Η νέα βίβλος που φέρνει την ψηφιακή αλλαγή στην Ελλάδα: Τι περιλαμβάνει

Tο εγχειρίδιο, όπως το αποκαλούν στο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, για την ψηφιακή στρατηγική της χώρας είναι ένα κείμενο 340 σελίδων, μέσα στο οποίο γίνεται αναφορά σε 448 έργα, πολλά από τα οποία θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως αρκετά καινοτόμα και ικανά να αλλάξουν πολλά τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα της Ελλάδας.

Η πρώτη αναφορά στη Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού είχε γίνει στις αρχές Σεπτεμβρίου 2019 όταν στην πρώτη άτυπη συνάντηση του με τους διαπιστευμένους δημοσιογράφους του υπουργείου, ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κυριάκος Πιερρακάκης παρουσιάζοντας το επιτελείο του είχε σημειώσει ότι ο υφυπουργός Γρηγόρης Ζαριφόπουλος έχει ως αρμοδιότητα τη σύνταξη αυτού του κειμένου.

Ο στόχος ήταν η βίβλος να είναι έτοιμη στο α’ τρίμηνο του 2020 αλλά η πανδημία του κορωνοϊού πρόλαβε τις εξελίξεις. Στη συνέχεια, τα δεδομένα άλλαξαν εκ νέου με το Ταμείο Ανάκαμψης, το 20% του οποίου προορίζεται για δράσεις που αφορούν την αξιοποίηση ψηφιακών τεχνολογιών.

Όπως έχει σημειώσει αρκετές φορές τις τελευταίες εβδομάδες ο κ. Πιερρακάκης, το αρχικό πλάνο ήταν να τεθούν προτεραιότητες όσον αφορά τα έργα που θα γίνουν καθώς δεν υπήρχαν κεφάλαια για όλα όσα σκέφτονταν στην κυβέρνηση. Όμως, τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης για τις ψηφιακές δράσεις (σ.σ. εκτιμώνται σε περίπου 6 δισ. ευρώ) είναι τέτοια που έκανε εφικτό να ενταχθούν στον σχεδιασμό και έργα που χαρακτηρίζονται αρκετά πρωτοποριακά. Γι’ αυτό και η βίβλος παρουσιάζεται αυτή την περίοδο και μετά από πολλές διαβουλεύσεις με τα υπουργεία και τους δημόσιους φορείς προκειμένου να εντοπιστούν οι ανάγκες που υπάρχουν αλλά και οι ευκαιρίες από την καλύτερη αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα έργα που αναφέρονται στη Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού έχουν ως βασικό στόχο την απλούστευση και ψηφιοποίηση διαδικασιών, την παροχή κινήτρων για να προχωρήσουν οι επιχειρήσεις και οι φορείς τον ψηφιακό μετασχηματισμό τους, ενώ επιδιώκεται η αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης, του cloud αλλά και της επαυξημένης πραγματικότητας. Η γκάμα των έργων είναι αρκετά μεγάλη και αρκετά από αυτά αναμένεται να αλλάξουν την καθημερινότητα των Ελλήνων, όπως είναι οι έξυπνοι αυτοκινητόδρομοι ή ο ψηφιακός φάκελος ασθενή.

Οι έξι άξονες

Οι βασικές παρεμβάσεις του Ψηφιακού Μετασχηματισμού ενσωματώνουν σειρά δράσεων και έργων που οργανώνονται σε έξι διακριτούς στρατηγικούς άξονες (Συνδεσιμότητα, Ψηφιακές Δεξιότητες, Ψηφιακό Κράτος, Ψηφιακή Επιχείρηση, Ψηφιακή Καινοτομία, Ενσωμάτωση της Τεχνολογίας σε κάθε τομέα της οικονομίας) και σε 17 τομείς της οικονομίας.

Στον άξονα της συνδεσιμότητας περιλαμβάνονται συνολικά 13 έργα, εκ των οποίων 5 είναι ήδη σε εξέλιξη. Πέραν αυτών που αφορούν την ανάπτυξη ευρυζωνικών υποδομών και τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας 5^ης γενιάς, στη σχετική λίστα υπάρχουν έργα όπως οι συνδεδεμένοι αυτοκινητόδρομοι, η ανάπτυξη μικροδορυφόρων, το fiber in the sky αλλά και δράσεις προκειμένου οι ελληνικές επιχειρήσεις να αξιοποιήσουν προηγμένα δίκτυα όπως είναι το 5G και οι οπτικές ίνες.

Στον άξονα των ψηφιακών δεξιοτήτων περιλαμβάνονται 15 έργα, εκ των οποίων 6 είναι σε εξέλιξη. Εδώ περιλαμβάνονται έργα για την ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων σε πολίτες, δημόσιους υπαλλήλους ακόμη και στους στρατιώτες που υπηρετούν τη θητεία τους, ενώ στο πλάνο υπάρχει και η ανάπτυξη συστήματος πιστοποίησης και του Εθνικού Κέντρου Ανάπτυξης Ψηφιακών Δεξιοτήτων. Όπως και μελέτη για την αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης, η οποία είναι από τους τομείς που δίνεται αρκετή έμφαση.

Στον άξονα του ψηφιακού κράτους υπάρχουν 2 έργα που αφορούν το gov.gr και την ψηφιακή εξέλιξη των ΚΕΠ με το αποκαλούμενο ΚΕΠ-plus.

Στον άξονα της ψηφιακής επιχείρησης υπάρχουν συνολικά 7 έργα, εκ των οποίων 4 είναι σε εξέλιξη. Εδώ συναντάμε έργα που σχετίζονται με την ψηφιοποίηση όλων των δημοσίων υπηρεσιών προς επιχειρήσεις αλλά και πιο καινοτόμες δράσεις όπως αυτή για την προώθηση προηγμένων και ολοκληρωμένων συστημάτων παραγωγής, αυτοματισμού και ρομποτικής και την αξιοποίηση εργαλείων πληροφορικής για τη λήψη αποφάσεων (evidence based policy) στο δημόσιο.

Στον άξονα της ψηφιακής καινοτομίας υπάρχουν συνολικά 15 έργα, από τα οποία υλοποιούνται ήδη 4. Από τα πλέον ενδιαφέροντα είναι εκείνα που αφορούν την αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης και περιλαμβάνουν έργα όπως η εφαρμογή παρακολούθησης του συστήματος εισροών και εκροών στο εμπόριο καυσίμων, το σύστημα υποστήριξης του μηχανισμού είσπραξης δημοσίων εσόδων, την αυτόματη κωδικοποίηση της Νομοθεσίας με χρήση τεχνολογιών επεξεργασίας φυσικής γλώσσας, την εισαγωγή τεχνολογιών Robotic Process Automation για τη μείωση των επαναλαμβανόμενων διοικητικών εργασιών και το σύστημα εντοπισμού οικοδομικών αυθαιρεσιών σε δασικές περιοχές και στον αιγιαλό.

Οι 17 τομείς της οικονομίας

Ο 6^ος άξονας και αυτός με τα περισσότερα έργα είναι αυτός της ενσωμάτωσης της τεχνολογίας σε κάθε τομέα της οικονομίας. Τα έργα που περιλαμβάνονται στη βίβλο αφορούν συνολικά 17 τομείς της ελληνικής οικονομίας.

Στον τομέα οικονομικών υπάρχουν έργα (25 συνολικά, 9 σε εξέλιξη) όπως είναι η δημιουργία μητρώου στοιχείων ακινήτων, η αξιοποίηση προηγμένης επιχειρησιακής νοημοσύνης (business intelligence) και ανάλυσης δεδομένων (data analytics) για την ΑΑΔΕ, το ψηφιακό δελτίο αποστολής αλλά και το πληροφοριακό σύστημα για την παρακολούθηση, διαχείριση και αυτοματοποίηση διαδικασιών ληξιπρόθεσμων οφειλών.

Στον τομέα ανάπτυξης και καινοτομίας υπάρχουν 17 έργα (6 σε εξέλιξη). Μεταξύ αυτών είναι το παρατηρητήριο τιμών αγαθών και καυσίμων, η εθνική πλατφόρμα για την ψηφιακή βιομηχανία και η πλατφόρμα για startups.

Στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής υπάρχουν 5 έργα, εκ των οποίων 2 σε εξέλιξη όπως είναι αυτό της δημιουργίας της εθνικής ψηφιακής πύλης εξωστρέφειας.

Στον τομέα της παιδείας δίνεται ιδιαίτερα έμφαση με 35 έργα, εκ των οποίων 6 είναι σε εξέλιξη. Τα περισσότερα σχετίζονται με εφαρμογές τηλεκπαίδευσης και ψηφιακής αναβάθμισης των υπηρεσιών και των μητρώων στο εκπαιδευτικό σύστημα αλλά και υπάρχουν έργα που προκαλούν εντύπωση όπως αυτό για τη δημιουργία εργαστηρίων διδασκαλίας επαυξημένης πραγματικότητας (augmented reality labs).

Στον τομέα της εργασίας και των κοινωνικών υποθέσεων περιλαμβάνονται 32 έργα (10 σε εξέλιξη) με την έμφαση να δίνεται και στην ψηφιοποίηση του αρχείου των ασφαλιστικων φορέων πέραν από την καλύτερη οργάνωση τους ώστε να βελτιωθούν οι παρεχόμενες υπηρεσίες προς τους πολίτες.

Στον τομέα της υγείας (22 έργα, 10 σε εξέλιξη) θα μπορούσε να πει κανείς ότι ξεχωρίσει η δημιουργία του ατομικού ηλεκτρονικού φακέλου υγείας, η επέκταση του εθνικού δικτύου τηλεϊατρικής αλλά και αυτό για την βελτίωση των εργαλείων και των δυνατοτήτων επιχειρησιακής ανάλυσης στον τομέα της υγείας με τη χρήση τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης/μηχανικής μάθησης.

Στον τομέα του περιβάλλοντος και της ενέργειας (28 έργα, 4 σε εξέλιξη) στα πιο «προχωρημένα» θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν αυτά που αφορούν στην ψηφιακή υποστήριξη για την εξοικονόμηση ενέργειας σε δημόσια και ιδιωτικά κτήρια με χρήση εργαλείων IoT, αλλά και εκείνο για την εγκατάσταση και λειτουργία έξυπνων μετρητών νερού.

Στον τομέα του πολιτισμού έχουμε 18 έργα, πολλά από τα οποία αφορούν την ψηφιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ελλάδας αλλά και την αξιοποίηση νέων εφαρμογών όπως είναι η επαυξημένη πραγματικότητα (augmented reality).

Στον τομέα του αθλητισμού υπάρχουν 5 έργα με το ψηφιακό μητρώο των αθλητικών φορέων να θεωρείται από αυτά που θα έχουν άμεση θετική επίδραση.

Στον τομέα της δικαιοσύνης υπάρχουν συνολικά 30 έργα, στόχος των οποίων είναι η απλούστευση και ψηφιοποίηση των διαφόρων διαδικασιών, ενώ θα επιδιωχθεί να αξιοποιηθούν και εδώ εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης. Μεσοπρόθεσμος στόχος δείχνει να είναι, μεταξύ άλλων, να μπορούν οι πολίτες να έχουν πρόσβαση με ψηφιακό τρόπο σε όλα τα έγγραφα και τις αποφάσεις που τους αφορούν.

Στον τομέα εσωτερικών και δημόσιας διοίκησης υπάρχουν 13 έργα (8 σε εξέλιξη) με στόχο την παροχή καλύτερων υπηρεσιών στους πολίτες. Η πλατφόρμα χορήγησης επιδόματος πληγέντων για φυσικές καταστροφές, ο εθνικός αριθμός τηλεφωνικής κλήσης για την αντιμετώπιση προβλημάτων καθημερινότητας του δημότη, ο ψηφιακός εκσυγχρονισμός της βεβαίωσης και είσπραξης παραβάσεων του Κ.Ο.Κ αλλά και το Μητρώο Οδών και Αριθμών είναι αυτά που αναμένεται να δώσουν αρκετές λύσεις.

Στον τομέα του μετασχηματισμού πόλεων και κοινοτήτων υπάρχουν δύο έργα. Το ένα φορά τις έξυπνες πόλεις (Smart Cities) και το άλλο τις έξυπνες αγροτικές περιοχές και χωριά (Smart Rural Areas – Smart Villages). Και τα δύο βρίσκονται σε εξέλιξη.

Στον τομέα των μεταφορών – υποδομών περιλαμβάνονται 24 έργα (4 συνολικά), τα οποία αφορούν από την απλοποίηση και ψηφιοποίηση της έκδοσης αδειών οδήγησης αλλά και της διαδικασίας μεταβίβασης οχημάτων μέχρι τους έξυπνους αυτοκινητοδρόμους και τις έξυπνες γέφυρες. Σε αυτόν τον τομέα υπάρχει και το έργο των ηλεκτρονικών διοδίων, το οποίο θα επιτρέψει την ηλεκτρονική χρέωση διοδίων οχημάτων που κινούνται σε αυτοκινητοδρόμους όλης της ελληνικής επικράτειας με αναλογικότητα ως προς τη διαδρομή που διανύουν εντός αυτών.

Στον τομέα της ναυτιλίας υπάρχουν 11 έργα μεταξύ των οποίων η αναβάθμιση του Ενιαίου Πληροφοριακού Συστήματος Αλιείας και η δημιουργία Πληροφοριακού Συστήματος Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών.

Στον τομέα της αγροτικής ανάπτυξης και των τροφίμων υπάρχουν συνολικά 21 έργα, όπου περιλαμβάνονται η e-ιχθυόσκαλα αλλά και πλατφόρμες ψηφιακού μετασχηματισμού της γεωργίας αλλά και της κτηνοτροφίας.

Στον τουρισμό υπάρχουν 14 έργα στα οποία συναντάμε, μεταξύ άλλων, την πλατφόρμα γαστρονομικού τουρισμού αλλά και εκείνη του ευφυούς τουρισμού όπως και την ανάπτυξη ενός καινοτόμου συστήματος για την πληροφόρηση των επισκεπτών με την αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης και των chatbots.

Τέλος, στον τομέα της μετανάστευσης περιλαμβάνονται 7 έργα με τον βασικό στόχο να είναι η ψηφιοποίηση των σχετικών διαδικασιών.