Οι άνθρωποι που δεν μπορούν να δουν τα αστέρια

Ο Άτλαντας, που δημοσιεύθηκε χθες στην αμερικανική περιοδική έκδοση Science Advances θεωρείται ότι μπορεί να συμβάλει στη μελέτη του τεχνητού φωτισμού ως παράγοντα ρύπανσης με δυνητικές επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου και στην οικολογία, εξηγεί η επιστημονική ομάδα που εργάσθηκε για την εκπόνησή του.

«Προσφέρει μία βασική καταγραφή του νυκτερινού περιβάλλοντος καθώς οι χρήσεις της λάμπας ηλεκτροφωτιστικής διόδου (LED) επιβάλλονται με αυξητική πορεία στον κόσμο», εξηγεί ο επικεφαλής της Φάλμπιο Φάλτσι, ερευνητής του Ιταλικού Ινστιτούτου Τεχνολογία και Επιστήμης της Φωτιστικής Ρύπανσης (ISTIL).

«Τα φωτιστικά επίπεδα και η τεχνολογία LED δύναται, φευ, να προκαλέσει έναν διπλασιασμό, μην πούμε τριπλασιασμό, του φωτισμού των ουρανών κατά τη νύκτα», προσθέτει.

Ήδη στη δυτική Ευρώπη παραμένουν λιγοστά μέρη όπου τη νύκτα ο ουρανός παραμένει αμυδρά καθαρός από τεχνητό φωτισμό, ιδίως στη Σκωτία, τη Σουηδία, τη Νορβηγία και σε κάποιες περιοχές της Ισπανίας και της Αυστρίας.

Η ρύπανση από τον τεχνητό φωτισμό δεν είναι ενοχλητική μόνον για τους αστρονόμους, αλλά επίσης αλλοιώνουν ριζικά την δυνατότητα του πλήθους να παρατηρήσει και να θαυμάσει τον ουράνιο θόλο στο σκοτάδι. Σύμφωνα με τους επιστήμονες κι η παραμικρή αλλοίωση από τεχνητό φως κατά τις νύκτες χωρίς φεγγάρι, μπορεί να επηρεάσει τούτην την εμπειρία.

Ίσαμε τις ημέρες μας η φωτιστική ρύπανση δεν έχει απασχολήσει σοβαρά την επιστημονική κοινότητα και τα επίπεδά της δεν έχουν μετρηθεί σχεδόν καθόλου, επισημαίνουν οι ίδιες επιστήμονες, που αποτελούν την ομάδα που και το 2001 είχαν καταγράψει υπό τον Φόλτσι τον πρώτο Παγκόσμιο Άτλαντα Τεχνητού Φωτισμού. Η σημερινή του επικαιροποίηση είναι ακόμη πιο ακριβής χάρις στα πιο εξελιγμένα όργανα και τις νέες εικόνες που προέρχονται από δορυφόρους με κάμερες υψηλής ανάλυσης.

Ο Άτλαντας καταδεικνύει πως το 80% του κόσμου και το 99% των ΗΠΑ και της δυτικής Ευρώπης ζουν κάτω από ουράνιους θόλους πλημμυρισμένους από τεχνητό φως. Ορισμένες χώρες, δε, όπως η Σιγκαπούρη, βιώνουν μία τέτοια τεχνητά φωτισμένη πραγματικότητα που οι κάτοικοί τους ουσιαστικά δεν γνωρίζουν τι σημαίνει ‘σκοτία νυκτός’.

Μάλιστα σε κάποια σημεία του κόσμου, ο πληθυσμός ζει σε περιβάλλοντα τόσο φωτισμένα τις νυκτερινές ώρες που τα μάτια τους δύσκολα εξοικειώνονται σε συνθήκες νυκτερινής όρασης.

Εξόν από τις επιπτώσεις που έχει ο τεχνητός φωτισμός στην αστρονομική παρατήρηση, οι τεχνητά φωτισμένες νύκτες επηρεάζουν σημαντικά και τη ζωή και λειτουργία των ζώων και άλλων νυκτόβιων οργανισμών, υπογραμμίζουν οι επιστήμονες.

Επιπλέον, ο Άτλαντας καταγράφει και σ’ επιμέρους πίνακες τις περιοχές όπου οι πληθυσμοί τους ζουν σε ουρανούς επιβαρυμένους από τεχνητό φωτισμό. Ιδιαίτερη έμφαση στη μελέτη τους δίνουν στις χώρες της ομάδος G20, απ’ όπου προκύπτει πως η Ιταλία κι η Νότιος Κορέα είναι οι πιο επιβεβαρυμένες από τον τεχνητό φωτισμό, ενώ ο Καναδάς κι η Αυστραλία είναι λιγότερο.

Οι Ινδοί κι οι Γερμανοί είναι εκείνοι που από το παράθυρό τους δύνανται να παρατηρήσουν καλλίτερα τον Γαλαξία, ενώ οι Σαουδάραβες κι οι Νοτιοκορεάτες είναι εκείνοι που έχουν τη μικρότερη δυνατότητα να τον δουν, αναφέρει το δημοσίευμα του Αθηναϊκού Πρακτορείου.

Τα δεδομένα για τον φωτισμό των πολεοδομικών κέντρων που χρησιμοποιεί ο Άτλας προέρχονται από τον αμερικανικό δορυφόρο Suomi NPP, ο οποίος διαθέτει το πρώτο όργανο μέτρησης για την ακριβή παρατήρηση του φωτισμού των πόλεων από το διάστημα.