Προστατεύουν οι υφασμάτινες μάσκες απέναντι στις μεταλλάξεις; Η συζήτηση ξεκίνησε

Η Γερμανία αυτή την εβδομάδα κατέστησε υποχρεωτικό για τα άτομα που μπαίνουν στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς ή πηγαίνουν στα σούπερ μάρκετ να φορούν μάσκες ιατρικού τύπου: είτε N95, την αντίστοιχη κινεζική ή ευρωπαϊκή KN95 ή FFP2, ή χειρουργική μάσκα.

Είχαν προηγηθεί οι αυστηρότεροι κανονισμοί της Βαυαρίας, η οποία απαίτησε μάσκες αντίστοιχες των N95 στα καταστήματα και στις δημόσιες συγκοινωνίες. Η Αυστρία θα εισάγει τα ίδια μέτρα από τη Δευτέρα.

Ο Μάρκος Σόντερ, πρωθυπουργός της Βαυαρίας, δήλωσε ότι η απόφαση για χρήση ιατρικών μασκών ήταν «πολύ απλή».

«Εάν ο ιός γίνει πιο επικίνδυνος, η μάσκα πρέπει να βελτιωθεί», είπε ο Σόντερ, και πρόσθεσε ότι πιστεύει ότι είναι «απολύτως απαραίτητο» να υπάρχει υψηλότερο επίπεδο προστασίας στις δημόσιες μεταφορές, στο λιανεμπόριο και τους εργασιακούς χώρους.

Η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ ανέφερε ότι η νέα μετάλλαξη που οδήγησε σε αυτή την «τεράστια αύξηση» στις λοιμώξεις στη Βρετανία και την Ιρλανδία είναι ο λόγος πίσω από τη θέσπιση των αυστηρότερων μέτρων για τις μάσκες.

Στο μπλοκ των χωρών που αμφισβητούν την αποτελεσματικότητα των υφασμάτινων χωρών προστέθηκε την Πέμπτη και η Γαλλία. Η γαλλική κυβέρνηση συνιστά πλέον στους πολίτες να φορούν χειρουργικές μάσκες, επειδή προσφέρουν καλύτερη προστασία από τη μετάδοση COVID-19 από τις υφασμάτινες, δήλωσε ο υπουργός Υγείας Ολιβιέ Βεράν την Πέμπτη.

«Η πρόταση που κάνω στο γαλλικό λαό είναι να μη χρησιμοποιείτε πλέον υφασμάτινες μάσκες», δήλωσε ο Βεράν στο γαλλικό τηλεοπτικό σταθμό TF1.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας πάντως φαίνεται πως δεν συμφωνεί.

Οι υφασμάτινες μάσκες εξακολουθούν να είναι το ίδιο αποτελεσματικές, ακόμη και απέναντι στα νέα παραλλαγμένα στελέχη του νέου κορωνοϊού, καθώς ο τρόπος μετάδοσης του ιού είναι ο ίδιος, ανακοίνωσε χθες Παρασκευή το βράδυ ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), ο οποίος δεν προβλέπει να προβεί σε αλλαγή των συστάσεών του.

«Οι υφασμάτινες μάσκες, οι μη χειρουργικές, μπορούν να χρησιμοποιούνται από όλους τους ανθρώπους ηλικίας κάτω των 60 ετών που δεν έχουν ιδιαίτερα προβλήματα υγείας», υπογραμμίζει η υπεύθυνη του ΠΟΥ για την διαχείριση της πανδημίας της COVID-19 Μαρία Φαν Κερκχόβε.

Σε προηγούμενες οδηγίες του, ο ΠΟΥ έχει συστήσει οι υφασμάτινες μάσκες να έχουν τριπλή στρώση, ενώ έχει εκτιμήσει την αποτελεσματικότητά τους μεταξύ 28-80% ανάλογα με τον τύπο του υφάσματος και τις στρώσεις του.

Τι λένε οι επιστήμονες στην Ελλάδα

Όπως ήταν αναμενόμενο, η συζήτηση άνοιξε και στην Ελλάδα.

«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι χειρουργικές προστατεύουν καλύτερα από τις υφασμάτινες. Στη φάση που βρισκόμαστε έως τώρα η υφασμάτινη είναι επαρκής. Αν όμως διαπιστώσουμε ότι λόγω της μετάλλαξης πρέπει να αλλάξουν θα ειπωθεί. Έως τώρα είναι αποτελεσματική», ανέφερε το Σάββατο μιλώντας στο Open ο πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, Αθανάσιος Εξαδάκτυλος.

Πιο κοντά στην επίσημη θέση του ΠΟΥ εμφανίστηκε ο καθηγητής μικροβιολογίας Αλκιβιάδης Βατόπουλος.

«Δεν έχω καταλάβει να έχει αλλάξει κάτι με τις μάσκες. Αυτές που έχουν βαλβίδα δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται. Ναι μεν προφυλάσσεται αυτός που τη φοράει, αλλά μπορεί να μεταδώσει τον ιό. Έχει ξεκινήσει μια συζήτηση για το αν ο ιός είναι πιο μεταδοτικός, να έχουμε μια μάσκα που να προστατεύει όσο το δυνατόν περισσότερο. Δεν υπάρχει λόγος για πανικό», τόνισε ο κ. Βατόπουλος μιλώντας στο Mega.

Καθησυχαστικός εμφανίζεται όμως και ο λοιμωξιολόγος Παναγιώτης Γαργαλιάνος.

«Από αρχής η επιτροπή είχε δώσει τις προδιαγραφές, υπό την προϋπόθεση ότι τις χρησιμοποιούμε σωστά. Όταν νοτίζουν πρέπει να αλλάζουν, να πλένονται και να σιδερώνονται για την επαναχρησιμοποίηση τους», δήλωσε στον Σκάι για τις υφασμάτινες μάσκες.

Ο Θεόδωρος Βασιλακόπουλος, διευθυντής πνευμονολογίας και εντατικής θεραπείας του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου, διευκρίνισε ποιες μάσκες πρέπει να επιλέγουν οι πολίτες για να είναι πλήρως προστατευμένοι.

«Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι οι ιατρικές μάσκες, αυτές που έχουν φτιαχτεί για να προστατεύουν τον ασθενή από τον γιατρό και το αντίστροφο, είναι οι καταλληλότερες δυνατές», υπογράμμισε αρχικά ο κ. Βασιλακόπουλος, ερωτηθείς για το ποιες μάσκες πρέπει να χρησιμοποιούμε κατά της νέας μετάλλαξης του κορωνοϊού.

Εν συνεχεία διευκρίνισε, μιλώντας στο Mega, ότι υπάρχουν μάσκες «υψηλής προστασίας» που προτιμούν και πολλοί Ευρωπαίοι ηγέτες που έχουν τα χαρακτηριστικά FFP2 ή FFP3 ή ΚΝ95 και ΚΝ99 και «κρατούν το 95-99% των μικρών σωματιδίων».

Επίσης, όπως είπε, υπάρχουν οι χειρουργικές μάσκες που συγκρατούν το 50% και υπάρχουν και οι υφασμάτινες που όταν είναι στεγνές συγκρατούν μικρότερο ποσοστό, αλλά πάλι συγκρατούν.

«Είναι άλλο πράγμα η υφασμάτινη που αποτελείται από ένα ύφασμα μόνο και αν νοτίσει χάνει την αποτελεσματικότητά της κι άλλο η υφασμάτινη μάσκα που αποτελείται από τρία στρώματα διαφορετικά υφάσματα το καθένα, ώστε να έχουν διαφορετικές ιδιότητες που είναι πιο αποτελεσματική. Αν έχω τη δυνατότητα να αγοράζω χειρουργικές ή ακόμα καλύτερα μάσκες υψηλής προστασίας ακόμα καλύτερα», σημείωσε.

Σε αντίθετη περίπτωση προέτρεψε οι πολίτες να έχουν 3-4 υφασμάτινες μάσκες να τις πλένουν και όταν νοτίζουν να αντικαθίστανται. Παρακάλεσε μάλιστα να μην αγοράζουμε μάσκες με βαλβίδα.

«Κανείς δεν πρέπει να χρησιμοποιεί αυτές τις μάσκες στον κορωνοϊό, είναι μάσκες επαγγελματικές για την σκόνη».

Διευκρίνισε δε ότι πρέπει να είναι πολύ προσεκτικός ο κόσμος στον τρόπο που χρησιμοποιεί τις μάσκες μιας χρήσης.

Τι δείχνουν οι μελέτες

Όπως αναφέρει η «Wall Street Journal», μια σειρά επιστημονικών στοιχείων δείχνουν ότι, γενικά, η χρήση μάσκας μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της εξάπλωσης του κορωνοϊού.

Μία μελέτη που δημοσιεύθηκε στο ιατρικό περιοδικό «Lancet» τον Ιούνιο συνέκρινε τα ποσοστά μετάδοσης σε 16 χώρες και διαπίστωσε ότι «τόσο οι μάσκες N95 όσο και οι χειρουργικές μάσκες προστατεύουν καλύτερα σε σύγκριση με τις μάσκες μίας στρώσης».

Άλλη έρευνα, από το Πανεπιστήμιο Duke τον Αύγουστο, συνέκρινε την αποτελεσματικότητα διαφορετικών καλυμμάτων προσώπου και διαπίστωσε ότι οι μάσκες N95 ήταν οι πιο αποτελεσματικές.

Οι απλές χειρουργικές μάσκες είναι περίπου τρεις φορές πιο αποτελεσματικές από τις υφασμάτινες μάσκες στην πρόληψη της εξάπλωσης των σταγονιδίων του ιού, σύμφωνα με μια μελέτη του 2013.