Black Friday: Στις επάλξεις το καταναλωτικό κοινό-Πώς καθιερώθηκε η ημέρα-θεσμός για το λιανεμπόριο
Κάθε χρόνο, οι εικόνες από χιλιάδες Αμερικανούς να συνωστίζονται στα εμπορικά κέντρα και τα καταστήματα και να... ποδοπατούνται στην προσπάθειά τους να αποκτήσουν το αντικείμενο του πόθου τους σε χαμηλή τιμή, κάνουν τον γύρο του κόσμου. Είναι εικόνες από την Black Friday, την ημέρα-θεσμό για το λιανεμπόριο στις Ηνωμένες Πολιτείες, που σηματοδοτεί και την έναρξη της εορταστικής περιόδου των Χριστουγέννων.
Ο θεσμός της Black Friday ξεκίνησε το 1932 και γιορτάζεται κάθε χρόνο, την Παρασκευή μετά την Ημέρα των Ευχαριστιών. Την συγκεκριμένη ημέρα, τα εμπορικά καταστήματα διαθέτουν τα εμπορεύματά τους σε χαμηλότερες τιμές, ενώ ανοίγουν από τα χαράματα, με τον κόσμο συχνά να διανυκτερεύει έξω από τις βιτρίνες τους, σε μια προσπάθεια να μπει νωρίτερα μέσα και να καταφέρει να αποκτήσει το προϊόν που επιθυμεί, πριν το προλάβει κάποιος άλλος.
Όμως τα τελευταία χρόνια η Black Friday έχει εξελιχθεί σε... τριήμερο εκπτώσεων δεδομένου ότι η... γιορτή αρχίζει την Παρασκευή, αλλά διαρκεί και ολόκληρο το Σαββατοκύριακο.
Η Black Friday ξεκίνησε από τις ΗΠΑ, όμως τα τελευταία χρόνια επεκτάθηκε και στον Καναδά, το Ηνωμένο Βασίλειο, το Μεξικό, τη Γαλλία, την Ινδία και εσχάτως και στην Ελλάδα.
Το ερώτημα που προκύπτει είναι γιατί ονομάζεται Black Friday (Μαύρη Παρασκευή), δεδομένου ότι πρόκειται για την μέρα που οι εισπράξεις των καταστημάτων εκτοξεύονται.
Οι εκδοχές είναι πολλές, όμως οι επικρατέστερες είναι δύο. Η πρώτη αναφέρει ότι ο συγκεκριμένος όρος χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τροχονόμους στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ, στην προσπάθειά τους να περιγράψουν την αυξημένη κίνηση στους δρόμους τη συγκριμένη ημέρα εξαιτίας των εκπτώσεων στα καταστήματα.
Η δεύτερη εκδοχή θέλει την Black Friday να έχει πάρει το όνομά της από το γεγονός ότι τη συγκριμένη ημέρα οι επιχειρήσεις παρόλο που καταγράφουν κέρδη, λόγω των αυξημένων πωλήσεων, έχουν "μαύρο" το τελικό αποτέλεσμα του ισολογισμού τους.
Συμβουλές προς τους καταναλωτές
Να κάνουν έρευνα αγοράς οι καταναλωτές, ώστε να μπορέσουν να συγκρίνουν τις τιμές στα είδη που έχουν επιλέξει και να είναι βέβαιοι ότι το όφελος από την προσφορά είναι πραγματικό, συστήνει η αναπληρώτρια Συνήγορος του Καταναλωτή και διευθύντρια του Ευρωπαϊκού Κέντρου Καταναλωτή Ελλάδας, Αθηνά Κοντογιάννη, με αφορμή την υλοποίηση της προωθητικής δράσης «Black Friday».
Η κυρία Κοντογιάννη δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ: «Τυχόν εξωφρενικές προσφορές των ημερών πρέπει να αντιμετωπίζονται με σύνεση και προγραμματισμό. Οι καταναλωτές, πριν ψωνίσουν, πρέπει να κάνουν έρευνα αγοράς, ήδη πριν ξεκινήσει η «Black Friday», ώστε να μπορέσουν να συγκρίνουν τις τιμές στα είδη που έχουν επιλέξει και να είναι βέβαιοι ότι το όφελος από την προσφορά είναι πραγματικό. Η διαδικτυακή αναζήτηση μέσα από τις ιστοσελίδες των καταστημάτων είναι χρήσιμο εργαλείο και διευκολύνει τη σύγκριση και τον εντοπισμό της πραγματικής ευκαιρίας. Υπενθυμίζουμε στους καταναλωτές ότι οι πλασματικές προσφορές συνιστούν παραπλανητική εμπορική πρακτική και απαγορεύονται. Παραπλανητική πρακτική συνιστά, επίσης, η αναγραφή και παρουσίαση υψηλών ποσοστών προσφοράς, τα οποία, ενώ παρουσιάζονται ως γενικά ή ό,τι αφορούν ευρείες κατηγορίες ειδών στην πραγματικότητα, καλύπτουν ελάχιστα προϊόντα-"κράχτες"».
Ειδικότερα, «σύμφωνα με τον Κώδικα Δεοντολογίας για την Προστασία του Καταναλωτή κατά τις Προσφορές, τις Εκπτώσεις και τις Προωθητικές ενέργειες, πρέπει να αναγράφονται η αρχική και η μειωμένη τιμή των προϊόντων που πωλούνται σε προσφορά και, προαιρετικά, το ποσοστό της μείωσης. Κατά κανόνα, δεν επιτρέπεται η προσφορά ειδών, των οποίων η ποσότητα υπερβαίνει το πενήντα (50%) του συνόλου των ειδών που διαθέτει το κατάστημα. Προσοχή σε εκείνα τα ηλεκτρονικά καταστήματα, καθώς και στα προφίλ που πωλούν προϊόντα στα social media, χωρίς να αναφέρουν πλήρη στοιχεία της επιχείρησης (πλήρης εταιρική επωνυμία, ταχυδρομική διεύθυνση, σταθερό τηλέφωνο, αριθμό καταχώρησης στο ΓΕΜΗ, ΑΦΜ, e- mail), είτε εδρεύουν στην Ελλάδα είτε σε άλλο κράτος μέλος της Ε.Ε. Δεν είναι πάντοτε αξιόπιστα.Συμβουλεύουμε, επίσης, τους καταναλωτές να κρατούν όλα τα αποδεικτικά στοιχεία των συναλλαγών τους για να μπορέσουν να ασκήσουν τα δικαιώματά τους έναντι του προμηθευτή, αν παρουσιαστεί οποιοδήποτε πρόβλημα. Διευκρινίζουμε ότι, και κατά την περίοδο των προσφορών, τα δικαιώματα των καταναλωτών εξακολουθούν να ισχύουν στο ακέραιο».