Βασιλακόπουλος: Η ευλογιά των πιθήκων δεν μπορεί να προκαλέσει παγκόσμια πανδημία

Αρχικά, για την ευλογιά των πιθήκων ο κ. Βασιλακόπουλος είπε στον ΑΝΤ1 ότι αυτός είναι ένας ιός DNA και όχι RNA ιός και δεν είναι τόσο μεταδοτική ασθένεια όσο ο κορωνοϊός. Όπως είπε ο ιός από τον οποίο προέρχεται η ευλογιά των πιθήκων παθαίνει λιγότερες μεταλλάξεις και υπογράμμισε ότι δεν πρόκειται να δούμε πανδημία.

«Αν δεν είχαμε περάσει τον κορωνοϊό αυτό θα συζητιόταν μόνο σε ιατρικά συνέδρια και περιοδικά», τόνισε ο κ. Βασιλακόπουλος

Παράλληλα, ανέφερε ότι η ευλογιά των πιθήκων είναι ανησυχητική μόνο για οργανισμούς που δεν έχουν ανεπτυγμένο ανοσοποιητικό σύστημα, όπως τα παιδιά.

Σχετικά με τον κορωνοϊό, είπε ότι οι υποπαραλλαγές 4 και 5 είναι πιο ανησυχητικές από την ευλογιά των πιθήκων.

Τόνισε ότι πρέπει να υπάρχει ισορροπία στην καθημερινή ζωή και στα μέτρα προστασίας, ωστόσο τόνισε ότι είμαστε σε σαφή αποδρομή τις πανδημίας, ενώ έχουμε και περισσότερα όπλα για να την αντιμετωπίσουμε.

Τέλος, ανέφερε ότι κατά την άποψή του η 4η δόση εμβολίου κατά του κορωνοϊού θα πρέπει να είναι υποχρεωτική για όλους από τον Σεπτέμβρη.

Σημειώνεται πως στην Ελλάδα ακόμα δεν έχει εντοπιστεί κρούσμα της ευλογιάς των πιθήκων.

Σύμφωνα με πληροφορίες του υπουργείου Υγείας, ο άνδρας που ήρθε στην Ελλάδα από το Μαρόκο μέσω Κωνσταντινούπολης και εμφάνισε κάποια συμπτώματα είχε τελικά ανεμοβλογιά.

Ήδη πάντως, σε επικοινωνία που είχε το CNN Greece με τον Γκίκα Μαγιορκίνη την Πέμπτη, ο ίδιος είχε εκφράσει επιφύλαξη, λόγω της ηλικίας του άνδρα. Όπως σημείωσε, 61 ετών είναι αρκετά μεγάλος για να νοσήσει με ευλογιά των πιθήκων.

Επίκεντρο έξαρσης της ευλογιάς των πιθήκων η Ευρώπη

Η Ευρώπη βιώνει τη μεγαλύτερη έξαρση κρουσμάτων ευλογιάς των πιθήκων που έχει καταγραφεί ποτέ εκτός Αφρικής, όπως ανακοίνωσε την Τρίτη, ο ΠΟΥ.

H διασπορά κρουσμάτων στην Ευρώπη έχει σημειώσει απότομη άνοδο τις τελευταίες δύο εβδομάδες και ήδη έχουν καταγραφεί 218 κρούσματα της νόσου.

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, η Ευρώπη βρίσκεται στο επίκεντρο της μεγαλύτερης και γεωγραφικά πιο διαδεδομένης επιδημίας ευλογιάς των πιθήκων που έχει αναφερθεί ποτέ εκτός ενδημικών περιοχών στη δυτική και κεντρική Αφρική.

«Τώρα έχουμε μια κρίσιμη ευκαιρία να δράσουμε γρήγορα, από κοινού, για να διερευνήσουμε και να ελέγξουμε γρήγορα αυτήν την ταχέως εξελισσόμενη κατάσταση» δήλωσε ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής υπηρεσίας του ΠΟΥ Δρ. Χανς Κλούγκε.

Τι γνωρίζουμε για την ευλογιά των πιθήκων

Μετάδοση της νόσου

Η ευλογιά των πιθήκων είναι μια ζωονόσος με τυχαίες ανθρώπινες λοιμώξεις που εμφανίζονται συνήθως σε δασικές περιοχές της Κεντρικής και Δυτικής Αφρικής. Προκαλείται από τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων που ανήκει στην οικογένεια των ορθοποξικών ιών (Orthopoxvirus). Τα βασικά υπόδοχα (reservoirs) παραμένουν άγνωστα, αν και είναι πιθανό να βρίσκoνται στα τρωκτικά. Η επαφή με ζωντανά και νεκρά ζώα μέσω του κυνηγιού και της κατανάλωσης κρέατος άγριων θηραμάτων είναι γνωστοί παράγοντες κινδύνου.

Η μετάδοση από ζώο σε άνθρωπο (ζωονοσογόνος) μπορεί να συμβεί από την άμεση επαφή με το αίμα, τα σωματικά υγρά, τις δερματικές πληγές ή τους βλεννογόνους μολυσμένων ζώων. Η δευτερογενής -ή από άνθρωπο σε άνθρωπο- μετάδοση είναι σχετικά περιορισμένη. Η μόλυνση μπορεί να προκύψει από στενή επαφή με αναπνευστικές εκκρίσεις, δερματικές βλάβες ενός μολυσμένου ατόμου ή από πρόσφατα μολυσμένα αντικείμενα.

Η μετάδοση μέσω σταγονιδίων και αναπνευστικών σωματιδίων συνήθως απαιτεί παρατεταμένη πρόσωπο με πρόσωπο επαφή, η οποία θέτει σε μεγαλύτερο κίνδυνο τους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας και τα μέλη των νοικοκυριών των ενεργών περιπτώσεων λοίμωξης. Η μεγαλύτερη τεκμηριωμένη αλυσίδα μετάδοσης σε μια κοινότητα ήταν έξι διαδοχικές λοιμώξεις από άτομο σε άτομο. Η κάθετη -από τη μητέρα στο έμβρυο- μετάδοση μπορεί επίσης να συμβεί μέσω του πλακούντα (συγγενής ευλογιά των πιθήκων).

Συμπτώματα της ευλογιάς των πιθήκων - Τα δύο στάδια μόλυνσης

Η περίοδος επώασης - διάστημα από τη μόλυνση έως την έναρξη των συμπτωμάτων - της ευλογιάς των πιθήκων είναι συνήθως από 6 έως 13 ημέρες αλλά, μπορεί να κυμαίνεται και από 5 έως 21 ημέρες.

Η μόλυνση μπορεί να χωριστεί σε δύο στάδια:

• Το πρώτο στάδιο (διαρκεί 0-5 ημέρες) χαρακτηρίζεται από πυρετό, έντονο πονοκέφαλο, λεμφαδενοπάθεια (πρήξιμο των λεμφαδένων), πόνο στην πλάτη, μυαλγία (μυϊκοί πόνοι) και έντονη εξάντληση (έλλειψη ενέργειας). Η λεμφαδενοπάθεια είναι ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα της ευλογιάς των πιθήκων σε σύγκριση με άλλες ασθένειες που μπορεί αρχικά να εμφανίζονται με παρόμοια συμπτώματα (ανεμοβλογιά, ιλαρά, ευλογιά).
• Στο δεύτερο στάδιο, το εξάνθημα του δέρματος συνήθως εμφανίζεται μέσα σε 1-3 ημέρες από την εμφάνιση πυρετού. Το εξάνθημα τείνει να συγκεντρώνεται περισσότερο στο πρόσωπο και τα άκρα. Προσβάλλει δε, το πρόσωπο (στο 95% των περιπτώσεων) και τις παλάμες των χεριών και τα πέλματα των ποδιών (στο 75% των περιπτώσεων). Επίσης, επηρεάζονται οι στοματικοί βλεννογόνοι (στο 70% των περιπτώσεων), τα γεννητικά όργανα (30%), οι επιπεφυκότες (20%), καθώς και ο κερατοειδής. Το εξάνθημα εξελίσσεται διαδοχικά από κηλίδες (βλάβες με επίπεδη βάση) σε βλατίδες (ελαφρώς ανυψωμένες σταθερές βλάβες), κυστίδια (βλάβες γεμάτες με διαυγές υγρό), φλύκταινες (βλάβες γεμάτες με κιτρινωπό υγρό) και κρούστες που στεγνώνουν και πέφτουν. Το πλήθος των βλαβών κυμαίνεται από μερικές έως αρκετές χιλιάδες. Σε σοβαρές περιπτώσεις, οι βλάβες μπορεί να συνενωθούν μέχρι να απομακρυνθούν μεγάλα τμήματα του δέρματος.

Η ευλογιά των πιθήκων είναι -συνήθως- μια αυτοϊούμενη ασθένεια με τα συμπτώματα να διαρκούν από 2 έως 4 εβδομάδες. Τα σοβαρά περιστατικά εμφανίζονται συχνότερα μεταξύ των παιδιών και σχετίζονται με την έκταση της έκθεσης στον ιό, την κατάσταση της υγείας του ασθενούς και τη φύση των επιπλοκών. Οι επιπλοκές της ευλογιάς των πιθήκων μπορεί να περιλαμβάνουν δευτερογενείς λοιμώξεις, βρογχοπνευμονία, σήψη, εγκεφαλίτιδα και μόλυνση του κερατοειδούς με επακόλουθη απώλεια όρασης. Το ποσοστό θνησιμότητας της ευλογιάς των πιθήκων έχει κυμανθεί μεταξύ 0 και 11% στο γενικό πληθυσμό και ήταν υψηλότερο μεταξύ των παιδιών μικρότερης ηλικίας.

Η διάγνωση της ασθένειας

Η κλινική διαφορική διάγνωση, η οποία πρέπει να ληφθεί υπόψη, αφορά σε άλλες εξανθηματικές νόσους όπως ανεμοβλογιά, ιλαρά, βακτηριακές λοιμώξεις του δέρματος, ψώρα, σύφιλη και αλλεργίες σε φάρμακα. Τα καλύτερα κλινικά δείγματα για τη διάγνωση της ευλογιάς των πιθήκων είναι από τις δερματικές βλάβες. Τα δείγματα πρέπει να φυλάσσονται σε στεγνό, αποστειρωμένο σωληνάριο (χωρίς μέσα μεταφοράς ιού) και να διατηρούνται σε χαμηλή θερμοκρασία. Η αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης (PCR) είναι η προτιμώμενη εργαστηριακή εξέταση για τη διάγνωση δεδομένης της ακρίβειας και της ευαισθησίας της. Η μοριακή εξέταση σε δείγματα αίματος δεν συνίσταται λόγω της μικρής διάρκειας της ιαιμίας.

Συμβουλές Διαγνωστικού Τμήματος EΙΠ

Εκτός από τη συνεχή ανίχνευση επαφών και τον εντοπισμό πηγών, η αναζήτηση περιστατικών και η τοπική επιτήρηση θα πρέπει να ενισχυθούν στην ευρύτερη κοινότητα, καθώς και σε χώρους πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας φροντίδας υγείας. Κάθε ασθενής ύποπτος για την ευλογιά των πιθήκων θα πρέπει να διερευνάται και να απομονώνεται με υποστηρικτική φροντίδα κατά τη διάρκεια της λοιμώδους περιόδου -στάδια επώασης και μόλυνσης- αντίστοιχα. Η έγκαιρη ανίχνευση των επαφών, τα μέτρα επιτήρησης και η ευαισθητοποίηση των παρόχων υγειονομικής περίθαλψης είναι απαραίτητα για την πρόληψη περαιτέρω δευτερογενών κρουσμάτων και την αποτελεσματική διαχείριση της τρέχουσας έξαρσης κρουσμάτων. Επιπλέον, μπορεί να εξεταστεί και η ανάπτυξη φαρμακευτικών εναλλακτικών στο πλαίσιο ερευνητικών πρωτοκόλλων.

Οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας και οι φροντιστές ασθενών με ύποπτη ή επιβεβαιωμένη ευλογιά πιθήκου θα πρέπει να εφαρμόζουν τυπικές προφυλάξεις ελέγχου της μόλυνσης από επαφή και σταγονίδια. Η διαχείριση των δειγμάτων που λαμβάνονται από άτομα με υποψία λοίμωξης ή από ζώα με υποψία μόλυνσης με τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων, θα πρέπει να γίνεται κάτω από συνθήκες ασφάλειας από εκπαιδευμένο προσωπικό και σε κατάλληλα εξοπλισμένα εργαστήρια βιοασφάλειας επιπέδου τρία.

Πρέπει να τονιστεί η σημασία της υγιεινής των χεριών με τη χρήση σαπουνιού και νερού ή απολυμαντικού με βάση το οινόπνευμα.