Οι πέντε ανασκαφές της Αρχαιολογικής Εταιρείας που ξεχώρισαν το 2015

Οι ανασκαφές που διεξάγονται υπό την αιγίδα της και ξεχώρισαν την περασμένη χρονιά είναι οι εξής:

- Η ανασκαφή του αιγυπτιακού ιερού στην Μπρεξίζα Μαραθώνος, που συνεχίζεται από την αρχαιολόγο Ιφιγένεια Δεκουλάκου. Την περσινή χρονιά, στο κεντρικό τμήμα του ιερού οικοδομήματος, ερευνήθηκε ένα από τα οκτώ δωμάτια που πλαισιώνουν τις τέσσερις εισόδους του, όπου μεταξύ άλλων βρέθηκαν αντικείμενα της ρωμαϊκής περιόδου, όπως ένας λύχνος κορινθιακός με την επιγραφή ΛΟΥΚΙΟΥ κι ένα ορθοκέραμο με την επιγραφή ΑΘΗΝΑΙΟΥ.

- Στην αρχαία Μεσσήνη συνεχίστηκαν οι ανασκαφικές και αναστηλωτικές εργασίες του Πέτρου Θέμελη, όπως οι αποκαταστάσεις του περιστυλίου (και του ψηφιδωτού γεωμετρικού δαπέδου) του κρεοπωλείου και της στοάς του, η συντήρηση του ψηφιδωτού δαπέδου της μεγάλης αίθουσας εντός συγκροτήματος του 3ου- 4ου αι. μΧ (στα δυτικά του αρχαίου θεάτρου) με την επιγραφή «Παράμονος αναγνώστης εποίησε», καθώς και η αποκάλυψη ενός άλλου ψηφιδωτού, βόρεια της αίθουσας αυτής, με γεωμετρική διακόσμηση και την κτητορική επιγραφή «Θεόδουλος επίσκοπος ποιεί». «Όπως συμπεραίνει ο ανασκαφέας, το όλο συγκρότημα είχε λατρευτικό προορισμό, ήταν μια πρώτη εκκλησία, πριν καθιερωθεί και επιβληθεί ο τύπος της βασιλικής που επικράτησε και διατηρείται έως σήμερα», δήλωσε ο κ. Πετράκος.

- Η ανασκαφή στον Άγιο Βασίλειο στο Ξηροκάμπι Λακωνίας, που συνεχίζεται από την επίτιμη Έφορο Αρχαιοτήτων, Αδαμαντία Βασιλογάμβρου, έφερε στην επιφάνεια, για άλλη μια χρονιά, πολύ σημαντικά ευρήματα. Μερικές ακόμη δεκάδες θραυσμάτων πινακίδων, όπου έχουν αποτυπωθεί κείμενα σε γραφή Γραμμική Β, εμπλούτισαν το συγκεκριμένο αρχείο των πινακίδων, που αριθμεί αυτή τη στιγμή 119 θραύσματα. Όπως έγινε γνωστό, τα κείμενα αναφέρονται στους δύο βασικούς τομείς της λειτουργίας των ανακτόρων, στη συλλογή και στην αναδιανομή πόρων, που δηλώνονται με τη χρήση γνωστών από τα μυκηναϊκά αρχεία διοικητικών- οικονομικών όρων. «Καταγράφονται καταβολές φόρων με τη μορφή διαφόρων αγαθών, παροχές σε ιερό ή ιερά, τοπωνύμια και κύρια ονόματα. Σε ένα σφράγισμα αναφέρεται ο τίτλος "άναξ" σε γενική πτώση», δήλωσε ο κ. Πετράκος.

- Η νέα έρευνα στο ιερό του Απόλλωνος στον Θέρμο της Αιτωλίας από τον Ιωάννη Παπαποστόλου δείχνει επίσης ενδιαφέρουσα. Ως τώρα, η ανασκαφή αποκάλυψε δύο μνημειώδη λίθινα κλιμακοστάσια (σκαλοπάτια) που αντιστοιχούν στα δυο ανοίγματα εξόδου που υπάρχουν στον οπίσθιο τοίχο της στοάς, ενώ δύο τομές που έγιναν στον ναό του Απόλλωνος Λυσείου δεν έδωσαν στοιχεία για χρήση του χώρου σε προγενέστερη του ναού εποχή, γεγονός που δείχνει ότι η κατασκευή του έγινε πιθανόν στην ελληνιστική εποχή και όχι στον πρώιμο 6ο αι. πΧ, όπως πιστευόταν ως σήμερα.

- Μια βραχογραφία που εικονίζει τρία πλοία, με το μεγαλύτερο να έχει ανασηκωμένη την πλώρη και φέρει, πιθανόν, είδος σημαίας, ενώ στο κέντρο του διακρίνεται ανθρώπινη μορφή με υψωμένα και ανοιχτά χέρια σε στάση δέησης, είναι μεταξύ των νέων ευρημάτων της ανασκαφής που συνεχίζεται στον τειχισμένο νεολιθικό οικισμό στον Στρόφιλα Άνδρου από την αρχαιολόγο Χριστίνα Τελεβάντου.

- Επίσης, από δύο ομάδες βραχογραφιών που βρέθηκαν στη θέση Καστρί στη Χαλανδριανή Σύρου, η οποία ερευνάται από την αρχαιολόγο Μαρίζα Μαρθάρη, ξεχωρίζει μια σειρά τριών πλοιαρίων, ενώ παράσταση που επαναλαμβάνεται φαίνεται να απεικονίζει ανθρώπινη μορφή (φαίνονται καθαρά χέρια και πόδια). Ένα τρίτο σχήμα που διακρίνεται με σαφήνεια θεωρείται έως τώρα ότι εικονίζει ανθρώπινο πέλμα.

Σημαντικές είναι επίσης οι έρευνες που συνεχίζονται στα Αστέρια Γλυφάδας, στην αρχαία Θουρία και στην Ίκλαινα Μεσσηνίας, στη Σικυώνα Κορινθίας, στην αρχαία Θήβα, στον Ογχηστό Βοιωτίας, στην ακρόπολη του Αγίου Ανδρέα Σίφνου, στη Ζώμινθο και στην Κουμάσα της Κρήτης.

Όπως μεταδίδει το αθηναϊκό πρακτορείο εκτός από το ανασκαφικό, ξεχωρίζει επίσης το ερευνητικό και εκδοτικό έργο της Εταιρείας, όπως η δημοσίευση των μελετών των μεσοελλαδικών τύμβων στη θέση Βρανά του Μαραθώνα, που είχε ανασκάψει ο Σπυρίδων Μαρινάτος, αλλά και η έκδοση του έργου του κ. Πετράκου, «Ημερολόγιο Αρχαιολογικό. Τα χρόνια του Καποδίστρια 1828-1832», που αποτελείται από τρεις τόμους. «Το "Ημερολόγιο Αρχαιολογικό" απευθύνεται στους αρχαιολόγους πρώτα- πρώτα. Για να μάθουν ότι και η ελληνική Αρχαιολογική Υπηρεσία ιδρύθηκε από τον Κυβερνήτη και όχι από τους Βαυαρούς, όπως πιστεύουν όσοι δεν γνωρίζουν την ιστορία της», δήλωσε, μεταξύ άλλων, ο γγ της Εταιρείας, που δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στη συνεχή μείωση των πόρων της Εταιρείας («παράλληλα και ανάλογα με την οικονομική πτώση του τόπου»), η οποία αντί να ενισχύεται για το έργο της «αντιμετωπίζεται ως κοινή κερδοσκοπική επιχείρηση».