Πρωτοποριακή μέθοδος Ελλήνων ερευνητών προβλέπει τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου
Η πρώτη μέθοδος τεχνητής νοημοσύνης διεθνώς που είναι σε θέση να προβλέψει αυτόματα τη δικαστική απόφαση ενός μεγάλου διεθνούς δικαστηρίου είναι γεγονός και η δημιουργία της οφείλεται σε τρεις Έλληνες ερευνητές στη Βρετανία.
Συγκεκριμένα, η πρωτοποριακή αυτή μέθοδος τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να προβλέπει με ακρίβεια σχεδόν 80%, τις δικαστικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) του Στρασβούργου.
Πως γίνεται αυτό; Αναλύοντας το κείμενο της υπόθεσης, με τη βοήθεια ενός ειδικού αλγόριθμου μηχανικής μάθησης, προβλέπει εάν υπάρχει παράβαση κάποιου άρθρου της Ευρωπαϊκής Συνθήκης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Σε περίπου τέσσερις στις πέντε περιπτώσεις, το πρόγραμμα λογισμικού καταλήγει στις ίδιες αποφάσεις με αυτές των πραγματικών δικαστών.
Επικεφαλής της έρευνας είναι ο δρ. Νικόλαος Αλετράς του Τμήματος Επιστήμης Υπολογιστών του University College του Λονδίνου (UCL) και σε αυτήν συμμετείχαν δύο ακόμα Έλληνες, ο ειδικός στους υπολογιστές δρ. Βασίλειος Λάμπος επίσης του UCL και ο δρ. Δημήτριος Τσαραπατσάνης, λέκτορας νομικής στο Πανεπιστήμιο του Σέφιλντ.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι αποφάσεις του ΕΔΑΔ εδράζονται σε μεγάλο βαθμό όχι σε νομικά επιχειρήματα, αλλά σε μη νομικά δεδομένα. Αυτό σημαίνει ότι οι δικαστές είναι μάλλον «ρεαλιστές» παρά «φορμαλιστές», κάτι που έχει παρατηρηθεί και στην περίπτωση του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ και σε άλλα ανώτατα δικαστήρια.
Οι επιστήμονες άντλησαν ένα μεγάλο όγκο δεδομένων που έχει δημοσιοποιήσει το ΕΔΑΔ σχετικά με τις υποθέσεις που εξέτασε. Με αυτό το υλικό στην αγγλική γλώσσα (συνολικά για 584 υποθέσεις παραβίασης ιδιωτικότητας, βασανιστηρίων κ.α.), δημιούργησαν έναν αλγόριθμο τεχνητής νοημοσύνης, που μπορεί να βρει κοινά μοτίβα μέσα στα κείμενα και έτσι να κάνει προβλέψεις για μια μελλοντική δικαστική απόφαση.
Παράγοντες που βοηθούν στην πρόβλεψη (με ακρίβεια 79% κατά μέσο όρο), είναι συγκεκριμένες φράσεις-κλειδιά, το αντικείμενο της εκδικαζόμενης υπόθεσης, οι γενικότερες περιστάσεις και το υπόβαθρο της υπόθεσης κ.α.
«Η μέθοδος θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από το Δικαστήριο, ώστε να ιεραρχεί τις υποθέσεις που εκδικάζει, με βάση το αν υπάρχει μεγάλη πιθανότητα για παραβίαση κάποιου άρθρου, αλλά δεν πιστεύω ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη θα μπορούσε να αντικαταστήσει τους δικαστές», δήλωσε στο αθηναϊκό πρακτορείο ο δρ. Αλετράς και πρόσθεσε:
«Πιστεύω πάντως ότι η μέθοδος θα μπορούσε να γενικευθεί, κάνοντας χρήση δεδομένων από περισσότερες υποθέσεις σχετικές και με άλλα άρθρα της Ευρωπαϊκής Συνθήκης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Αυτό βέβαια προϋποθέτει την ελεύθερη πρόσβαση της ερευνητικής κοινότητας σε δεδομένα δικαστηρίων, τηρώντας πάντα την ασφάλεια των προσωπικών δεδομένων».