τα οποία χρίζουν αναφοράς, είναι αφενός η βελτίωση των ψηφιακών δεξιοτήτων των στελεχών των κοινωνικών δομών και των ατόμων 55+, αφετέρου δε η σταθερότητα και διαχρονικότητα των προτεινόμενων δράσεων εθελοντισμού. Τέλος, αναδείχθηκε η ανάγκη για μία πιο οργανωμένη ανταλλαγή καλών πρακτικών ενεργού γήρανσης και εθελοντισμού μεταξύ των Δήμων, γεγονός στο οποίο μπορεί να εξασφαλίσει τα μέγιστα, η ψηφιακή πλατφόρμα σύζευξης του «Αειθαλεία».

Η Ομάδα Έργου του «Αειθαλεία» ευχαριστεί θερμά τα στελέχη και τους φορείς των τοπικών κοινωνιών, με τη σπουδαία συμβολή των οποίων τα έξι (6) workshops πραγματοποιήθηκαν με απόλυτη επιτυχία.

Το έργο «Αειθαλεία: Ολιστικό πρόγραμμα για τον εθελοντισμό ατόμων τρίτης ηλικίας και την ενεργή συμμετοχή τους στα κοινά» υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund, με φορέα υλοποίησης την AμKE ΕΛΙΞ – Προγράμματα Εθελοντικής Εργασίας και εταίρους το Πανεπιστήμιο Πατρών, την ΠΡΟΟΨΙΣ Σύμβουλοι Επιχειρήσεων Α.Ε. και την OTEAcademy.

Το πρόγραμμα Active citizens fund, ύψους € 13,5 εκ., χρηματοδοτείται από την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία και είναι μέρος του χρηματοδοτικού μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) περιόδου 2014 – 2021, γνωστού ως EEA Grants. Το πρόγραμμα στοχεύει στην ενδυνάμωση και την ενίσχυση της βιωσιμότητας της κοινωνίας των πολιτών και στην ανάδειξη του ρόλου της στην προαγωγή των δημοκρατικών διαδικασιών, στην ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά και στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τη διαχείριση της επιχορήγησης του προγράμματος Active citizens fund για την Ελλάδα έχουν αναλάβει από κοινού το Ίδρυμα Μποδοσάκη και το SolidarityNow.