Όταν οι Έλληνες καινοτομούν: Φίλτρο απορρύπανσης από… καφέ!
Για τη συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων, ο καφές είναι μία μεγάλη απόλαυση ή/και μία μεγάλη ανάγκη. Κι όσο πιο πολύ καταναλώνεται, τόσο μεγαλύτερη ποσότητα άχρηστου υλικού δημιουργεί. «Άχρηστου», φαινομενικά. Γιατί οι επιστήμονες πάντα έχουν τον τρόπο να πηγαίνουν τον κόσμο ένα βήμα παραπέρα, δίνοντας στην ύλη νέα υπόσταση και σπάζοντας τα όρια όπως σήμερα τα γνωρίζουμε.
Κάπως έτσι, λοιπόν, οι επιστήμονες της ομάδας Έξυπνων Υλικών του Ιταλικού Ινστιτούτου Τεχνολογίας έδωσαν σε ό,τι απομένει από το αρωματικό ρόφημα, νέο ρόλο: Δημιούργησαν ένα πορώδες φίλτρο, αποτελούμενο κατά 60% από καφέ και κατά 40% από ελαστομερές σιλικόνης, το οποίο έχει την ικανότητα να απομακρύνει τους ρυπαντές από το νερό.
Photo: ΙΤΤ
«Πρόκειται για ένα σφουγγάρι, το οποίο απομακρύνει τα βαρέα μέταλλα – όπως μόλυβδο, υδράργυρο, χαλκό – από το νερό», εξηγεί η Δέσποινα Φραγκούλη, φυσικός και ερευνήτρια στο Ιταλικό Ινστιτούτο Τεχνολογίας (ΙΙΤ) και προσθέτει: «Θέλουμε να δημιουργήσουμε καινούργια υλικά που θα προέρχονται από πηγές ανανεώσιμες. Στην ομάδα Έξυπνων Υλικών στο ΙΙΤ παίρνουμε υπολείμματα από διάφορες βιομηχανίες – όπως υπολείμματα από την επεξεργασία του κακάο, του καφέ και άλλων αγροτικών προϊόντων – τα συνδυάζουμε με πολυμερή ή με πλαστικά, έτσι ώστε να δώσουμε μία δεύτερη ζωή στα “απορρίμματα”».
Photo: ΙΤΤ
Η εμπορική αξιοποίηση αυτής της καινοτομίας είναι κάτι πρώιμο, σύμφωνα με την κα. Φραγκούλη, η οποία επισημαίνει πως χρειάζεται περισσότερη έρευνα προς αυτήν την κατεύθυνση - αν και έχει εκδηλωθεί ήδη μεγάλο ενδιαφέρον από βιομηχανίες για την εξαγορά της τεχνογνωσίας: «Χρειάζεται περισσότερη έρευνα γι’αυτό. Μιλάμε με αρκετές βιομηχανίες στην Ιταλία αλλά και στο εξωτερικό, που θέλουν να επενδύσουν σ’αυτό, χρησιμοποιώντας τη δική μας “συνταγή”, για το πώς φτιάχνουμε αυτά τα σφουγγάρια, έτσι ώστε να τα παράγουν σε μεγαλύτερη κλίμακα».
Photo: ΙΤΤ
Έκλυση βαρέων μετάλλων στα υδάτινα συστήματα προκαλείται, μεταξύ άλλων, από τα βιομηχανικά απόβλητα, την εξόρυξη και επεξεργασία μετάλλων, την άντληση πετρελαίου, τα αστικά λύματα, την καύση απορριμμάτων αλλά κι από φυσικούς παράγοντες, όπως τα ηφαίστεια ή η διάβρωση του εδάφους. Λόγω τοξικότητας, τα βαρέα μέταλλα είναι εξαιρετικά ρυπογόνα για το περιβάλλον ενώ, μέσω του υδροφόρου ορίζοντα και της τροφικής αλυσίδας, μπορεί να αποδειχτούν επικίνδυνα και για τη δημόσια υγεία.
Photo: ΙΤΤ
Η καινοτομία της ομάδας του ΙΤΤ - που περιελάμβανε και τρεις Έλληνες δημοσιεύτηκε στο περιοδικό αειφόρου χημείας και μηχανικής “Sustainable Chemistry & Engineering” της Αμερικανικής Χημικής Εταιρείας (ACS, American Chemistry Society).