Τα φύκη που ταξίδεψαν στο διάστημα και έζησαν για να «πουν» την ιστορία

Τα φύκη, που ευδοκιμούν σε παγωμένες πολικές περιοχές, μετά την έλευσή τους στο διάστημα «κρεμάστηκαν» με ειδικά πάνελ σε ένα εξωτερικό τμήμα του Σταθμού και αφέθηκαν εκτεθειμένα στις συνθήκες για όλο το διάστημα των δύο ετών. Όλα αυτά στα πλαίσια πειράματος.

Πρόσφατα επέστρεψαν στη Γη και όλα, πλην ενός, χαίρουν άκρας υγείας και συνεχίζουν κανονικά τον κύκλο της ζωής τους. Η κατάσταση τους εκστασιάζει τους επιστήμονες που μαθαίνουν πολλά για τις επιπτώσεις των υπεριωδών ακτινοβολιών, αλλά και δίνουν τροφή στις συζητήσεις της θεωρίας της πανσπερμίας, η οποία υποστηρίζει πως η ζωή έφτασε στον πλανήτη Γη από κάποιο άλλο σημείο του σύμπαντος με όχημα κάποιον μετεωρίτη, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα της εφημερίδας "Το Βήμα".

Οι διαστημικοί ταξιδιώτες είναι άκρως εξωτικοί και πρόσφατα ο βιολόγος Τόμας Λάια του Ινστιτούτου Φράουνχοφερ Κυτταρικής Θεραπείας και Ανοσολογίας στο Πότσδαμ της Γερμανίας κατάφερε να ανακαλύψει νέο είδος τους στη Νορβηγία.

Τα φύκη, όπως αναφέρει η εφημερίδα, είναι γνωστά μέχρι στιγμής με την ονομασία, CCCryo 101-99, και είναι συνηθισμένα να επιβιώνουν σε ακραίες καιρικές συνθήκες. Καταφέρνουν να ρυθμίζουν τον μεταβολισμό τους ανάλογα με τους περιβαλλοντολογικούς παράγοντες. Τα φύκη πράσινου χρώματος παραδείγματος χάριν γίνονται πορτοκαλί για να προστατευθούν από την ακτινοβολία, πέφτουν δηλαδή σε ένα είδος νάρκης για να επιβιώσουν και επιστρέφουν στο πράσινο χρώμα όταν ξεκινούν οι βροχές.

(Η διαδικασία της τοποθέτησης/ESA/ROSCOSMOS)

Τι αντιμετώπισαν τα CCCryo 101-99 στο διάστημα

Στο διάστημα στάλθηκαν πράσινα φύκη αλλά και ένα αρχαιότερο είδος με μόνιμη κατοικία την Ανταρτική, τα «κυανοφύκη», τα οποία είναι από τους πρώτους οργανισμούς που παρήγαγαν οξυγόνο στη Γη. Τα δείγματα έφυγαν σε κατάσταση νάρκης και εκτέθηκαν για περίπου 16 μήνες σε θερμοκρασίες από -20 έως και 47,6 βαθμών Κελσίου, στο διαστημικό κενό και την υπεριώδη ακτινοβολία, για την οποία δέχθηκαν κάποια προστασία. «Εφαρμόσαμε ένα φίλτρο και μειώσαμε την ακτινοβολία επειδή από πειράματα στο εργαστήριο γνωρίζαμε ότι χωρίς αυτό τα δείγματα δεν θα επιβίωναν», λέει ο Λάια στο Βήμα.

«Στο διάστημα η υπεριώδης ακτινοβολία είναι υπερβολικά ισχυρή. ...προκαλεί έντονα μεταλλάξεις», εξηγεί ο βιολόγος και απαντώντας στους θιασώτες της θεωρίας της πανσπερμίας εξηγεί: «Το πείραμα μας δεν αποδεικνύει ότι η θεωρία της πανσπερμίας είναι σωστή, προσφέρει όμως πληροφορίες που δεν είχαμε έως τώρα. Δείχνει ότι εν γένει οι οργανισμοί μπορούν να επιβιώσουν στο διαστημικό κενό και στις θερμοκρασίες, καθώς και σε έναν βαθμό υπεριώδους ακτινοβολίας».

Η επόμενη μέρα για τα φύκη στη Γη

Μετά τον επαναπατρισμό τους τα φύκη αναμένεται να γίνουν αντικείμενο πολλών εξετάσεων. Στο επόμενο μέρους του πειράματος, που γίνεται από το Biology and Mars Experiment (BIOMEX) με επικεφαλής τον Ζαν-Πιερ ντε Βέρα του Γερμανικού Αεροδυναμικού Κέντρου (DLR) τα δείγματα θα υποβληθούν σε τεστ DNA να εξεταστεί αν υπήρξαν μεταλλάξεις.

Η σημερινή εικόνα τους, σύμφωνα με τον Λάια, είναι ίδια με αυτή που είχαν όταν έφυγαν. Συνεχίζουν κανονικά τον πολλαπλασιασμό και την ανάπτυξη τους, αλλά ίσως έχουν υποστεί κάποιες μεταλλάξεις σε ένζυμα, λέει ο βιολόγος.

Στόχος του πειράματος παραμένει η μελέτη του ισχυρού μηχανισμού προστασίας από την υπεριώδη ακτινοβολία που φέρουν. «Θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη βάση για να ανάπτυξη αποτελεσματικών αντηλιακών προϊόντων και καλλυντικών», εκτιμά ο βιολόγος δίνοντας μερικά απτά αντικείμενα που μπορούν να προκύψουν από την συνέχεια της έρευνας.