Πόσο αληθινή είναι η υπερηχητική αεροπορική επανάσταση;
Η βιομηχανία των αεροσκαφών χρηματοδοτείται από τεράστια κεφάλαια και δεδομένων των οικονομικών δυσκολιών και των τεχνικών κινδύνων που συνεπάγονται την δημιουργία ενός νέου μοντέλου αεροσκαφών, γίνεται κατανοητό ότι η βιομηχανία προτιμά να συνεχίσει να επενδύει στα ήδη δοκιμασμένα σχέδια αποφεύγοντας τα ρίσκα.
Αλλά σε πόσο καιρό θα σταματήσει η τρέχουσα γενιά αεροσκαφών να εξελίσσεται;
Την άτρακτο με τη μορφή σωλήνα, στην οποία επιβιβάζεται σήμερα ο κόσμος, θα μπορούσε να τη συναντήσει κάποιος και τη δεκαετία του '60.
Ας πάρουμε για παράδειγμα ένα Boeing 737. Ο σχεδιασμός του παραμένει ίδιος εδώ και 50 χρόνια.
Δικαιωματικά, ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι παρά το γεγονός ότι εξωτερικά φαντάζει δομικά ίδιο με προηγούμενες εκδόσεις, ο συγκεκριμένος τύπος αεροσκάφους είναι πλέον πολύ πιο εξελιγμένος και αξιόπιστος.
Καινοτομία Υψηλής Τάσης
Η Airbus για παράδειγμα, έχει αποκαλύψει σχέδια για το μέλλον της αεροναυπηγικής.
Αυτό δεν είναι ακριβώς ένα νέο πρόγραμμα αεροσκαφών, αλλά μια απεικόνιση του τι θα ήταν δυνατόν να επιτευχθεί αν όλες οι φουτουριστικές τεχνολογίες που προβλέπονται από την Airbus μπορούσαν να συνδυαστούν για να δημιουργήσουν το ιδανικό αεροσκάφος.
Η Boeing, επίσης, εργάζεται σε συνεργασία με τη NASA, σε μια σειρά φουτουριστικών πρότζεκτ αεροσκαφών στο πλαίσιο πρωτοβουλίας της New Aviation Horizons.
Το πρόγραμμα SUGAR (Subsonic Ultra Green Aircraft Research), έχει καταλήξει σε κάτι πραγματικά καινοτόμο όσον αφορά την αεροδυναμική των αεροσκαφών αλλά και στην προώθηση λύσεων.
Αυτές περιλαμβάνουν ένα αεροσκάφος που τραβά τα βλέμματα με ενισχυμένα δεμένα φτερά και ένα υβριδικό σύστημα προώθησης αερίου-ηλεκτρισμού το οποίο θα τροφοδοτείται από υγροποιημένο φυσικό αέριο.
Η αναζήτηση νέων τρόπων προώθησης είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς η αεροπορία παραμένει μια από τις λίγες μεγάλες βιομηχανίες, όπου η αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων εξακολουθεί να αποτελεί άλυτο πρόβλημα.
Τα βιοκαύσιμα μπορούν να προσφέρουν μια προσωρινή λύση, καθώς μπορούν να προσαρμοστούν έτσι ώστε να ταιριάξουν στην τρέχουσα τεχνολογία των κινητήρων και της υποδομής του ανεφοδιασμού.
Αλλά σχέδια για ένα αεροσκάφος που θα χρησιμοποιεί κυρίως ηλεκτρισμό ως καύσιμη ύλη μελετάται από πολλούς οραματιστές του κλάδου, με τον μεταξύ τους ανταγωνισμό να συμβάλλει στην πρόοδο της επιστήμης της αεροναυπηγικής.
Το 2015, καθώς το Solar Impulse με το μακρύ φτερό προσπάθούσε να περιστραφεί γύρω από τη Γη με ηλιακή ενέργεια, ομάδες συναγωνίζονταν για το ποια θα είναι η πρώτη που θα διασχίσει τη Μάγχη με ηλεκτροκινητήριο αεροσκάφος.
Ο Γάλλος επιστήμονας και πρώην ιστιοπλόος Raphael Dinelli ετοιμάζει επίσης διάσχιση του Ατλαντικού Ωκεανού αργότερα αυτό το έτος με ένα υβριδικό ελαφρύ αεροσκάφος που χρησιμοποιεί βιοκαύσιμα και ηλεκτρισμό,
με όνομα Eraole.
Το αεροπλάνο του Dinelli αντλεί κυρίως ηλιακή ενέργεια για την λειτουργία του και αν το πείραμα αποδειχθεί επιτυχές, ένα παράγωγο του Eraole, θα μπορούσε σύντομα να παραχθεί μαζικά για την ιδιωτική αεροπορική αγορά.
Πέρα από την έκρηξη
Τα ηλεκτρικά και τα υβριδικά αεροσκάφη θα κάνουν τις πτήσεις πιο «πράσινες», αλλά εξίσου σημαντικό είναι το τι θα γίνει με την ταχύτητά τους;
Η σημαντική αύξηση της ταχύτητας στα ήδη υπάρχοντα τζετ σημαίνει ότι το σπάσιμο του φράγματος του ήχου, θα παρουσιάζει ολοένα και λιγότερα προβλήματα.
Οι υπερηχητικές πτήσεις δεν είναι κάτι καινούργιο. Το Concorde συνέδεε τις δύο πλευρές του Ατλαντικού για πάνω από τρεις δεκαετίες, μέχρι που οικονομικά και πολιτικά ζητήματα το οδήγησαν στην... συνταξιοδότηση του το 2003.
Η NASA είναι εδώ και καιρό ιδιαίτερα δραστήρια στην ανάπτυξη μιας νέας γενιάς η οποία θα είναι ακόμη πιο αποτελεσματική, αναπτύσσοντας σχέδια για ήσυχα υπερηχητικά αεροσκάφη με εταιρείες όπως η Boeing και η Lockheed έτσι ώστε να αναβιώσουν τις εμπορικές πτήσεις υπερηχητικών αεροσκαφών.
Το κλειδί είναι να βρεθεί ένας τρόπος για να "πνιγεί" την ηχητική έκρηξη που δημιουργείται κάθε φορά που ένα αεροσκάφος σπάει το φράγμα του ήχου.
Το Concorde για παράδειγμα, είχε δυνατότητα να κάνει πλήρη χρήση των υπερηχητικών δυνατοτήτων του μόνο όταν πετούσε πάνω από τον ωκεανό, όρος που περιόρισε σημαντικά τον αριθμό των αγορών που μπορούσε να
εξυπηρετήσει.
Μια χαμηλότερη ηχητική έκρηξη μπορεί να επιτρέψει σε μελλοντικά υπερηχητικά αεροσκάφη να πετάξουν όχι μόνο πάνω από τους ωκεανούς αλλά και να προωθήσει την ραγδαία ανάπτυξη των δυνητικών αγορών.
Ωστόσο η ταχύτητα θα εξακολουθεί να ανεβάζει το κόστος, και αυτό γιατί αν γίνει η επιστροφή των υπερηχητικών αεροσκαφών είναι πολύ πιθανόν να αρχίσει με εκείνους που είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν για την γρηγορότερη μετακίνησή τους.
Η Aerion Corporation, μια ιδιωτική εταιρεία κατασκευής αεροσκαφών με έδρα την Νεβάδα, μαζί με την Airbus έχει ήδη αρχίσει τις εργασίες για ένα υπερηχητικό ιδιωτικό τζετ, το Aerion AS2. Αναμένεται να είναι διαθέσιμο στις αρχές της επόμενης δεκαετίας και θα είναι σε θέση να μεταφέρει μέχρι και 12 επιβάτες σε ταχύτητες Mach 1,6.
Αν και οι υπερηχητικές πτήσεις για εμπορική χρήση είναι πιο κοντά στις ταινίες φαντασίας απ’ ότι στο άμεσο μέλλον, πολλές ερευνητικές οργανώσεις και εταιρείες από την Ευρώπη μέχρι και την Ιαπωνία, κάνουν σχέδια για αυτές.
Γίνεται λόγος για αεροσκάφη ικανά να αναπτύξουν ταχύτητες από Mach 5 έως 8, πέντε έως και οκτώ φορές πιο γρήγορα από ότι ταξιδεύει ο ήχος.
Ένα από τα πιο φιλόδοξα πρότζεκτ στον τομέα των υπερηχητικών είναι το SpaceLiner, που αναπτύσσεται στο Γερμανικό Κέντρο Αεροδιαστημικής (DLR).
Το SpaceLiner χρησιμοποιεί διαστημική τεχνολογία για την εμπορική αεροπορία, προκειμένου να επιτύχει ταχύτητες έως και Mach 25, αρκετή ώστε να ταξιδέψει από το Λονδίνο στην Αυστραλία σε λιγότερο από 90 λεπτά.
Για την επίτευξη αυτών των υπερταχυτήτων, το SpaceLiner θα ταξιδεύει τους επιβάτες του στην άκρη του διαστήματος.
Στην πραγματικότητα το πρότζεκτ αποτελείται από δύο μέρη, θυμίζοντας το πλέον συνταξιοδοτημένο διαστημικό λεωφορείο.
Ένας προωθητής μεταφέρει ένα όχημα με επιβάτες σε ύψος περίπου 80 χιλιομέτρων από την επιφάνεια της γής, με αυτό μετά να αποκολλάται ώστε να μπορεί να μεταφέρει έως και 50 επιβάτες στην άλλη άκρη του πλανήτη.
Σύμφωνα με αυστηρές προδιαγραφές ασφαλείας, η καμπίνα επιβατών μπορεί επίσης να διασπαστεί σε δύο έτσι ώστε να αποκοπεί και να μετατραπεί σε κάψουλα διάσωσης.
Τόσο ο ενισχυτής όσο και η κάψουλα θα επαναχρησιμοποιούνται, ώστε να παραμείνουν υπό έλεγχο οι δαπάνες.
Αυτή είναι μια αρχή που έχει εφαρμοστεί επίσης από την SpaceX, μία αναδυόμενη ιδιωτική διαστημική βιομηχανία, η οποία έχει επικεντρωθεί και αυτή στην ανάπτυξη επαναχρησιμοποιήσιμων διαστημικών οχημάτων.
H Δρ Olga Trivailo, ερευνητής στο Διαστημικό Κέντρο της Γερμανίας, DLR, λέει ότι το SpaceLiner είναι επίσης και φιλικό προς το περιβάλλον, καθώς χρησιμοποιεί ένα προωθητικό πύραυλο με μίγμα υγρού υδρογόνου και υγρού οξυγόνου που παράγει μόνο υδρατμούς μετά την καύση.
Ο Δρ Martin Sippel, επικεφαλής του τμήματος Διαστημικών Εκτοξευτικών Συστημάτων και Ανάλυσης στο Ινστιτούτο Διαστημικών Συστημάτων στο DLR στη Βρέμη, λέει ότι θα ήταν λογικό να αναμένεται μια ευρύτερη χρήση και εφαρμογή των προωθητικών υδρογόνου μέσα στα επόμενα 35 με 50 χρόνια.
Η βιονική καμπίνα
Ενώ είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς ποιο από τα παραπάνω πρότζεκτ θα επικρατήσει στο μέλλον, ένα πράγμα φαίνεται σίγουρο: Η ταξιδιωτική εμπειρία από αέρος θα διαφοροποιηθεί.
Ακόμη και αν το όραμα της Airbus για μία «έξυπνη βιονική καμπίνα», κατασκευασμένη από φυσικά και έξυπνα υλικά που προσαρμόζονται στις ανάγκες του κάθε επιβάτη υλοποιηθεί μόνο εν μέρει, τα περιθώρια βελτίωσης είναι
τεράστια.
Παραδόξως όμως, και λόγω των αεροδυναμικών απαιτήσεων, τα υπερηχητικά αεροσκάφη του μέλλοντος πιθανότατα να μην έχουν παράθυρα.
Η ανάγκη να αντισταθμιστεί η έλλειψη των παραθύρων, καθώς και λύσεις αυξημένου χώρου στο εσωτερικό, είναι πιθανόν να ωθήσουν ένα νέο κύμα καινοτομίας που θα βελτιώσει περαιτέρω την εμπειρία των επιβατών κατά την πτήση.
Το αεροσκάφος του μέλλοντος θα μας ταξιδεύει στον προορισμό μας, πιο γρήγορα, πιο πράσινα και πιο άνετα.