Χάσμα δεξιοτήτων: Το ταλέντο είναι παντού, αλλά όχι οι ευκαιρίες εκπαίδευσης
Η ραγδαία τεχνολογική πρόοδος που οδήγησε στη μετάβαση στην ψηφιακή εποχή, ανέδειξε το φαινόμενο του «χάσματος δεξιοτήτων» (skills gap), δημιουργώντας νέες ανάγκες σε γνώσεις και εμπειρία.
Η άμεση αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζομένων, ειδικά όσων ήδη απασχολούνται σε τομείς που επηρεάζονται από την ψηφιοποίηση, την Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ) και την ευρύτερη τεχνολογική πρόοδο, είναι πλέον επιτακτική.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του ΣΕΒ[1], οι εργαζόμενοι υψηλών δεξιοτήτων στην Ελλάδα αποτελούν το 22,5% των θέσεων του κλάδου, με τη χώρα μας να κατατάσσεται στην 23η θέση μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Επίσης, η ελληνική βιομηχανία κατατάσσεται 26η (με ποσοστό 24% έναντι μ.ο. ΕΕ 67%) στην παροχή ενδοεπιχειρησιακής κατάρτισης στους εργαζομένους (μόλις 1 στις 4 επιχειρήσεις υλοποιούν σχετικές δράσεις), κάτι που σχετίζεται με τη γενικότερη έλλειψη δια βίου μάθησης στη χώρα. Μάλιστα, μόνο το 19,4% των εργαζομένων λαμβάνει επαγγελματική κατάρτιση από την επιχείρηση όπου εργάζεται (μ.ο. ΕΕ: 45,6%).
Πρόκειται για ένα σημαντικό ζήτημα που απαιτεί από τον επιχειρηματικό κόσμο να αναζητήσει αποτελεσματικές λύσεις προτού επηρεαστεί η λειτουργία και η αναπτυξιακή πορεία των οργανισμών. Την ώρα λοιπόν που η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ανακηρύξει το 2023 ως «Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων», υπάρχουν επιχειρήσεις που ήδη φροντίζουν για την αντιμετώπιση του χάσματος δεξιοτήτων, μέσω της συνεχούς, ποιοτικής μετεκπαίδευσης των εργαζομένων τους.
Αξιοσημείωτο παράδειγμα, η IBM, ηγέτιδα εταιρία στη δημιουργία, την ανάπτυξη και την εξέλιξη προηγμένων Τεχνολογιών Πληροφορικής. Συμβαδίζοντας με τις σημερινές απαιτήσεις της αγοράς, η ΙΒΜ δημιούργησε τη δωρεάν πλατφόρμα SkillsBuild, προσφέροντας σε κάθε ενδιαφερόμενο περισσότερα από 1.000 εκπαιδευτικά προγράμματα σε 20 γλώσσες.
Το χάσμα δεξιοτήτων αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση για τις επιχειρήσεις
Μιλώντας στο CNN Greece, o Γενικός Διευθυντής της IBM Ελλάδος και Κύπρου κ. Νίκος Μανιάτης, εξέφρασε την πεποίθησή του πως οι επιχειρήσεις που «αγνοούν» το χάσμα δεξιοτήτων, κινδυνεύουν να μειώσουν την ανταγωνιστικότητά τους. Απαντώντας στην ερώτηση «με ποιους τρόπους μπορεί να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα του χάσματος δεξιοτήτων στην Ελλάδα και ποια είναι τα εμπόδια που θα χρειαστεί να αντιμετωπίσουν οι ελληνικές επιχειρήσεις», ο κ. Μανιάτης εστιάζει στις νέες τεχνολογίες, όπως είναι η τεχνολογία AI και η κυβερνοασφάλεια, τις οποίες οι επιχειρήσεις χρειάζεται να εντάξουν στην λειτουργική τους οργάνωση.
Όπως αναφέρει, σύμφωνα με έρευνες, απαιτείται η μετεκπαίδευση του 50% του προσωπικού των εταιρειών παγκοσμίως, γεγονός που δημιουργεί την ανάγκη για στοχευμένα προγράμματα που θα συμβάλουν στην άμεση απορρόφηση των εκπαιδευόμενων στην αγορά εργασίας, εστιάζοντας κυρίως σε υποεκπροσωπούμενες κοινωνικές ομάδες. Παράλληλα, χρειάζεται μεγαλύτερη αναγνώριση του ταλέντου καθώς και της ποικιλομορφίας στον εργασιακό χώρο, αποσκοπώντας στην ανάπτυξη της καινοτομίας. Τέλος, πρέπει να δημιουργηθεί ένα κοινό πλαίσιο, με σκοπό την προαγωγή μιας στρατηγικής εστιασμένης στις δεξιότητες (Skills First), προκειμένου οι πιστοποιήσεις να μπορούν να αξιοποιούνται και να αναγνωρίζονται από όλους τους οργανισμούς, προσβλέποντας στην παροχή κινήτρου στους εργαζόμενους για τη σωστή ανάπτυξη των δεξιοτήτων τους.
«Στην Ελλάδα θεωρώ ότι βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα όσον αφορά το χάσμα δεξιοτήτων. Έχουμε πολλές μικρές επιχειρήσεις, 5-8 ατόμων, για τις οποίες είναι πολύ δύσκολη η αξιοποίηση της τεχνολογίας, όχι μόνο η εκπαίδευση των ανθρώπων τους. Αυτό αποτελεί ένα ζήτημα στο οποίο θα πρέπει να συμβάλουν συλλογικά οι επιχειρήσεις, οι κοινωνικοί φορείς και τα επιμελητήρια. Άμα δεν αξιοποιηθεί η τεχνολογία και δεν ενσωματωθεί στις υπηρεσίες και τα προϊόντα τους, οι επιχειρήσεις αυτές θα χάσουν το ανταγωνιστικό τους πλεονέκτημα», υπογραμμίζει ο κ. Μανιάτης.
Οι δεσμεύσεις της IBM για την αντιμετώπιση του φαινομένου
H ΙΒΜ, επικεντρώνεται στη γεφύρωση του παγκόσμιου χάσματος δεξιοτήτων μέσω της παροχής εκπαιδευτικών προγραμμάτων για τεχνολογίες με στόχο να δημιουργήσει το εργατικό δυναμικό του μέλλοντος. Μερικές από τις δεσμεύσεις της εταιρείας σε παγκόσμιο επίπεδο αφορούν:
- Στην ανάπτυξη δεξιοτήτων σε 30 εκατ. ανθρώπους έως το 2030
- Στην εκπαίδευση 2.000.000 ανθρώπων στην τεχνολογία της Τεχνητής Νοημοσύνης τα επόμενα τρία χρόνια, με έμφαση στις υποεκπροσωπούμενες ομάδες
- Στην εξατομικευμένη εκπαίδευση της εκάστοτε ηλικιακής ομάδας
«Στόχος, μέσα απ’ αυτά τα προγράμματα, είναι να λειτουργήσουμε σαν καταλύτες γνώσης και δημιουργοί οικοσυστημάτων, προκειμένου να υποστηρίξουμε τους φορείς και τις επιχειρήσεις στην προσπάθεια τους για την ενσωμάτωση εργαζομένων που χρήζουν μετεκπαίδευσης και ατόμων που ανήκουν σε υποεκπροσωπούμενες ομάδες», επισημαίνει ο κ. Μανιάτης.
Η πλατφόρμα SkillsBuild προσφέρει νέες ευκαιρίες σε εργαζόμενους και επιχειρήσεις
Η IBM παρέχει δωρεάν την πλατφόρμα SkillsBuild, με πάνω από 1.000 εκπαιδευτικά προγράμματα σε 20 γλώσσες και ενσωματώνει άλλα οικοσυστήματα εκπαίδευσης όπως το Coursera και το Udemy, με στόχο την ευρύτερη κατανόηση και απόκτηση γνώσεων στον εκάστοτε εκπαιδευτικό τομέα. Τα προγράμματα αυτά δεν περιορίζονται στον τομέα της τεχνολογίας, αλλά καλύπτουν μεγάλο φάσμα των δεξιοτήτων που χρειάζεται σήμερα ο εργαζόμενος, όπως soft skills, project management κ.α. ενώ με την ολοκλήρωση του προγράμματος, ο εκπαιδευόμενος λαμβάνει σχετική πιστοποίηση.
«Ως IBM, με 87 χρόνια παρουσία στην Ελλάδα, έχουμε βάλει σε άμεση προτεραιότητα προγράμματα εθελοντισμού, εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, όπως το συγκεκριμένο, προγράμματα που έχουν να κάνουν με την εκπαίδευση και θα συνεργαστούμε με το οικοσύστημα για να συνεισφέρουμε από τη μεριά μας, στην απόκτηση αναδυόμενων δεξιοτήτων σε καίριους τεχνολογικούς τομείς της ελληνικής αγοράς», αναφέρει ο κ. Μανιάτης.
Όπως ο ίδιος διευκρινίζει, οι φορείς που αξιοποιούν την πλατφόρμα στο πλαίσιο συνεργασίας με την IBM, έχουν τη δυνατότητα να χαράξουν τις δικές τους εκπαιδευτικές διαδρομές (learning paths). Αυτό τους επιτρέπει να διαμορφώσουν την εκπαιδευτική πορεία συγκεκριμένων ομάδων ώστε να αποκτήσουν τα κατάλληλα εφόδια για την εύρεση εργασίας. Πέρα από το διαθέσιμο υλικό μέσω της ανοικτής έκδοσης, οι συνεργαζόμενοι φορείς έχουν πρόσβαση σε επιπλέον εκπαιδευτική ύλη και σε πληθώρα εξατομικευμένων εργαλείων, παρέχοντας μια ολιστική εκπαιδευτική εμπειρία.
«Το ταλέντο είναι παντού, οι ευκαιρίες εκπαίδευσης όμως όχι», τονίζει ο κ. Μανιάτης, συνοψίζοντας ότι οι επιχειρήσεις σήμερα πρέπει να ασχοληθούν και να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο του χάσματος δεξιοτήτων, προκειμένου να διασφαλίσουν το ίδιο τους το μέλλον.
##
[1] Πηγή: Σχέδιο και τομές για τη βιομηχανία των δυνατοτήτων μας, Οκτώβριος 2023
