Γαλάζιες Σημαίες: Στις πρώτες τρεις θέσεις η Ελλάδα επί 10 χρόνια - Τα 33 κριτήρια του θεσμού

Όμως τα καθαρά νερά δεν αποτελούν τη μόνη προϋπόθεση για τη βράβευση αλλά χρειάζονται συνολικά 33 κριτήρια τα οποία σχετίζονται με την ασφάλεια των πολιτών και την ποιότητα των νερών. Οι διαχειριστές των ακτών αναγνωρίζοντας την αξία της Γαλάζιας Σημαίας για τον τόπο τους, προσπαθούν να τηρούν σταθερά όλες τις προϋποθέσεις ώστε να προσφέρουν υψηλής ποιότητας υπηρεσίες στους επισκέπτες τους και να μπορέσουν να διατηρήσουν την Σημαία για όλη την κολυμβητική περίοδο.

«Αυτή η προσπάθεια οδηγεί στην ποιοτική βελτίωση των ακτών, χρόνο με τον χρόνο. Παράλληλα συμβάλλει στην προστασία του παράκτιου περιβάλλοντος, ιδιαίτερα των ευαίσθητων στοιχείων του, αλλά και στη βελτίωση συμπεριφορών μέσα από την ευαισθητοποίηση» λέει η κα Βουρδουμπά.

Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη της κας Δαρείας Νεφέλης Βουρδουμπά, Υπεύθυνης Συντονισμού της Ελληνικής Εταιρίας Προστασίας της Φύσης για το Πρόγραμμα «Γαλάζια Σημαία» στο Act For Earth στο CNN Greece.

Τι είναι το «Πρόγραμμα Γαλάζια Σημαία» στο οποίο η χώρα μας βραβεύτηκε πρόσφατα ανάμεσα σε 52 χώρες και έλαβε τη δεύτερη θέση, ξεχωρίζοντας για τις 617 καθαρές ακτές και παραλίες της;

Η Γαλάζια Σημαία είναι ένα εθελοντικό πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και πληροφόρησης, που βραβεύει ακτές, μαρίνες και τουριστικά σκάφη με το πλέον αναγνωρίσιμο οικολογικό σήμα ποιότητας στο κόσμο. Ιδρυτής του προγράμματος είναι το Ίδρυμα για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (Foundation for Environmental Education-FEE) που εδρεύει στη Δανία. Χειριστής του στην Ελλάδα είναι, από το 1992, η Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ), η παλαιότερη περιβαλλοντική οργάνωση της χώρας μας.

Η Ελλάδα την τελευταία δεκαετία βρίσκεται σταθερά μέσα στις τρεις πρώτες θέσεις παγκοσμίως σε αριθμό βραβευμένων με τη Γαλάζια Σημαία ακτών και μαρινών. Η Ισπανία διατηρεί σταθερά την πρώτη θέση εδώ και πολλά χρόνια με μικρή αυξητική τάση.

Βασικός στόχος της ΕΕΠΦ, ως Εθνικού Χειριστή του προγράμματος, είναι η αύξηση του αριθμού των βραβεύσεων, διατηρώντας όμως παράλληλα την υψηλή ποιότητα υπηρεσιών στις ακτές, μαρίνες και σκάφη που συμμετέχουν στο πρόγραμμα.

Ποιες είναι οι προϋποθέσεις που λαμβάνονται υπόψιν για να κριθεί κατάλληλη μία παραλία και ποια είναι τα βήματα που ακολουθούνται για να επιτευχθεί το αποτέλεσμα αυτό;

Για να βραβευθεί μια ακτή με τη Γαλάζια Σημαία, πρέπει πρωτίστως να έχει εξαιρετική ποιότητα υδάτων. Τα κριτήρια για τα νερά είναι καθοριστικά, είναι όμως μόλις 5 σε σύνολο 33 που αξιολογούνται. Τα υπόλοιπα κριτήρια αφορούν την καθαριότητα και οργάνωση της ακτής, τις εγκαταστάσεις υγιεινής, την πληροφόρηση του κοινού για τις παρεχόμενες υπηρεσίες και για την ποιότητα των νερών, την ασφάλεια επισκεπτών και λουομένων, τις υπηρεσίες για ΑΜΕΑ, την προστασία της φύσης στο χώρο της ακτής και γύρω από αυτήν και την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των επισκεπτών και της τοπικής κοινωνίας.

Η βράβευση είναι ετήσια και αφορά την προηγούμενη χρονιά, η οποία μπορεί να ελεγχθεί, συμπεριλαμβάνει όμως και τη δέσμευση του διαχειριστή ότι θα τηρήσει τη κριτήρια και την τρέχουσα χρονιά. Αυτό επιβεβαιώνεται με ελέγχους, από εθνικούς αλλά και διεθνείς αξιολογητές, ιδιαίτερα σε περίπτωση καταγγελιών. Αν δεν υπάρχει πλήρης συμμόρφωση με όλα τα κριτήρια, η Σημαία μπορεί να αφαιρεθεί πρόσκαιρα ή και οριστικά.

Για να αξιολογηθεί μια ακτή για βράβευση με τη Γαλάζιας Σημαία χρειάζεται:

• Να λειτουργήσει ως υποψήφια για μία χρονιά
• Να υποβάλλει αίτηση υποψηφιότητας στην ΕΕΠΦ, η οποία ελέγχει την τήρηση των κριτηρίων και την επάρκεια των δικαιολογητικών
• Να υποβάλλει εισήγηση προς την Εθνική Επιτροπή Κρίσεων

Στην Εθνική Επιτροπή Κρίσεων συμμετέχουν εκπρόσωποι της Γενικής Γραμματείας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων του ΥΠΕΝ, του Υπουργείου Τουρισμού, του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, του Υπουργείου Υγείας, του Υπουργείου Εσωτερικών, του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού, της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, της Διεύθυνσης Α’/βάθμιας Εκπαίδευσης Ανατ. Αττικής, της περιβαλλοντικής ΜΚΟ ΑΡΧΕΛΩΝ και των Εθελοντών Αξιολογητών Ακτών και Μαρινών.

Η Εθνική Επιτροπή Κρίσεων αξιολογεί τις υποψηφιότητες και οι τελικές αποφάσεις της αποτελούν εισήγηση προς τη Διεθνή Επιτροπή Κρίσεων. Συχνά η Εθνική Επιτροπή απορρίπτει υποψηφιότητες αν δεν πληρούν όλα τα κριτήρια, ιδιαίτερα όσα αφορούν την ασφάλεια και την ποιότητα των νερών.

Η Διεθνής Επιτροπή Κρίσεων είναι εκείνη, και η μόνη, που τελικά αποφασίζει, βάσει των στοιχείων από τις εθνικές Επιτροπές Κρίσεων, για τις βραβεύσεις σε ολόκληρο τον κόσμο. Αποτελείται από εκπροσώπους του Προγράμματος Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών (UNEP), του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού (UNWTO), της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ναυαγοσωστών (ILSE), του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (EEA), του Διεθνούς Συμβουλίου Συνδέσμων Θαλάσσιας Βιομηχανίας (ICOMIA), της Ένωσης Ακτών και Θαλασσών (EUCC) και του Διοικητικού Συμβουλίου του FEE. Συμμετέχει επίσης ανεξάρτητος επιστήμονας ειδικός στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση.

Πόσο έχει βελτιωθεί η εικόνα στις ελληνικές ακτές τα τελευταία 10 χρόνια; Πού οφείλεται αυτή η αλλαγή;

Η αποδοχή του προγράμματος από διεθνείς και εθνικούς φορείς παγκοσμίως ως πολύτιμου εργαλείου επιβεβαίωσης της ποιότητας του τουριστικού προϊόντος, καθώς και από το σύνολο της τουριστικής βιομηχανίας παγκοσμίως και από τους ταξιδιώτες-καταναλωτές που την έχουν ανάγει σε καθοριστικό κριτήριο επιλογής προορισμού, επιβεβαιώνει την αξιοπιστία του θεσμού. Οι διαχειριστές των ακτών αναγνωρίζοντας την αξία της Γαλάζιας Σημαίας για τον τόπο τους, προσπαθούν να τηρούν σταθερά όλες τις προϋποθέσεις ώστε να προσφέρουν υψηλής ποιότητας υπηρεσίες στους επισκέπτες τους και να μπορέσουν να διατηρήσουν την Σημαία για όλη την κολυμβητική περίοδο. Η προσπάθεια αυτή οδηγεί στην ποιοτική βελτίωση των ακτών, χρόνο με τον χρόνο. Παράλληλα συμβάλλει στην προστασία του παράκτιου περιβάλλοντος, ιδιαίτερα των ευαίσθητων στοιχείων του, αλλά και στη βελτίωση συμπεριφορών μέσα από την ευαισθητοποίηση.

Πώς κατάφερε να κερδίσει την πρώτη θέση η Χαλκιδική; Ποιες παραλίες βραβεύτηκαν; Ποιος ο ρόλος της ενημέρωσης και της ευαισθητοποίησης των πολιτών.

Η Χαλκιδική, πρώτη Π.Ε. στην χώρα μας, όπως και η Κρήτη, πρώτη Περιφέρεια, και η Ρόδος, πρώτος Δήμος, σε αριθμό βραβεύσεων, είναι σημαντικοί τουριστικοί προορισμοί. Ειδικά στην Ελλάδα, όπου η τουριστική κίνηση βασίζεται κατά πολύ στο τρίπτυχο ήλιος-θάλασσα-παραλία, η Γαλάζια Σημαία αποτελεί ισχυρό εργαλείο προσέλκυσης για τους επισκέπτες και τα μεγάλα διεθνή ταξιδιωτικά γραφεία. Οι αρμόδιες τοπικές αρχές αναγνωρίζουν αυτή της την αξία και εναρμονίζουν τις δραστηριότητες και τις πρακτικές τους με τα κριτήρια του προγράμματος, κινητοποιώντας παράλληλα και τους ιδιώτες του τουριστικού κλάδου και φροντίζοντας για την ένταξη ολοένα και περισσότερων ακτών στο πρόγραμμα.

Αν και αυτό δεν είναι ευρύτερα γνωστό, κύριο και αναπόσπαστο στοιχείο της Γαλάζιας Σημαίας είναι η εκπαίδευση, η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού. Η ενημέρωση και η εκπαίδευση δημιουργεί περιβαλλοντικά υπεύθυνους πολίτες, βελτιώνει την περιβαλλοντική συνείδηση των επισκεπτών/καταναλωτών και αυξάνει τη ζήτηση πιο φιλικών προς το περιβάλλον τουριστικών προϊόντων και υπηρεσιών.

Πώς μπορεί να συμβάλλει ο καθένας μας στην προστασία του περιβάλλοντος και των ελληνικών θάλασσών μας; Ενόψει του καλοκαιριού, τι πρέπει να προσέχει ο κόσμος την περίοδο αυτή;

Η διαφύλαξη του πλανήτη μας είναι ευθύνη αλλά και προνόμιο όλων μας. Ιδιαίτερα υπό τις συνθήκες της ραγδαία κλιμακούμενης περιβαλλοντικής κρίσης, η ανάγκη να συμβάλλουμε στην αντιμετώπισή της, με το να αλλάξουμε συνήθειες και να υιοθετήσουμε νέες, φιλικότερες προς αυτό συμπεριφορές, καθίσταται επιτακτική. Υπάρχουν απλές αλλά σημαντικές πρακτικές που μπορούμε να εντάξουμε στην καθημερινότητά μας.

Μια από τις σημαντικότερες απειλές για τις θάλασσες και την παράκτια ζώνη είναι η ρύπανση. Επομένως μειώνουμε, ανακυκλώνουμε, επαναχρησιμοποιούμε, ώστε να μειωθεί ο όγκος των απορριμμάτων, και πάνω από όλα δεν πετάμε στο νερό ή την ακτή.

Περιορίζουμε τη χρήση του αυτοκινήτου και προτιμούμε να πάμε στην παραλία με τα ΜΜΜ ή το ποδήλατό μας, αν αυτό είναι εφικτό. Προστατεύουμε τα ευαίσθητα στοιχεία της παράκτιας ζώνης: για παράδειγμα δεν οδηγούμε εκτός δρόμου στις ακτές, δεν παρκάρουμε πάνω στις αμμοθίνες, δεν κόβουμε τα κρινάκια της θάλασσας και δεν ενοχλούμε τα πουλιά που φωλιάζουν. Τα λιβάδια της Ποσειδωνίας, του θαλάσσιου φυτού που λανθασμένα οι περισσότεροι κατατάσσουν στα φύκια, είναι εξαιρετικά σημαντικά και ευαίσθητα οικοσυστήματα και τραυματίζονται ανεπανόρθωτα από τις άγκυρες των σκαφών, επομένως αποφεύγουμε να αγκυροβολούμε εκεί.

Όταν επισκεπτόμαστε μια ακτή, κοιτάμε εάν κυματίζει η Γαλάζια Σημαία σε αυτήν. Εάν ναι, τότε θα πρέπει να πληρούνται όλα τα κριτήρια του Προγράμματος. Ενημερωνόμαστε από τον Πίνακα Ανακοινώσεων που βρίσκεται σε αυτήν, για την ποιότητα των υδάτων, το φυσικό περιβάλλον της ακτής αλλά και για τις υπηρεσίες που προσφέρονται εκεί. Εάν υπάρχει ναυαγοσώστης σεβόμαστε πάντα τις οδηγίες του, ώστε να απολαμβάνουμε όλοι τη θάλασσα μας, με ασφάλεια!