Από τον Ιπποκράτη στα novel foods – Ή πώς τα νέα τρόφιμα θα βελτιώσουν την οικονομία & τη ζωή μας

Γιατί οι vegan και γενικά οι άνθρωποι που προτιμούν ολοένα και περισσότερο την απλή διατροφή – μακριά από το κρέας και τα γαλακτοκομικά- αυξάνονται καθημερινά; Και ακόμη, πόσο μπορούμε με την τροφή μας να πετύχουμε μεγαλύτερο προσδόκιμο επιβίωσης, καλύτερη υγεία και να καθυστερήσουμε τη γήρανση;

Στα ερωτήματα αυτά που απασχολούν ένα πολύ μεγάλο ποσοστό πολλών από εμάς, επιχείρησε να απαντήσει μία διεθνής έκθεση η οποία πραγματοποιήθηκε πριν μερικές εβδομάδες στην Γενεύη, η Vitafoods. Στην έκθεση, παρουσιάστηκαν όλες οι νέες τάσεις της διατροφής διεθνώς, αλλά και νέα καινοτόμα σκευάσματα που συνδέονται με την… ισόβια νιότη, ενώ μεταξύ των πρωταγωνιστών της έκθεσης, ήταν μία νέα κατηγορία τροφίμων, τα Novel foods.

Τα νέα τρόφιμα είναι εδώ…

Τα Νovel foods, ή αλλιώς νέα τρόφιμα, ξεκίνησαν να χρησιμοποιούνται ευρέως για ανθρώπινη κατανάλωση εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης εδώ και 20 χρόνια περίπου. Στην λογική αυτή, υπάρχουν και τρόφιμα για ιατρικούς σκοπούς, (foods for particular nutritional uses, FoodTec τα οποία τα βρίσκουμε σε μορφή Functional Food, Beverages & Ingredients, Supplements, Medical Foods, Infant Formulas, Pre-Probiotics,Microbiome-based Theurapeutics).

Ας θυμηθούμε στο σημείο αυτό, τη ρήση του Ιπποκράτη ο οποίος τον 4^ο αιώνα ΠΧ διακήρυττε «το φάρμακό σας ας γίνει η τροφή σας…». Φυσικά από τότε μέχρι σήμερα η απόσταση είναι τεράστια, ωστόσο είναι γεγονός, ότι η διατροφή μπορεί πράγματι, να αποτελέσει το… φάρμακό μας, ή το φαρμάκι μας.

Όπως αναφέρει στο CNN Greece η κυρία Iωάννα Μιχαλοπούλου, Managing Partner της δικηγορικής εταιρείας Michalopoulou & Associates, η οποία παραβρέθηκε στην έκθεση, είναι γεγονός ότι το 73% των καταναλωτών παγκοσμίως, δηλώνουν πρόθυμοι να αλλάξουν τις διατροφικές τους συνήθειες με σκοπό την αποφόρτιση των περιβαλλοντικών συνεπειών και την υγιεινότερη vegan διατροφή τους. Και συνεχίζει η κυρία Μιχαλοπούλου:

«Κατηγορία των novel foods αποτελούν και τα συμπληρώματα CBD καθώς τα εκχυλίσματα κάνναβης και οι προοπτικές αυτής της πολλά υποσχόμενης δραστικής ουσίας. Ζήτημα αποτελεί βέβαια η μη εναρμονισμένη πρακτική χρήσης τους σε επίπεδο νομοθεσίας στην Ευρώπη, η οικοδόμηση εμπιστοσύνης των καταναλωτών καθώς και η σημασία δημιουργίας προτύπων στη βιομηχανία. Επίσης η επίτευξη υψηλού επιπέδου αξιοπιστίας σε όλα τα σημεία της εφοδιαστικής αλυσίδας, παραγωγού, διανομέα όπως επίσης, η αναθεώρηση των εργαλείων και προσεγγίσεων για την αξιολόγηση της δέσμευσης των τελευταίων για παραγωγή ασφαλών τροφίμων επιτυγχάνοντας υψηλού επιπέδου ασφάλεια τροφίμων.

Εξατομικευμένη τροφή – θεραπεία

Σε ό,τι αφορά το personalized nuitrition, γεγονός αποτελεί η διερεύνηση εξατομικευμένων τάσεων διατροφής βασισμένων στις προτιμήσεις αλλά και τις ειδικές ιατρικές ανάγκες των καταναλωτών στον ψηφιοποιημένο κόσμο του σήμερα. Οι φορητές συσκευές (wearable devices) και ο αυξανόμενος ρόλος των nutrigenomics δημιουργούν τις προϋποθέσεις της εξατομικευμένης διατροφής με τεχνολογίες βασισμένες στη Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ) και 3D printing. Έτσι το personalized medicine δίνει το προβάδισμα στο personalized nutrition και το patient engagement(να εμπλέκεται και ο ασθενής) στο customer engagement (να εμπλέκεται και ο καταναλωτής). Τα nutrigenomics και η εξερεύνηση των γονιδίων μας, κατ’ ουσίαν είναι ικανά να μας επιβάλουν την ιδανική και εξατομικευμένη τροφή μας για το αύριο.

Στο πλαίσιο αυτό, κινούνται και τα nutricosmetics τα οποία αποτελούν συμπληρώματα διατροφής με στόχο τα αισθητικά αποτελέσματα. Πλέον είμαστε πολύ κοντά, στο να καταναλώνουμε σκευάσματα τα οποία θα μας βοηθούν στο να μην γκριζάρουν τα μαλλιά μας, ή να μην πέφτουν».

Ο νέος κανονισμός για τα νέα τρόφιμα

Αναφερόμενη στο νέο Κανονισμό για τα Νέα Τρόφιμα (ΕΕ) 2015/2283, ο οποίος έχει τεθεί σε εφαρμογή ήδη από την 1η Ιανουαρίου 2018, η κυρία Μιχαλοπούλου τονίζει:

«Ως νέο τρόφιμο ορίζεται αυτό το οποίο δεν χρησιμοποιείτο ευρέως για ανθρώπινη κατανάλωση εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης πριν τις 15 Μαΐου 1997. Ειδικότερα, αυτό μπορεί να παράγεται για πρώτη φορά, να είναι καινοτόμο ή να παράγεται μέσω νέων τεχνολογιών και διαδικασιών, καθώς επίσης και κάποιο τρόφιμο που καταναλωνόταν εκτός της ΕΕ (συμπεριλαμβανομένων των εντόμων, καθώς επίσης και μέρη τους όπως τα πόδια, τα φτερά κλπ.).

Ποιες είναι οι βασικές αλλαγές που επιφέρει ο νέος Κανονισμός;

Ο νέος Κανονισμός για τα Νέα Τρόφιμα διευρύνει τις κατηγορίες των νέων τροφίμων (Άρθρο 3) και καθιερώνει μια ενωσιακή λίστα των εγκεκριμένων νέων τροφίμων. Η διαδικασία έγκρισης γίνεται περισσότερο αποτελεσματική και ασφαλής, ενώ τα καινοτόμα τρόφιμα μπορούν να παραδοθούν στην αγορά γρηγορότερα χωρίς περιττούς εμπορικούς φραγμούς. Βασική πρόβλεψη του νέου Κανονισμού είναι η δημιουργία ενός κεντρικού συστήματος έγκρισης που παρέχει στους αιτούντες μεγαλύτερη σιγουριά, απλούστευση και ταχύτητα κατά τη διάρκεια της διαδικασίας έγκρισης. Ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (ΕΑΑΤ) είναι η διεξαγωγή επιστημονικής αξιολόγησης του κινδύνου για την αίτηση ενός νέου τροφίμου, εάν δηλαδή το νέο τρόφιμο ενδέχεται να έχει επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία, ενώ ο ρόλος της Επιτροπής είναι να διαχειρίζεται τους φακέλους κάθε αιτούντος και να προτείνει την έγκριση ενός νέου τροφίμου το οποίο διαπιστώνεται ως ασφαλές.

Η καινοτομία των νέων τροφίμων θα φέρει ανάπτυξη

Αναφορικά με το κατά πόσο ο νέος Κανονισμός για τα Νέα Τρόφιμα θα επηρεάσει την καινοτομία στον τομέα των τροφίμων γενικότερα, η κυρία Μιχαλοπούλου τονίζει:

«Ο νέος Κανονισμός για τα νέα τρόφιμα έχει ως στόχο να βοηθήσει τους καινοτόμους και τους οικονομικούς φορείς να δημιουργήσουν και να εισαγάγουν στην αγορά της ΕΕ νέα προϊόντα διατροφής και παράλληλα να διατηρήσουν υψηλό επίπεδο ασφάλειας των καταναλωτών. Επιπλέον, οι διατάξεις για την προστασία των δεδομένων, αποσκοπούν στην προστασία των συμφερόντων των εταιρειών που παράγουν αυτό το είδος προϊόντων και στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας μεταξύ τους, ενώ παράλληλα στην ενθάρρυνση της καινοτομίας στον τομέα των τροφίμων και, τέλος, στη δημιουργία νέων ευκαιριών απασχόλησης και ανάπτυξης». Και παραγωγή τροφίμων με υψηλή προστιθέμενη αξία (δηλαδή οικονομική) θα προσθέταμε εμείς.

Και καταλήγει η κυρία Μιχαλοπούλου:

«Είμαστε πεπεισμένοι ότι ο Κανονισμός αυτός θα φέρει στο επίκεντρο της προσοχής νέα τρόφιμα και νέες μεθόδους παρασκευής τροφίμων, επηρεάζοντας παράλληλα την καινοτομία γενικά στον τομέα των τροφίμων. Λαμβάνοντας υπόψη τη συνεχή εξέλιξη της τεχνολογίας και την 4η Βιομηχανική Επανάσταση, είναι αναμφισβήτητο ότι βρισκόμαστε εν μέσω μεγάλων αλλαγών και περαιτέρω απαιραίτητων άμεσων ενεργειών στον τομέα των τροφίμων».