Οι επιπτώσεις της πανδημίας στα χειρουργεία και στους ογκολογικούς ασθενείς

Οι ασθενείς με χρόνια και σπάνια νοσήματα, όπως και οι ηλικιωμένοι, ήταν οι ευάλωτοι κρίκοι της πανδημίας, όπως διαπιστώσαμε όλο αυτό το διάστημα των δύο και πλέον ετών, που βιώνουμε την πρωτοφανή υγειονομική κρίση.

Πολλοί ασθενείς έμειναν στο περιθώριο στερούμενοι των θεραπειών και των φαρμάκων τους, κάποιοι άλλοι καθυστέρησαν να λάβουν διάγνωση, ενώ πολλοί στερήθηκαν την πρόσβαση σε προληπτικούς και προσυμπτωματικούς ελέγχους. Και βεβαίως η Πολιτεία έπραξε άριστα και οι ομάδες αυτές, ήταν οι πρώτες που εμβολιάστηκαν κατά του κορωνοϊού.

Το μεγάλο στοίχημα της μεταπανδημικής εποχής, είναι κρίσιμο και αφορά στο να μην έχουμε μία ακόμη πανδημία, δηλαδή μία καταιγίδα νοσηρότητας, που θα πλήξει και πάλι τους χρονίως πάσχοντες αλλά και το σύστημα υγείας.

Κατά τη διάρκεια της αρχικής φάσης της πανδημίας, εκτιμάται ότι περισσότερες από 2,5 εκατομμύρια χειρουργικές επεμβάσεις για καρκίνο παγκοσμίως αναβλήθηκαν λόγω ανεπάρκειας του συστήματος από την πληθώρα των νοσηλευομένων με Covid-19 ασθενών, της έλλειψης κλινών Μονάδων Εντατικής Θεραπείας αλλά και του κινδύνου μετάδοσης του ιού μέσα στο νοσοκομείο.

Σύμφωνα με την Ελληνική Εταιρεία Χειρουργικής Ογκολογίας, η πανδημία έχει σοβαρές επιπτώσεις στην εξέλιξη του καρκίνου σε πάρα πολλές περιπτώσεις ασθενών, λόγω της μεγάλης μείωσης των χειρουργηθέντων ογκολογικών περιστατικών, αλλά επιπλέον και της μεγάλης μείωσης των προληπτικών εξετάσεων και των τακτικών επαναληπτικών ελέγχων των καρκινοπαθών ασθενών. Είναι γεγονός ότι η εγκατάλειψη από σημαντική μερίδα του πληθυσμού των προληπτικών εξετάσεων για καρκίνο, έχει ως επίπτωση το να προσέρχονται ασθενείς σε προχωρημένα στάδια καρκίνου και να δυσχεραίνεται η ριζική αντιμετώπισή του και ακόμα περισσότερο η ίαση. Η κατάσταση αυτή υπήρξε σχετικά ελεγχόμενη στα αρχικά στάδια της πανδημίας στη χώρα μας.

Σε μια πρόσφατη ερευνητική καταγραφή της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου για την All.Can, ανεδείχθη ότι στη χώρα μας μόνο το 11% των διαγνώσεων καρκίνου έγιναν κατά τη διαδικασία προληπτικού ελέγχου (check up), ποσοστό απαράδεκτα χαμηλό για ευρωπαϊκή χώρα. Αντίθετα, το 50% των καρκίνων διαγνώστηκαν κατά τον έλεγχο για άλλο πρόβλημα υγείας του πάσχοντος και παρατηρήθηκε μια καθυστέρηση στη διάγνωση πάνω από 2 μήνες από την πρώτη επίσκεψη στον γιατρό.

67.000 νέες διαγνώσεις και 32.000 θάνατοι

Σήμερα ο καρκίνος αποτελεί και στη χώρα μας την πρώτη αιτία θανάτου με ποσοστό 27% γενικά και 38% στις ηλικίες άνω των 65 ετών, αφήνοντας πίσω τα καρδιαγγειακά νοσήματα.

Κάθε χρόνο στην Ελλάδα διαγιγνώσκονται περίπου 67.000 νέα κρούσματα καρκίνου και καταγράφονται 32.000 θάνατοι από τη νόσο. Ο καρκίνος είναι αποδεδειγμένα νόσος της τρίτης ηλικίας και κατά συνέπεια η επίπτωσή του θα αυξηθεί λόγω της δημογραφικής γήρανσης του πληθυσμού. Αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτου στο ηλικιακό φάσμα μεταξύ 65 και 74 ετών και τη δεύτερη αιτία θανάτου μετά τα 75 χρόνια. Η ετήσια επίπτωση των κακοήθων νεοπλασμάτων αυξάνει με ταχύτατο ρυθμό σε ηλικίες άνω των 65 ετών (52% όλων των καρκίνων στις γυναίκες και 59% στους άνδρες), ενώ 80% των καρκίνων διαγιγνώσκεται σε άτομα άνω των 55 ετών! Το δυσοίωνο είναι ότι στην Ευρώπη, την πλέον γερασμένη Ήπειρο, τα κρούσματα καρκίνου αναμένεται να αυξηθούν κατά 24% έως το 2035, καθιστώντας τον την κύρια αιτία θανάτου στην Ε.Ε.!

Η διαχείριση των ασθενών με καρκίνο στις συνθήκες της πανδημίας, συνιστά καθημερινά ένα πολύ μεγάλο στοίχημα. Είναι γεγονός ότι η λοίμωξη από τον Covid-19 απειλεί δυσανάλογα τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού στις οποίες περιλαμβάνονται οι ασθενείς με καρκίνο λόγω του υποκείμενου νοσήματος, της ανοσοκαταστολής αλλά και της επίπτωσης του καρκίνου κυρίως στους ηλικιωμένους. Οι ομάδες αυτές έχουν έως και 10 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου εάν προσβληθούν από κορωνοϊό.

Έχει παρατηρηθεί ότι η επίπτωση του καρκίνου αυξάνεται σταθερά τα τελευταία χρόνια. Το 2012 καταγράφηκαν παγκοσμίως 14,1 εκατομμύρια νέα κρούσματα, το 2018 18 εκατομμύρια ενώ εκτιμάται ότι το 2025 θα φθάσουν στα 19,3 εκατομμύρια. Υπολογίζεται ακόμη, ότι οι θάνατοι από καρκίνο παγκοσμίως πλησιάζουν τα 10 εκατομμύρια ετησίως. Το 2020, 2,7 εκατομμύρια άτομα στην Ευρωπαϊκή Ένωση διαγνώστηκαν με καρκίνο, ενώ άλλοι 1,3 εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας του.

Καρκίνος του πνεύμονα για τους άνδρες και καρκίνος του μαστού για τις γυναίκες

Στην Ελλάδα, σύμφωνα με την έρευνα Globocan 2020 από τα περίπου 64,5 χιλιάδες νέα περιστατικά καρκίνου συνολικά ετησίως, τα ποσοστά έχουν ως εξής: Πνεύμονας 13,9%, Παχύ Έντερο 12,2%, Μαστός 12%, Προστάτης 9,6%, Ουροδόχος Κύστη 8,7%, λοιπές εντοπίσεις 43,5%. Η ίδια έρευνα ανέδειξε τον καρκίνο του πνεύμονα ως συχνότερη εντόπιση καρκίνου στους άνδρες και τον καρκίνο του μαστού αντίστοιχα στις γυναίκες.

Η δύναμη του εμβολιασμού στους καρκινοπαθείς

Όπως αναφέρει η Ελληνική Εταιρεία Χειρουργικής Ογκολογίας, οι ασθενείς με καρκίνο συστήνεται να εμβολιαστούν ανεξάρτητα από το αν έχουν ενεργό καρκίνο, από το είδος της αντικαρκινικής θεραπείας που λαμβάνουν, από το εάν είναι σε περίοδο παρακολούθησης μετά από αντικαρκινική θεραπεία ή εάν είναι απλά νοσήσαντες, χωρίς ενεργό νόσο πλέον. Ο εμβολιασμός ενδείκνυται ανεξάρτητα από τη συγκεκριμένη θεραπεία καρκίνου που λαμβάνει ο ασθενής (ακτινοθεραπεία, ανοσοθεραπεία, χημειοθεραπεία, μεταμόσχευση βλαστικών κυττάρων ή άλλη ειδική βιολογική θεραπεία) και πάντα με τη συμβουλή του θεράποντα ιατρού.

Η μελέτη της Σορβόνης

Τον Νοέμβριο του 2021, μια νέα μελέτη της Ιατρικής Σχολής της Σορβόννης, ήταν ιδιαίτερα ανακουφιστική για τους ογκολογικούς ασθενείς.

Σύμφωνα με την μελέτη, τα mRNA εμβόλια δεν προκαλούν πήξη του αίματος, άρα δεν πυροδοτούν τη διαδικασία που προκαλεί θρόμβωση, την ώρα που οι ειδικοί θα περίμεναν μία μεγαλύτερη ευαλωτότητα, καθώς ο καρκίνος αποτελεί μία από τις βασικές αιτίες πρόκλησης θρόμβωσης.

Η διαπίστωση προκύπτει από μελέτη του τμήματος Καρκίνος και Θρόμβωση INCERM U938 της Ιατρικής Σχολής της Σορβόννης, που έγινε σε συνεργασία με την Θεραπευτική Κλινική της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, και για την οποία μίλησε στο Πρακτορείο FM, ο κύριος ερευνητής της μελέτης, καθηγητής αιματολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Σορβόννης και διευθυντής της ερευνητικής ομάδας Καρκίνος και Θρόμβωση, INSERM U938, Γρηγόρης Γεροτζιάφας.

Όπως τονίζει ο Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Χειρουργικής Ογκολογίας, Ιωάννης Γ. Καραϊτιανός, η έγκαιρη διάγνωση σε θεραπεύσιμο στάδιο των συχνότερων μορφών καρκίνου (καρκίνος μαστού, τραχήλου μήτρας, παχέος εντέρου, προστάτου, πνεύμονος, του ήπατος, του παγκρέατος, κ.ά.) έχει πολύ μεγάλη σημασία στις μέρες μας και για τούτο ο προσυμπτωματικός έλεγχος θα πρέπει να πραγματοποιείται ανά τακτά χρονικά διαστήματα και μέχρι την ηλικία των 75 χρόνων, εφόσον το άτομο κρίνεται ικανό, με βάση τη γενικότερη κατάσταση της υγείας του, να υποβληθεί σε θεραπευτική χειρουργική επέμβαση ή χημειοθεραπεία στην περίπτωση θετικής διάγνωσης.

Στη χώρα μας, συνεχίζει ο κ. Καραϊτιανός, δεν έχει αναγνωρισθεί ακόμα η Χειρουργική Ογκολογία ως ιατρική εξειδίκευση, όπως είναι η Παθολογική Ογκολογία και η Ακτινοθεραπεία, παρά την από 8ετίας και πλέον θετική γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας (ΚεΣΥ), σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες.

Πιστεύουμε ακράδαντα ότι η πολιτεία σύντομα θα συντρέξει στη νομοθετική ρύθμιση του κενού αυτού, που άλλωστε δεν απαιτεί δαπάνες αλλά αντίθετα θα συμβάλει και στην επιμόρφωση και εξοικείωση των νεοτέρων χειρουργών στη σύγχρονη αντιμετώπιση των όγκων, τονίζει ο κ. Καραϊτιανός.

FairLife LCC – Καρκίνος και ανισότητες

«Ο καρκίνος μπορεί και πρέπει να νικηθεί, με την εξάλειψη των ανισοτήτων και τη συμμετοχή όλων μας!»

Αυτό ήταν το μήνυμα της FairLife LCC, στο πλαίσιο της παγκόσμιας ενημερωτικής εκστρατείας «Close the Care Gap» και με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Καρκίνου στις 4 Φεβρουαρίου.

Το εν λόγω μήνυμα, σηματοδότησε και την έναρξη της παγκόσμιας ενημερωτικής εκστρατείας από το Union for International Cancer Control (UICC) «Close the Care Gap», που έχει ως στόχο τη μείωση των ανισοτήτων στη φροντίδα του καρκίνου σε όλο τον κόσμο.

Το 2022, που είναι και ο πρώτος χρόνος της τριετούς αυτής εκστρατείας, είναι αφιερωμένο στην κατανόηση και στην αναγνώριση των ανισοτήτων στη φροντίδα του καρκίνου. Το εισόδημα, η εκπαίδευση, η γεωγραφική θέση και οι διακρίσεις με βάση την εθνικότητα, το φύλο, τον σεξουαλικό προσανατολισμό, την ηλικία, την αναπηρία και τον τρόπο ζωής, είναι μερικοί μόνο από τους παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τόσο τη φροντίδα του καρκίνου όσο και την ίδια την πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση.

Για τη FairLife LCC, η ανισότητα στην πρόληψη και φροντίδα του καρκίνου κοστίζει ακριβά σε ανθρώπινες ζωές. Το όραμα της FairLife είναι η δίκαιη και ισότιμη πρόσβαση για τον ασθενή στις διαγνωστικές εξετάσεις, αλλά και στις νέες καινοτόμες θεραπείες, με την έγκαιρη και καθολική πρόσβαση στην απαιτούμενη πληροφόρηση.

Η FairLife για την Παγκόσμια Ημέρα Καρκίνου 2022 #CloseTheCareGap

H Κορίνα Πατέλη – Bell, πρόεδρος της FairLife L.C.C. δήλωσε με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα καρκίνου τον περασμένο Φεβρουάριο: « Η πρόσβαση στην έγκαιρη διάγνωση και σε νέες καινοτόμες θεραπείες αποτελεί κοινωνικό δικαίωμα. Στο σύζυγό μου Simon Bell, δεν δόθηκε η ευκαιρία να έχει πρόσβαση σε μία νέα καινοτόμο θεραπεία που ήταν διαθέσιμη μόνο στην Αμερική, μέσω κλινικής μελέτης και δυστυχώς λόγω της πανδημίας δεν καταφέραμε να ταξιδέψουμε. Η ΖΩΗ είναι το πολυτιμότερο αγαθό και πρέπει όλοι οι ασθενείς να έχουν το δικαίωμα να την διεκδικήσουν ανεξάρτητα από τον τόπο διαμονής, την εθνικότητα, το εισόδημα και τόσες άλλες ανισότητες που βιώνουμε καθημερινά».

Ο πρώτος μη κερδοσκοπικός κοινωνικός φορέας για τον καρκίνο του πνεύμονα «FairLife L.C.C.» δημιουργήθηκε στη μνήμη του Simon Βell, 57 ετών, που έχασε τη μάχη με τον καρκίνο του πνεύμονα τον Αύγουστο του 2020.-

Δείτε εδώ το αφιέρωμα Focus στην Υγεία του CNN Greece