Το νέο τοπίο στις συνδέσεις οπτικών ινών και πώς θα ενισχυθεί η χαμηλή ζήτηση

Σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκέντρωσε το CNN Greece, αυτή τη στιγμή περίπου 2 – 2,5 εκατ. νοικοκυριά και επιχειρήσεις της χώρας μπορούν να αποκτήσουν μία ευρυζωνική σύνδεση μέσω FTTH. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι μπορούν να έχουν σύνδεση στο Διαδίκτυο σε ταχύτητες που κυμαίνονται από 200 Mbps μέχρι ακόμη και το 1 Gbps (1000 Mbps). Σημειώνεται ότι η ανάπτυξη των δικτύων FTTH αποτελεί ένα από τα βασικά «στοιχήματα» της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχει θέσει ως στόχο μέχρι το 2030 όλα τα νοικοκυριά και επιχειρήσεις στα κράτη – μέλη να έχουν τέτοιου είδους συνδέσεις.

Συγκεκριμένα, το δίκτυο FTTH της Cosmote έφθασε στο τέλος του 2023 στα 1,331 εκατ. σπίτια και επιχειρήσεις. Η κάλυψη που προσφέρει η Vodafone είναι στις περίπου 280 χιλιάδες γραμμές, ενώ της Nova είναι στις 300 χιλιάδες περίπου. Οι τρεις πάροχοι, ουσιαστικά, «αναβαθμίζουν» το υφιστάμενο δίκτυο χαλκού που είχε αναπτύξει ο ΟΤΕ με τη Nova πάντως να αναπτύσσει και δικό της δίκτυο FTTH σε περιοχές που κρίνει ότι υπάρχει εμπορικό ενδιαφέρον.

Σε αυτά τα δίκτυα θα πρέπει να προστεθούν και αυτά που αναπτύσσουν νέοι «παίκτες», όπως είναι η ΔΕΗ και η Inalan. Η ΔΕΗ, μέσω της θυγατρικής της, ΔΕΗ FiberGrid ανακοίνωσε ότι το δίκτυο FTTH που υλοποιεί αξιοποιώντας τις ενάεριες γραμμές ηλεκτρικού ρεύματος έχει ήδη καλύψει 140 χιλιάδες σπίτια. Σημειωτέον πως η ΔΕΗ έχει δηλώσει πως το δικό της δίκτυο θα αφορά τη χονδρική διάθεση υπηρεσιών, όπερ σημαίνει ότι θα το χρησιμοποιούν άλλες εταιρείες που θέλουν να προσφέρουν συνδέσεις FTTH σε καταναλωτές και επιχειρήσεις. Παραμένει άγνωστο αν η ΔΕΗ τελικώς επιλέξει να δραστηριοποιηθεί και αυτή απευθείας στην αγορά της λιανικής. Το δίκτυο που αναπτύσσει πάντως θα είναι διαθέσιμο για εμπορική χρήση από το φθινόπωρο.

Από την άλλη πλευρά, η Inalan, η οποία έφθασε πλέον τα 10 χρόνια παρουσίας στην Ελλάδα, προτιμά το «σκάψιμο» και το δικό της δίκτυο έχει φθάσει πλέον να καλύπτει περίπου 500 χιλιάδες σπίτια.

Αυτό που πρέπει να επισημανθεί είναι ότι τα δίκτυα της ΔΕΗ και της Inalan, όπως και μέρος εκείνου της Nova, ουσιαστικά επικαλύπτονται με εκείνα που υλοποιούν οι άλλοι πάροχοι. Γι’ αυτό και είναι δύσκολο να εκτιμηθεί αυτή τη στιγμή ποιος είναι ο ακριβής αριθμός των γραμμών που έχουν «αναβαθμιστεί».

Οι περιοχές κάλυψης

Όσον αφορά στις περιοχές που καλύπτονται, αυτές αφορούν κυρίως την Αττική και τη Θεσσαλονίκη και ορισμένα μεγάλα αστικά κέντρα. Είναι χαρακτηριστικό ότι τις τελευταίες εβδομάδες ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου έχει προχωρήσει σε δηλώσεις ότι σε μεγάλα αστικά κέντρα, όπως ο Βόλος και τα Ιωάννινα, δεν υπάρχει καθόλου κάλυψη, και στις αρχές της επόμενης εβδομάδας πρόκειται να υπάρχει συνάντηση του με τους επικεφαλής του ομίλου ΟΤΕ, της Vodafone και της Nova, προκειμένου να δουν πως θα επιταχυνθεί η ανάπτυξη των δικτύων FTTH.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει συγκεντρώσει το CNN Greece, η Cosmote έχει αναπτύξει δίκτυο FTTH σε πάνω από 145 δήμους της χώρας, με τα μεγαλύτερα ποσοστά κάλυψης να εντοπίζονται σε δήμους των Νομών Αττικής, Θεσσαλονίκης, Αργολίδας, Έβρου, Καβάλας, Πιερίας, Καρδίτσας και Πέλλας. Οι περιοχές που έχει αναπτύξει η Vodafone γραμμές FTTH είναι η Αττική, η Θεσσαλονίκη, τα Ιωάννινα, η Πάτρα, η Βέροια, η Κοζάνη, ο Βόλος.

Όσον αφορά στη Nova, έχει ξεκινήσει από την Αττική (Πατήσια και περιοχή Κωλέττη, Νίκαια, Αιγάλεω, Ίλιον, Αγία Βαρβάρα, Άγιοι Ανάργυροι, Πέραμα, Κερατσίνι), τη Θεσσαλονίκη (Παύλου Μελά, Νεάπολη-Συκεών, Κορδελιό-Εύοσμος), την Καλαμάτα, το Λουτράκι, την Κυπαρισσία, τη Μεγαλόπολη, την Αμαλιάδα, το Ηράκλειο Κρήτης, το Μαλεβίζι Κρήτης, τη Λάρισα και τον Τύρναβο.

Η ΔΕΗ Fiber2Grind έχει επικεντρωθεί προς το παρόν στην Αττική και αφορά 12 δήμους της περιφέρειας. Όσον αφορά στην Inalan, το δικό της ιδιόκτητο δίκτυο καλύπτει τα βόρεια προάστια και το κέντρο της Αθήνας και σταδιακά επεκτείνεται προς τα νότια προάστια, ενώ στη Θεσσαλονίκη η κάλυψη έχει φθάσει στο 70%.

Το ενδιαφέρον σημείο είναι πάντως πως θα αναπτυχθούν περαιτέρω τα δίκτυα των παρόχων, καθώς, αν είναι όλα, εξελιχθούν όπως έχουν ανακοινωθεί, τότε η κάλυψη με FTTH μπορεί να έχει φθάσει ακόμη στο 90% των συνολικά 4,8 εκατ. γραμμών της χώρας, μέχρι το 2027!

Η Cosmote σκοπεύει να έχει φθάσει στα 1,8 εκατ. γραμμές μέχρι το τέλος του 2024, ενώ το επενδυτικό πλάνο που έχει ανακοινώσει κάνει λόγο για 3 εκατ. νοικοκυριά μέχρι το 2027. Σε αυτά περιλαμβάνονται και οι περίπου 350 χιλιάδες γραμμές που θα καλυφθούν μέσω του έργου UltraFast Broadband, όπου ο όμιλος ΟΤΕ είναι ο ένας εκ των δύο αναδόχων. Ουσιαστικά, πρόκειται για νοικοκυριά και επιχειρήσεις που είναι σε περιοχές σε διάφορα σημεία της χώρας (ακόμη και στην Αττική) όπου το χαμηλό εμπορικό ενδιαφέρον δεν κάνει βιώσιμη μία αυτόνομη επένδυση και απαιτείται η κρατική επιδότηση.

Από την πλευρά της, η Vodafone αναφέρει ότι μέχρι το 2027 θα έχει φθάσει την κάλυψη με το δικό της δίκτυο FTTH, το οποίο υλοποιεί μία νέα θυγατρική της ονόματι Fiber2All, στις 850 χιλιάδες γραμμές.

Η Nova, η οποία έχει επίσης δημιουργήσει μία θυγατρική με την επωνυμία United Fiber, σχεδιάζει να έχει καλύψει 1 εκατ. σπίτια μέχρι το α’ τρίμηνο του 2026. Στο άμεσο μέλλον πάντως, το σχέδιο περιλαμβάνει την επέκταση του δικτύου της σε Καλλιθέα, Λάρισα και Τύρναβο και ανάπτυξη σε περιοχές της Θεσσαλονίκης, της Αρτέμιδας, του Χαϊδαρίου και του Κορυδαλλού.

Στόχος της ΔΕΗ FiberGrid το δίκτυο FTTH να φτάσει σε 500.000 νοικοκυριά και επιχειρήσεις στο τέλος του 2024 και σε 1,7 εκατ. το 2025 στις παραπάνω περιοχές. Συνολικά, ο στόχος του ομίλου ΔΕΗ είναι να προσφέρει κάλυψη με οπτική ίνα μέχρι το σπίτι σε 3 εκατ. νοικοκυριά και επιχειρήσεις σε όλη τη χώρα εντός της επόμενης πενταετίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην αρχιτεκτονική του δικτύου που κατασκευάζει η ΔΕΗ FiberGrid αντιστοιχεί μία οπτική ίνα ανά συνδρομητή μέχρι το σημείο συγκέντρωσης (καμπίνα) εξασφαλίζοντας την μελλοντική επεκτασιμότητα του δικτύου και δίνοντας στους παρόχους την δυνατότητα υπηρεσίας «σκοτεινής» ίνας (dark fiber).

Τέλος, το πλάνο της Inalan είναι να συνεχίσει την επέκταση του δικτύου της ώστε να φθάσει η κάλυψη στα 1,5 – 2 εκατ. νοικοκυριά μέσα στα επόμενα 2-3 χρόνια. Ουσιαστικά, η εταιρεία θέλει να καλύψει όλα τα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας και υπάρχει περίπτωση να αξιοποιήσει το δίκτυο που αναπτύσσει η ΔΕΗ.

Χαμηλή ζήτηση

Με την κάλυψη πάντως να είναι στο 40% και τις δυνατότητες που προσφέρει το FTTH πολλοί αναλυτές περίμεναν τη ζήτηση να είναι μεγαλύτερη. Σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις του ομίλου ΟΤΕ, οι συνδέσεις FTTH της Cosmote έφθασαν στο τέλος του 2023 στις 251.000.

Από την άλλη πλευρά, η Nova έχει περίπου 75 χιλιάδες πελάτες, ενώ Vodafone και Inalan δεν ανακοινώνουν αριθμό συνδέσεων. Η εκτίμηση είναι πάντως ότι πολύ δύσκολο ο συνολικός αριθμός των συνδέσεων FTTH ξεπερνά τις 450 χιλιάδες, όπερ σημαίνει ότι το ποσοστό διείσδυσης επί του συνολικού αριθμού των γραμμών της χώρας δεν ξεπερνά το 9%-10%. Ποσοστό που είναι εξαιρετικά χαμηλό.

Ένας λόγος για τη χαμηλή ζήτηση θεωρείται πως είναι οι τιμές, οι οποίες είναι υψηλότερες από εκείνες για τις ευρυζωνικές συνδέσεις μέσω VDSL. Η επιδότηση που είχε δοθεί μέσω της δράσης Super Fast BroadBand πριν από δύο χρόνια είχε δώσει μία σημαντική ώθηση και γι’ αυτό και οι τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι περιμένουν το Gigabit Voucher, τη νέα δράση επιδότησης της ζήτησης.

Το Gigabit Voucher περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο που κατέθεσε πρόσφατα το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης για την ενιαία αγορά ψηφιακών υπηρεσιών και αναμένεται να υπερψηφιστεί. Όμως, παραμένει άγνωστο πότε ακριβώς θα είναι διαθέσιμο, ενώ πρέπει να διευκρινιστεί και ποιοι καταναλωτές θα μπορούν να αξιοποιήσουν τη συγκεκριμένη επιδότηση.

Από την άλλη πλευρά, η αύξηση κατά 35 χιλιάδες συνδέσεις που είχε η Cosmote όσον αφορά το FTTH στο δ’ τρίμηνο του 2023 αποτέλεσε μία ένδειξη ότι το ενδιαφέρον αρχίζει να τονώνεται. Αν και αρκετά στελέχη του κλάδου υποστηρίζουν πως δεν υπάρχουν οι εφαρμογές εκείνες που θα δικαιολογούν το επιπλέον κόστος.

Η μείωση των τιμών είναι βέβαιο ότι θα έδινε σημαντική ώθηση. Όμως, εδώ υπάρχει το ζήτημα με το κόστος της χονδρικής διάθεσης όσον αφορά στις γραμμές που «αναβαθμίζονται» από το υφιστάμενο δίκτυο χαλκού. Ο όμιλος ΟΤΕ έχει προτείνει ένα νέο μοντέλο που προβλέπει ένα σύστημα αμοιβαίων εκπτώσεων έως και 28% μεταξύ των παρόχων στις τιμές χονδρικής, με δεσμεύσεις όγκου συνδέσεων. Σύμφωνα με τον ΟΤΕ, οι πάροχοι θα μπορούν να δεσμευθούν μεταξύ τους για τους όγκους συνδέσεων που θα φέρει ο ένας στο δίκτυο του άλλου, ανάλογα με τις περιοχές που καλύπτει ο καθένας με FTTH, διασφαλίζοντας σημαντικές εκπτώσεις.

Με το σύστημα αυτό συμφωνεί η Vodafone αλλά διαφωνεί η Nova, η οποία ζητά ένα νέο κοστολογικό μοντέλο, εκτιμώντας ότι αυτό θα οδηγήσει σε μεγαλύτερες μειώσεις στις τιμές χονδρικής, οι οποίες θα «περάσουν» και στη λιανική.

Πάντως, οι τιμές στα ιδιόκτητα δίκτυα FTTH είναι πολύ ελκυστικές. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Nova προσφέρει σύνδεση 1 Gbps στα 33 ευρώ το μήνα για πελάτες που είναι στο δικό της δίκτυο.

Τις χαμηλότερες τιμές που μπορεί να προσφέρει, λόγω του ιδιόκτητου δικτύου της, εκμεταλλεύεται και η Inalan, η οποία προσφέρει 1 Gbps στα 48 ευρώ αλλά με μία πολύ σημαντική διαφορά: η ταχύτητα αποστολής δεδομένων (upload) είναι σε όλες τις συνδέσεις της η ίδια με εκείνη της λήψης (download). Δηλαδή, το upload είναι στο 1 Gbps ή στα 200 Mbps ανάλογα με τη σύνδεση. Οι υπόλοιποι πάροχοι -με εξαίρεση ορισμένα εταιρικά προγράμματα- προσφέρουν ταχύτητες upload που είναι στο 1/10 εκείνης του download. Για έναν διαρκώς αυξανόμενο αριθμό χρηστών, το upload είναι εξίσου σημαντικό με το download και γι’ αυτό αρκετοί προτιμούν την Inalan.