EXPLAINERS

Γιατί τα νερά του Θερμαϊκού έγιναν καφέ;

Γιατί τα νερά του Θερμαϊκού έγιναν καφέ;

Η εικόνα που παρουσιάζουν τα νερά του Θερμαϊκού Κόλπου τις τελευταίες ημέρες έχουν προκαλέσει έντονη ανησυχία στους κατοίκους της Θεσσαλονίκης καθώς το συνηθισμένο γαλανό χρώμα έχει μετατραπεί ...κατά τόπους σε «καφετί».

Ποιο φαινόμενο έχει προκαλέσει αυτή την εικόνα και γιατί; Πως αντιμετωπίζεται και ποιες θα είναι οι συνέπειες, τόσο για το θαλάσσιο περιβάλλον, όσο και για τον άνθρωπο; Η Βιολόγος και υπεύθυνη της Εργαστηριακής Μονάδας Θαλάσσιων Τοξικών Μικροφυκών του Εργαστηρίου Γενικής Μικροβιολογίας, Δρ. Κατερίνα Αλιγιζάκη, μιλά στο CNN Greece και δίνει κάποιες απαντήσεις.

Το φυσικό φαινόμενο

Το χρώμα των νερών του Θερμαϊκού σήμερα οφείλεται σε βλεννώδη συσσωματώματα, στην επιφάνεια των οποίων μπορεί να έχει κολλήσει οτιδήποτε. Έχουν εδώ και κάποιες εβδομάδες εντοπιστεί πληθυσμοί ενός δινοφύκους από το γένος Gonyaulax που έχει την ικανότητα να παράγει πολυσακχαρίτες.

«Εντός της βλέννης υπάρχουν σίγουρα και κάποια κύτταρα ζωντανά γιατί ακόμα την παράγουν αλλά και νεκρά όπως και άλλα είδη φυτοπλαγκτού τα οποία προσκολλώνται πάνω καθώς αυτό μετακινείται» αναφέρει η κ. Αλιγιζάκη η οποία μας εξηγεί ότι το φαινόμενο αυτό δεν εντοπίζεται μόνο στην επιφάνεια αλλά και σε βαθύτερα στρώματα, απλά δεν είναι ορατό σε εμάς. Όπως λέει η ίδια «έχουμε διαμαρτυρίες από ψαράδες πολλές εβδομάδες τώρα».

«Μπορεί σε αυτή τη βλεννώδη μάζα να κολλήσει το οτιδήποτε. Υπάρχουν όλες οι φυσικές διεργασίες που γίνονται σε ένα παράκτιο σύστημα. Υπάρχει κανονικά το φυτοπλαγκτό το οποίο κάποια στιγμή αργά ή γρήγορα καταρρέει είτε πρόκειται για μεγάλο ή μικρό πληθυσμό. Το φαινόμενο είναι «περισσότερο έντονο από κάθε άλλη φορά» ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι έχει παρατηρηθεί και στο παρελθόν τόσο στο Θερμαϊκό όσο και κατά μήκος όλων των ακτών του Β. Αιγαίου.

9948798

(Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΝΙΚΟΣ ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ)

Πού οφείλεται

«Είναι δύσκολο να πούμε που οφείλεται. Υπάρχουν πολλές εύκολες και αβάσιμες απαντήσεις. Το μόνο σίγουρο είναι ότι παίζουν ρόλο πάρα πολλά πράγματα. Είναι ένα φυσικό φαινόμενο που για κάποιο λόγο είναι περισσότερο έντονο. Είναι κάποια υδρογραφικά χαρακτηριστικά, η υδροδυναμική του κόλπου, τα ρεύματα, ο καιρός, κάτι που μπορεί να άλλαξε τις ισορροπίες στα επίπεδα των ανόργανων θρεπτικών αλάτων» σημειώνει η Κατερίνα Αλιγιζάκη.

Στην ερώτηση εάν οι υψηλές θερμοκρασίες που επικρατούν στην περιοχή τις τελευταίες ημέρες έχουν παίξει ρόλο, η κ. Αλιγιζάκη είναι ξεκάθαρη:

Οι υψηλές θερμοκρασίες παρατηρούνται τις τελευταίες ημέρες. Το φαινόμενο υπάρχει εδώ και ένα μήνα περίπου. Το γεγονός ότι τώρα έγινε ορατό στα μάτια του απλού κόσμου, δεν σημαίνει ότι τώρα εμφανίστηκε.

Πώς αντιμετωπίζεται

Όσο για το ποια είναι τα επόμενα βήματα που πρέπει να γίνουν ώστε να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο η βιολόγος εξηγεί:

«Ίσως μπορεί μηχανικά κάποιο τμήμα να μαζευτεί, να συλλεχθεί ή κάπως να απομακρυνθεί όσο γίνεται και από κει και πέρα δεν γίνεται κάτι άλλο».

Ωστόσο διευκρινίζει ότι χρειάζεται χρόνος για να συλλεχθούν πολλά δεδομένα και όχι μόνο να μετρηθούν δείγματα από τα νερά του Θερμαϊκού και «για να γίνει αυτό πρέπει να υπάρξουν και οι αντίστοιχες ερευνητικές πρωτοβουλίες».

2387766

(Πηγή: (EUROKINISSI/ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΛΛΙΑΡΑΣ)

Οι συνέπειες του φαινομένου

Η Κατερίνα Αλιγιζάκη εκφράζει την ανησυχία της για την έκταση του φαινομένου και λέει χαρακτηριστικά στο CNN Greece:

«Τέτοια φαινόμενα, σε τέτοια έκταση είναι ανησυχητικά από πολλές απόψεις. Από τα ερωτήματα που δημιουργούνταιγια τους λόγους που έχει γίνει αυτό, μέχρι το πώς θα ξεπεραστεί και τι τελικά θα επιφέρει τόσο στο θαλάσσιο περιβάλλον όσο και στον άνθρωπο».

«Μία συνέπεια από την εμφάνιση του φαινομένου αφορά την αλιεία. Οι ψαράδες ρίχνουν τα δίχτυα τους και η βλεννώδης μάζα προσκολλάται πάνω και τα καταστρέφει.

Η εικόνα και η δυσοσμία στην παραλία της Θεσσαλονίκης είναι τραγική γιατί εκεί δρουν τα βακτήρια. Καταρρέοντας στο βυθό αυτή η μάζα αν δεν διαλυθεί ενδεχομένως να έχει επιπτώσεις και στο θαλάσσιο περιβάλλον, στην πανίδα που μπορεί να ζει στον βυθό» σημειώνει.