Brexit: Είναι εφικτό ένα δεύτερο δημοψήφισμα; Τα σενάρια, οι προϋποθέσεις και τα εμπόδια

Newsroom

Σάββατο, 15 Δεκεμβρίου 2018 21:00

Brexit: Είναι εφικτό ένα δεύτερο δημοψήφισμα; Τα σενάρια, οι προϋποθέσεις και τα εμπόδια — Pixabay

Με το βρετανικό κοινοβούλιο σε σύγχυση και το χρόνο να μετρά αντίστροφα για την 29η Μαρτίου, ημέρα εξόδου της Μεγάλης Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, το σενάριο ενός δεύτερου δημοψηφίσματος επανέρχεται στη δημόσια συζήτηση από ολοένα και περισσότερες φωνές.

Παρότι οι περισσότεροι εστιάζουν στην πολιτική διάσταση μίας τέτοιας εξέλιξης, οι πρακτικές δυσκολίες απόφασης και υλοποίησης ενός δεύτερου δημοψηφίσματος περί παραμονής ή μη της Γηραιάς Αλβιώνας στην Ενωμένη Ευρώπη συνιστούν τη μέγιστη πρόκληση για την πολιτική ηγεσία της χώρας.

Ο Guardian συνοψίζει τα κύρια βήματα που θα απαιτούσε η διεξαγωγή ενδεχόμενου δεύτερου δημοψηφίσματος.

Πώς θα μπορούσε να προκηρυχθεί ένα δεύτερο δημοψήφισμα;

Η διεξαγωγή ενός δεύτερου δημοψηφίσματος θα απαιτούσε νέα, πρωτογενή νομοθεσία – όπως ακριβώς και στην περίπτωση του Νόμου περί Δημοψηφισμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, απ’όπου και ξεκίνησε η όλη διαδικασία. Το νέο νομοσχέδιο που θα καταρτιζόταν, θα έπρεπε να φέρει λεπτομερή περιγραφή των διαδικασιών και των ερωτημάτων. Ερωτήματα, τα οποία θα πρέπει να περάσουν ακολούθως από τον έλεγχο της Εκλογικής Επιτροπής που θα ελέγξει και θα πιστοποιήσει την ορθή διατύπωσή τους, ώστε να είναι όσο το δυνατόν κατανοητά στο Βρετανό ψηφοφόρο.

Πόσο χρόνο θα απαιτούσε η διαδικασία;

Σύμφωνα με την πιο ακριβή εκτίμηση ακαδημαϊκών, ειδικών στο συνταγματικό δίκαιο, τού University College London, ο όλος μηχανισμός ενός δεύτερου δημοψηφίσματος για το Brexit, από την ημέρα της απόφασης έως την ημέρα διεξαγωγής της ψηφοφορίας, θα απαιτούσε το λιγότερο 22 εβδομάδες. Που σημαίνει κάλπες στα τέλη Μαΐου – στην πιο αισιόδοξη πρόβλεψη. Βάσει αυτού του σεναρίου, απαιτούνται 11 εβδομάδες για τη διαδικασία νομοθέτησης – με τον έλεγχο στα ερωτήματα από την αρμόδια επιτροπή να πραγματοποιείται ταυτόχρονα και για 8 εβδομάδες – άλλη μία εβδομάδα ως μεταβατική περίοδος – από τη στιγμή που ο νόμος θα τεθεί σε ισχύ έως την έναρξη της προεκλογικής εκστρατείας – κι, έπειτα, 10 εβδομάδες προεκλογικής εκστρατείας.

Θα πρέπει να ανασταλεί το άρθρο 50;

Σχεδόν αναπόφευκτα, αφού το επίσημο πρόγραμμα προβλέπει αποχώρηση τού Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 29 Μαρτίου και τυπικά δεν υπάρχει χρόνος για εκ νέου κάλπες πριν από εκείνη την ημερομηνία. Στη φαρέτρα των υποστηρικτών ενός δεύτερου δημοψηφίσματος προστέθηκε, την προηγούμενη εβδομάδα, η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου πως η βρετανική κυβέρνηση μπορεί μονομερώς να αναστείλει την διαδικασία του Brexit, χωρίς την έγκριση των άλλων χωρών μελών της Ε.Ε.

#ECJ: UK is free to unilaterally revoke the notification of its intention to withdraw from the EU – Case C-621/18 Wightman #Brexit pic.twitter.com/KUOI2eQ48C
— EU Court of Justice (@EUCourtPress) 10 Δεκεμβρίου 2018

Υπάρχουν άλλα χρονικά εμπόδια;

Στην περίπτωση νέου δημοψηφίσματος, οι ευρωεκλογές στα τέλη Μαΐου περιπλέκουν σοβαρά την κατάσταση, προκαλώντας ένα θεμελιώδες πρόβλημα: Η θητεία των Βρετανών ευρωβουλευτών θα είναι ολιγόμηνη, ίσως και ολιγοήμερη, στην περίπτωση που οι ευρωεκλογές προηγηθούν τού δημοψηφίσματος αλλά και στο ενδεχόμενο επικράτησης τού «ναι» στο Brexit. Αντιθέτως, στην περίπτωση επικράτησης τού «όχι», η Μεγάλη Βρετανία κινδυνεύει να βρεθεί χωρίς εκπροσώπηση στο ευρωκοινοβούλιο.

Ποια θα μπορούσαν να είναι τα ερωτήματα;

Υπάρχουν τέσσερις πιθανές εναλλακτικές: Αποχώρηση με συμφωνία, αποχώρηση χωρίς συμφωνία, νέα διαπραγμάτευση για Brexit ή παραμονή στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Υπάρχει, ωστόσο, και το ενδεχόμενο διπλού ερωτήματος, το οποίο αναμένεται να δημιουργήσει περαιτέρω σύγχυση τόσο στους θιασώτες της παραμονής, όσο και στους υποστηρικτές της αποχώρησης της Βρετανίας από την Ευρώπη.

Κάποιοι βουλευτές πιέζουν για δημοψήφισμα πολλαπλών επιλογών, όπου οι ψηφοφόροι θα κληθούν να επιλέξουν για παράδειγμα μεταξύ της συμφωνίας της κυβέρνησης, της μη συμφωνίας ή της παραμονής στην Ε.Ε.

Δεν αποκλείεται και το σενάριο των διαδοχικών απαντήσεων σε ένα ερώτημα (όπου, για παράδειγμα, ο ψηφοφόρος θα ερωτάται αν αποδέχεται ή απορρίπτει τη συμφωνία της κυβέρνησης και, στην περίπτωση απόρριψης, αν προτιμά μη συμφωνία ή παραμονή στην Ε.Ε).