Ανάγκη για «επιτάχυνση» στην αγορά των smart lockers

Από την άλλη πλευρά, το ενδιαφέρον παρουσιάζεται αυξημένο και αυτός δείχνει να είναι ο λόγος που η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών & Ταχυδρομείων, η οποία έχει υπό τη ρυθμιστική εποπτεία της, προχωρά σε δημόσια διαβούλευση για τη συγκεκριμένη αγορά.

Οι αυτοματοποιημένες ταχυδρομικές θυρίδες (σ.σ. η ΕΕΤΤ τις χαρακτηρίζει ως parcel lockers αλλά στην αγορά είναι γνωστές ως smart lockers) θεωρείται ότι αποτελούν έναν εύχρηστο και ασφαλή τρόπο παραλαβής/αποστολής/επιστροφής ταχυδρομικών αντικειμένων, δεδομένου ότι τοποθετούνται συνήθως σε σημεία εύκολης πρόσβασης (π.χ. εμπορικά κέντρα, πρατήρια καυσίμων). Οι παραλήπτες λαμβάνουν μέσω SMS ή e-mail ειδικό κωδικό πρόσβασης με τον οποίο ξεκλειδώνουν τη θυρίδα και παραλαμβάνουν τα αντικείμενα. Επίσης, ενημερώνονται για τη διαδικασία και το χρονικό διάστημα παραλαβής.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στο κείμενο της δημόσιας διαβούλευσης στο τέλος του περασμένου Σεπτεμβρίου υπήρχαν τουλάχιστον 4 πάροχοι που είχαν ξεκινήσει την ανάπτυξη δικτύου smart lockers από δύο που ήταν το καλοκαίρι του 2021. Η ΕΕΤΤ επισημαίνει στο ίδιο κείμενο ότι ο αριθμός των παρόχων αναμένεται να αυξηθεί. Σημειώνεται ότι smart lockers λειτουργούν ήδη εταιρείες όπως η Box Now, η οποία δραστηριοποιείται αποκλειστικά στο συγκεκριμένο χώρο, το Skroutz και η ACS αλλά και τα ΕΛΤΑ και η Courier Center.

Η EETT υποστηρίζει ότι στο τέλος Σεπτεμβρίου 2022, σύμφωνα με τα στοιχεία που είχαν ανακοινωθεί στην ίδια, οι αυτοματοποιημένες ταχυδρομικές θυρίδες εντοπίζονται περίπου σε 850 σημεία στη Ελλάδα, με έμφαση τα μεγάλα πληθυσμιακά κέντρα. Ο αριθμός αυτός εκτιμάται ότι είναι αρκετά υψηλότερος δεδομένου ότι μόνο η Box Now κάνει λόγο στην ιστοσελίδα της για πάνω από 1200 θυρίδες, ενώ γενικότερα τα δίκτυα και των άλλων παρόχων δείχνουν να αναπτύσσονται με ιδιαίτερα γρήγορους ρυθμούς.
Πάντως, η Ελλάδα απέχει αρκετά από άλλες αγορές της Ευρώπης όσον αφορά τον αριθμό των θυρίδων ανά 10.000 κατοίκους αλλά και όσον αφορά στην πληθυσμιακή κάλυψη. Σύμφωνα με την ΕΕΤΤ, η οποία επικαλείται διεθνείς έρευνες, ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι στα 1,34 σημεία ανά 10.000 κατοίκους αλλά υπάρχουν αρκετές χώρες όπου ο αριθμός αυτός ανέρχεται σε 3 σημεία ανά 10.000 κατοίκους. Η ΕΕΤΤ εκτιμά ότι προκειμένου να επιτευχθεί πανελλαδική κάλυψη -δεδομένων και των γεωγραφικών ιδιαιτεροτήτων της χώρας- ο αριθμός των σημείων που βρίσκονται θυρίδες θα πρέπει να κινείται μεταξύ 2200 και 3100.

Άγνωστη επιλογή

Σύμφωνα με την ΕΕΤΤ, τα smart lockers προσφέρουν αρκετά πλεονεκτήματα τόσο για τους καταναλωτές όσο και για τις εταιρείες ταχυμεταφορών αλλά και τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο ηλεκτρονικό εμπόριο.

Για τους καταναλωτές, οι αυτοματοποιημένες θυρίδες προσφέρουν ευελιξία ως προς τον χρόνο παράδοσης/παραλαβής καθώς λειτουργούν 24 ώρες ημερησίως και 7 ημέρες την εβδομάδα, προσφέρουν πολλαπλές επιλογές ως προς το σημείο παράδοσης/παραλαβής, ενώ μειώνονται και οι εξ επαφής συναλλαγές. Για τις εταιρείες ταχυμεταφορών, τα πλεονεκτήματα περιλαμβάνουν καλύτερη εξυπηρέτηση χρηστών, αποτελεσματικότερος προγραμματισμό δρομολογίων και μείωση λειτουργικού κόστους αλλά και αποδοτικότερη διαχείριση σε περιόδους υψηλής ζήτησης (π.χ. περίοδοι εκπτώσεων).

Όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι οι Έλληνες καταναλωτές γνωρίζουν για τα smart lockers. Έρευνα της ΕΕΤΤ που πραγματοποιήθηκε για την ταχυδρομική αγορά στο α’ τρίμηνο του 2022 έδειξε ότι η γνώση αναφορικά με τις αυτοματοποιημένες ταχυδρομικές θυρίδες στους καταναλωτές είναι περιορισμένη. Ειδικότερα, μόλις 1 στους 4 ερωτώμενους χρήστες υπηρεσιών ταχυμεταφοράς δεμάτων, ή 28% των ερωτώμενων, γνώριζε την περίοδο της έρευνας τις αυτοματοποιημένες ταχυδρομικές θυρίδες. Ακόμη περισσότερο, μόλις 1 στους 3 εξ αυτών είχαν χρησιμοποιήσει τις δυνατότητες παράδοσης παραλαβής σε τέτοια θυρίδα. Επομένως, σχεδόν 9 στους 100 χρήστες υπηρεσιών ταχυμεταφοράς δεμάτων είχαν χρησιμοποιήσει μέχρι και το α’ τρίμηνο του 2022 τις αυτοματοποιημένες ταχυδρομικές θυρίδες.

Βέβαια, ένας λόγος είναι και το γεγονός ότι προς το παρόν η ανάπτυξη του δικτύου επικεντρώνεται σε μεγάλα αστικά κέντρα και ειδικά στην Αττική. Και αυτό γιατί στην Αττική, το ποσοστό των online καταναλωτών που γνώριζαν για τα smart lockers ήταν περίπου στο 35%, ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό.

Η δημόσια διαβούλευση της ΕΕΤΤ πρόκειται να διαρκέσει μέχρι τις 10 Μαρτίου και η αρχή επιδιώκει να αναδειχθούν οι απόψεις χρηστών, εταιρειών και φορέων κυρίως σχετικά με τα ακόλουθα θέματα:

• Βελτιώσεις στο υφιστάμενο κανονιστικό πλαίσιο.
• Αποδοτική ανάπτυξη δικτύων και σχεδιασμός δικτύων ανοιχτής πρόσβασης για όλους τους παρόχους.
• Γεωγραφική διασπορά δικτύων, κυρίως σε περιοχές με χαμηλό εμπορικό ενδιαφέρον ή χαμηλή πληθυσμιακή πυκνότητα.
• Καθορισμός ελάχιστων προδιαγραφών για τη λειτουργία θυρίδων.
• Οριζόντιες υποχρεώσεις για την εγκατάσταση θυρίδων σε δημόσιους χώρους αλλά και αξιοποίηση θυρίδων από Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) και άλλους δημόσιους φορείς.