OpenAI: θα έχει επιπλέον επεισόδια το σίριαλ με τον «γκουρού» της τεχνητής νοημοσύνης;

Πριν από περίπου ένα χρόνο το όνομα του Sam Altman ήταν άγνωστο στο ευρύ κοινό αλλά και σε πολλούς από αυτούς που παρακολουθούν την παγκόσμια αγορά τεχνολογίας. Η OpenAI, συνιδρυτής της οποίας είναι ο κ. Altman, είχε αρχίσει να γίνεται γνωστή ως μία καινοτόμος εταιρεία στο χώρο της τεχνητής νοημοσύνης. Τον Νοέμβριο του 2022 η εμφάνιση του ChatGPT, του πρώτου -ουσιαστικά- εργαλείου που έδειξε τις δυνατότητες που έχει η τεχνητή νοημοσύνη, έκανε τόσο την OpenAI και τον κ. Altman, ο οποίος ήταν τότε -και συνεχίζει πλέον να είναι- ο διευθύνων σύμβουλος, παγκόσμια γνωστούς. Η επένδυση της Microsoft στην OpenAI έδειξε ότι η τελευταία αποτελεί μία εταιρεία που πρέπει άπαντες να της δώσουν σημασία και η αποτίμηση της «εκτοξεύτηκε» άμεσα, φθάνοντας πριν από λίγες μέρες να εκτιμάται στα 86 δισ. δολάρια. Ποσό εντυπωσιακό για μία εταιρεία που ξεκίνησε να λειτουργεί το 2015 έστω και αν η αρχική χρηματοδότηση της έφθασε στο 1 δισ. δολάρια και στους πρώτους επενδυτές περιλαμβάνονταν, μεταξύ άλλων, ο Elon Musk και η Amazon Web Services.

Από το περασμένο Σάββατο (18 Νοεμβρίου), όμως, η OpenAI έγινε πρώτο θέμα στα μέσα ενημέρωσης παγκοσμίως για έναν άλλο λόγο: το προηγούμενο απόγευμα το διοικητικό συμβούλιο της OpenAI απέλυσε εντελώς ξαφνικά τον κ. Altman. Η είδηση ήταν από αυτές που το δημοσιογραφικό κλισέ χαρακτηρίζει ως «σοκαριστικές» καθώς τίποτα δεν προϊδέαζε για μία τέτοια εξέλιξη. Ιδίως όταν μία εβδομάδα νωρίτερα, η OpenAI είχε το πρώτο της συνέδριο με τον κ. Altman να ανακοινώνει νέες υπηρεσίες και εφαρμογές για δημιουργούς λύσεων που αξιοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη!

Το σενάριο της τρομερής «ανακάλυψης»

Ο επίσημος λόγος της απόλυσης ήταν ότι το διοικητικό συμβούλιο της OpenAI δεν είχε καλή επικοινωνία με τον διευθύνοντα σύμβουλο. Για την ακρίβεια, πρόκειται για το διοικητικό συμβούλιο της μη κερδοσκοπικής OpenAI, ενός φορέα που δημιούργησαν οι ιδρυτές της εταιρείας προκειμένου να υπάρχει ένας έλεγχος στις εμπορικές δραστηριότητες του έτερου τμήματος, το οποίο κάνει και την εμπορική εκμετάλλευση των πλατφορμών που αναπτύσσονται. Το διοικητικό συμβούλιο έχει τη δυνατότητα απόλυσης του διευθύνοντος συμβούλου και, μάλιστα, λέγεται πως αυτό ήταν ιδέα του ίδιου του κ. Altman!

Αυτό που έμοιαζε ως περισσότερο πιθανό σενάριο αρχικά ήταν πως τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου εκτίμησαν ότι ο κ. Altman είχε αυτονομηθεί σε τέτοιο βαθμό που υπήρχε κίνδυνος να «καταρρεύσει» το οικοδόμημα που είχε στηθεί και να χαθεί ο έλεγχος όσον αφορά στο πως αναπτύσσεται το ΑΙ.

Ο κ. Altman έχει γενικώς αποφύγει να διευκρινίσει τι ακριβώς συνέβη και έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον ένα ρεπορτάζ του ειδησεογραφικού πρακτορείου Reuters, το οποίο δημοσιεύθηκε στις 22 Νοεμβρίου και αφού το σίριαλ είχε ουσιαστικά τελειώσει. Στο δημοσίευμα αυτό γίνεται λόγος για μία επιστολή ομάδας ερευνητών της OpenAI προς τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου όπου γίνεται λόγος για μία ανακάλυψη που χαρακτηρίζεται ως «τρομακτική» αναφορικά με τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η εμπορική χρήση της τεχνητής νοημοσύνης. Η επιστολή φέρεται να εστάλη μία ημέρα πριν την ανακοίνωση της απόλυσης του κ. Altman!

Η OpenAI αρνήθηκε να σχολιάσει το δημοσίευμα αλλά το Reuters αναφέρει ότι υπήρξε μία εσωτερική ανακοίνωση προς τους εργαζόμενους της εταιρείας αναφορικά με το Q*, το οποίο εκτιμάται ότι είναι μία νέα πλατφόρμα που επιτρέπει στους ερευνητές να πλησιάσουν πιο κοντά στο «επόμενο» επίπεδο της τεχνητής νοημοσύνης, το artificial general intelligence (AGI). Η OpenAI χαρακτηρίζει το AGI ως αυτόνομα συστήματα που ξεπερνούν τους ανθρώπους όσον αφορά τη διεκπεραίωση των περισσότερων εργασιών με χρησιμότητα σε μία οικονομία. Ουσιαστικά, το AGI θα επιτρέπει σε ένα μοντέλο ΑΙ να επιλύει μαθηματικές πράξεις κάτι που πρακτικά θα σήμαινε ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα πλησίαζε πλέον πάρα πολύ την ανθρώπινη νοημοσύνη!

Σημειωτέον πως σε πρόσφατο συνέδριο που συμμετείχε ο κ. Altman είχε κάνει λόγο για σημαντικές εξελίξεις που έρχονται στο χώρο της τεχνητής νοημοσύνης και δεν αποκλείεται τελικά να αναφερόταν στο συγκεκριμένο project που εκτιμάται ότι θα άλλαζε εκ νέου τα δεδομένα στον συγκεκριμένο κλάδο. Το ερώτημα που τίθεται είναι κατά πόσον οι αλλαγές αυτές θα είχαν επιπτώσεις τέτοιες που θα έπρεπε να ληφθούν μέτρα και κατά πόσον υπήρξε διαφωνία μεταξύ του διοικητικού συμβουλίου και του κ. Altman για τον χειρισμό του θέματος. Διαφωνία που οδήγησε στην απόλυση.

Η μεταγραφή και η επιστροφή

Το εσωτερικό αυτό μήνυμα για το Q* φέρεται να υπογράφεται από τη Mira Murati, εκ των παλαιότερων στελεχών της OpenAΙ που κατέχει τη θέση της γενικής διευθύντριας τεχνολογίας και η οποία ορίστηκε στις 18 Νοεμβρίου ως προσωρινή διευθύνουσα σύμβουλο.

Όπως αναμενόταν η απόλυση προκάλεσε την αντίδραση των επενδυτών στο εμπορικό κομμάτι της OpenAI με τη Microsoft να προσπαθεί να επαναφέρει τον κ. Altman στη θέση του διευθύνοντος συμβούλου. Ο κ. Altman πήγε στα γραφεία της OpenAI έχοντας τη στήριξη και της κα Murati αλλά και της Microsoft αλλά συμφωνία δεν επετεύχθη και το διοικητικό συμβούλιο ανακοίνωσε την Κυριακή (19 Νοεμβρίου) τον διορισμό Emmett Shear, πρώην στελέχους του Twitch, μίας δημοφιλούς στους gamers πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης, στη θέση του διευθύνοντος συμβούλου.

Το σίριαλ θα μπορούσε να τελειώσει εκεί. Όμως, οι εξελίξεις τη Δευτέρα (20 Νοεμβρίου) ήταν καταιγιστικές. Το πρωί η Microsoft ανακοινώνει την πρόσληψη του κ. Altman αλλά και του Greg Brockman, ο οποίος είχε παραιτηθεί την προηγούμενη από τη θέση του προέδρου της OpenAI. Η Microsoft έκανε λόγο για τη δημιουργία ενός νέου τμήματος που θα ασχοληθεί -προφανώς- με την τεχνητή νοημοσύνη.

Ταυτόχρονα, εμφανίζεται μία επιστολή με τις υπογραφές 700 εργαζομένων στην OpenAI που ζητούν την παραίτηση του διοικητικού συμβουλίου και την επιστροφή του κ. Altman. Οι εξελίξεις είναι τόσο γρήγορες που το απόγευμα της Δευτέρας ο διευθύνων σύμβουλος της Microsoft, Satya Natella κατά τη διάρκεια τηλεοπτικής συνέντευξης στο CNBC αποφεύγει να απαντήσει ευθέως στο ερώτημα αν προχωρά η πρόσληψη του κ. Altman. Το γεγονός ότι ο κ. Natella ήταν αυτός που έκανε tweet στο X (σ.σ. το πρώην Twitter) ανακοινώνοντας την πρόσληψη και σημειώνοντας ότι η συνεργασία με την OpenAI θα συνεχιστεί, ήταν ο λόγος που ο τρόπος που χειρίστηκε την τηλεοπτική συνέντευξη σχολιάστηκε ποικιλοτρόπως.

Όμως, όπως αποδείχθηκε ο κ. Natella ήξερε κάτι παραπάνω δεδομένου ότι την ίδια μέρα είχαμε μία άλλη εξέλιξη. Ο συνιδρυτής της OpenAI, Ilya Sutskever, ο οποίος έχει τον ρόλο του επικεφαλής του τομέα έρευνας (chief scientist) και είναι και μέλος του δ.σ. αποφάσισε -μέσω Χ και αυτός- να «στραφεί» εναντίον των υπόλοιπων μελών και να δηλώσει ότι «λυπάται για τη συμμετοχή του στην κίνηση αυτή». Ο κ. Sutskever, ο οποίος θεωρείται ότι είναι ένας από τους κορυφαίους ερευνητές στο χώρο του ΑΙ παγκοσμίως, είχε χαρακτηριστεί ως ο άνθρωπος που οδήγησε το διοικητικό συμβούλιο στην επιλογή της απόλυσης του κ. Altman.

Πρακτικά, η επιλογή ήταν μόνο μία για το διοικητικό συμβούλιο υπό την ασφυκτική πίεση που υπήρχε: παραίτηση των περισσότερων μελών, διορισμός νέων και θριαμβευτική επιστροφή του κ. Altman κάτι που έγινε την Τρίτη (21 Νοεμβρίου). Το δημοσίευμα του Reuters την επόμενη μέρα δείχνει όμως, ότι το σίριαλ δεν έχει ακόμη τελειώσει. Και ενδεχομένως να έχουμε σύντομα και τη δεύτερη σεζόν του με εξελίξεις και ανατροπές που δύσκολα μπορεί να προβλέψει ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης.