Δίας: Ο αέριος γίγαντας τελικά δεν περιστρέφεται γύρω από τον Ήλιο

Ο Δίας, ο πέμπτος κατά σειρά πλανήτης του Ηλιακού μας Συστήματος (ξεκινώντας από τον Ήλιο), δεν είναι απλά ο μεγαλύτερος πλανήτης. Είναι ένας τεράστιος πλανήτης, τέτοιου μεγέθους που ουσιαστικά δεν περιστρέφεται γύρω από τον Ήλιο.

Πρόκειται για έναν γίγαντα αερίων, με μάζα λίγο μικρότερη από το ένα χιλιοστό της ηλιακής, αλλά δυόμισι φορές μεγαλύτερη του αθροίσματος της μάζας των υπόλοιπων πλανητών του Ηλιακού Συστήματος. Αυτό το γεγονός έχει ως συνέπεια το κέντρο βάρους μεταξύ του Δία και του Ήλιου να μην βρίσκεται μέσα στον Ήλιο, αλλά σε ένα σημείο στο Διάστημα λίγο πάνω από την επιφάνεια του λαμπρότερου σώματος του ουρανού.

Όπως εξηγεί το iflscience, όταν ένα μικρό αντικείμενο περιστρέφεται γύρω από ένα μεγάλο αντικείμενο στο διάστημα, αυτό με τη μικρότερη μάζα, ουσιαστικά δεν διαγράφει μια τέλεια περιστροφή γύρω από το μεγαλύτερο, αλλά αμφότερα περιστρέφονται με ένα «συνδυαστικό» κέντρο βάρους.

Σε περιπτώσεις που είναι γνωστές στους αστρονόμους, όπως για παράδειγμα αυτή της Γης που περιστρέφεται γύρω από τον κατά πολύ μεγαλύτερό της Ήλιο, το κέντρο βάρους βρίσκεται τόσο κοντά στο κέντρο του μεγαλύτερου αντικειμένου, που η επίπτωση αυτού του φαινομένου είναι αμελητέα. Το μεγαλύτερο αντικείμενο μοιάζει ακίνητο, ενώ το μικρότερο διαγράφει έναν κύκλο γύρω από αυτό.

Όμως η πραγματικότητα είναι πιο περίπλοκη... Για παράδειγμα, όταν ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός (ISS) περιστρέφεται γύρω από τη Γη, τόσο ο πλανήτης μας όσο και ο ISS περιστρέφονται γύρω από το κοινό τους κέντρο βάρους, το οποίο βρίσκεται τόσο κοντά στο κέντρο της Γης, που καθιστά αδύνατο το να εντοπίσει κανείς την κίνηση του πλανήτη γύρω από το συγκεκριμένο σημείο, ενώ την ίδια στιγμή ο ISS διαγράφει μια σχεδόν τέλεια περιστροφή γύρω από ολόκληρο τον πλανήτη.

Το ίδιο φαίνεται να συμβαίνει με τους περισσότερους πλανήτες που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο, ο οποίος είναι τόσο μεγαλύτερος από τη Γη, την Αφροδίτη, τον Ερμή και τον Κρόνο.

Πηγή: EPA/NASA/NASA/AUBREY GEMIGNANI/HANDOUT

Όχι όμως και με τον Δία, τον αέριο γίγαντα, το επίκεντρο της μάζας του οποίου ουσιαστικά βρίσκεται σε απόσταση 1,07 ηλιακών ακτινών από το κέντρο του Ήλιου ή στο 7% της ηλιακής ακτίνας πάνω από την επιφάνεια του Ήλιου. Αυτό είναι και το σημείο του διαστήματος γύρω από το οποίο περιστρέφονται τόσο ο Ήλιος, όσο και ο Δίας.

Σημειώνεται ότι ο Δίας περιστρέφεται πάρα πολύ γρήγορα γύρω από τον άξονά του, περίπου σε 10 ώρες, πιο γρήγορα από όλους τους πλανήτες. Για την ακρίβεια περιστρέφεται σε 9 ώρες και 51 λεπτά. Με αυτό το ρυθμό της περιστροφής, ο Δίας, που είναι φτιαγμένος κατά κύριο λόγο από αέριο υδρογόνο παρουσιάζει πλάτυνση ίση προς 1/15. Ο χρόνος που χρειάζεται για μια περιφορά γύρω από τον Ήλιο είναι περίπου 12 γήινα χρόνια (11 έτη και 315 ημέρες Γης).

Το «μυστήριο» του Δία προσπαθεί να λύσει η αποστολή Juno της NASA