Facebook: Με νέα «όπλα» και σύμμαχο την τεχνολογία σχεδιάζει «χτύπημα» στα Fake News

Κύριος στόχος του κολοσσού των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, είναι να εντοπίζει πιο γρήγορα και να «υποβαθμίζει» ή ακόμη και να διαγράφει σελίδες και προφίλ, που σκοπίμως δημιουργούν και διακινούν παραπλανητικές ειδήσεις και στο «στρατηγείο» του Μαρκ Ζάκερμπεργκ εκτιμούν ότι αυτό μπορεί να επιτευχθεί με τα νέα μέτρα που λαμβάνονται, τα οποία είναι η επέκταση του Fact-checking σε περισσότερες χώρες, αλλά και σε διαφορετικό περιεχόμενο (φωτογραφίες και βίντεο), η χρήση νέων τεχνολογικών μεθόδων για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του ελέγχου, η ανάληψη προληπτικής δράσης ενάντια στους κατ’ εξακολούθηση παραβάτες και η στενότερη συνεργασία με την ακαδημαϊκή κοινότητα.

Στον απόηχο της σφοδρότατης κριτικής που δέχτηκε για τις «φτωχές» κινήσεις του για τον περιορισμό των ψευδών ειδήσεων που κυριάρχησαν κατά την περίοδο των αμερικανικών προεδρικών εκλογών του 2016, το Facebook ισχυροποιεί τα «εργαλεία» του για τον έλεγχο του περιεχομένου που μοιράζεται μέσω της πλατφόρμας του. Μια από τις πρώτες κινήσεις που έκανε ο «γίγαντας» των social media στην ευρύτερη προσπάθειά του να «απαντήσει» στις επικρίσεις που δέχθηκε ότι οι αλγόριθμοί του προωθούν την παραπληροφόρηση και την προπαγάνδα, ήταν να υιοθετήσει σημαντικές αλλαγές στον τρόπο που φιλτράρονται οι αναρτήσεις που βλέπει κάθε χρήστης στο news feed του, δίνοντας προτεραιότητα σε εκείνες που προέρχονται από τους φίλους και την οικογένειά του.

Οι μέθοδοι που χρησιμοποιεί προς αυτή την κατεύθυνση τον τελευταίο ενάμιση χρόνο φέρνουν αποτελέσματα, όπως υποστηρίζουν οι άνθρωποι του κολοσσού των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, σημειώνοντας ότι χάρη στα αυτοματοποιημένα συστήματα που έχουν αναπτύξει, αλλά και στην ανθρώπινη προσπάθεια, μόνο μέσα στους πρώτους μήνες του 2018 διαγράφηκαν 583 εκατομμύρια ψεύτικα προφίλ και μάλιστα μέσα σε μόλις λίγα λεπτά από τη δημιουργία τους.

Απώτερος στόχος του Facebook, που επιθυμεί -μετά και το σκάνδαλο της Cambridge Analytica και την «απειλή» του #DeleteFacebook- να ανακτήσει την εμπιστοσύνη των χρηστών του που ξεπερνούν τα 2 δισεκατομμύρια σε όλο τον κόσμο, είναι να φτάνει πιο γρήγορα στην «πηγή του κακού», δηλαδή στις σελίδες και τους χρήστες που σκοπίμως δημιουργούν και διακινούν ψευδείς ειδήσεις μέσα από την συγκεκριμένη πλατφόρμα σε ολόκληρο τον κόσμο, αποσκοπώντας σε οικονομικά ή άλλα οφέλη.

Για να το πετύχουν αυτό, ποντάρουν τόσο στη δύναμη της τεχνολογίας, αναπτύσσοντας αυτοματοποιημένα συστήματα, αλλά και συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, όσο και στις ικανότητες του ανθρώπου, γι’ αυτό και αποφασίστηκε η διεύρυνση της συνεργασίας με ανεξάρτητους πιστοποιημένους ελεγκτές σε ολόκληρο τον κόσμο, οι οποίοι είναι επιφορτισμένοι με την ευθύνη να διασφαλίζουν ότι το περιεχόμενο των αναρτήσεων είναι έγκυρο.

Στη συνάντηση της Βαρσοβίας η Tessa Lyons, Product Manager στο Facebook, αναφέρθηκε αναλυτικά στις νέες μεθόδους που επιστρατεύει το Facebook στη «μάχη» ενάντια στην παραπληροφόρηση, που είναι μια διαρκής πρόκληση, με τα δεδομένα της συνεχώς να μεταβάλλονται.

Επέκταση του Fact-checking σε περισσότερες χώρες

Το Fact-checking, δηλαδή το πρόγραμμα ελέγχου ειδήσεων από τρίτους, (ανεξάρτητοι οργανισμοί πιστοποιημένοι από αρμόδιο διεθνές δίκτυο, όπως για παράδειγμα πρακτορεία ειδήσεων), εγκαινιάστηκε την περασμένη Άνοιξη, είναι ήδη σε ισχύ σε 14 χώρες, (Γαλλία, Μεξικό, Βραζιλία, ΗΠΑ, Ινδία, Αργεντινή, Κολομβία, Γερμανία, Ολλανδία, Ιταλία, Φιλιππίνες, Τουρκία, Ιρλανδία, Ινδονησία) ενώ σχεδιάζεται η επέκτασή του σε περισσότερες χώρες μέχρι τα τέλη του έτους. Οι συγκεκριμένοι πιστοποιημένοι ανεξάρτητοι ελεγκτές είναι επιφορτισμένοι με την αξιολόγηση της εγκυρότητας των ειδήσεων που αναρτώνται στο Facebook, βοηθώντας σημαντικά στον περιορισμό της διάδοσης εκείνων που αξιολογούνται ως ψευδείς, σε ποσοστό 80% κατά μέσο όρο.

Fact-checking σε φωτογραφίες και βίντεο

Δεδομένου ότι η διάδοση ψευδών και παραπλανητικών ειδήσεων διαφέρει από χώρα σε χώρα, τόσο όσον αφορά στο περιεχόμενό τους, όσο και σε ό,τι αφορά τον τρόπο που «μοιράζονται», το Facebook αποφάσισε να διευρύνει τον έλεγχο που γίνεται για την επαλήθευση της εγκυρότητας φωτογραφιών και βίντεο σε τέσσερις χώρες. Ο έλεγχος περιλαμβάνει φωτογραφίες ή βίντεο που έχουν παραποιηθεί (π.χ. ένα βίντεο που έχει υποστεί επεξεργασία για να δείχνει κάτι που στην πραγματικότητα δεν έχει συμβεί) ή που παρουσιάζονται σε εντελώς διαφορετικό πλαίσιο (π.χ. μία φωτογραφία από μία παλαιότερη τραγωδία που συσχετίζεται με ένα επίμαχο θέμα της επικαιρότητας).

Ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του Fact-checking με τη χρήση νέων τεχνικών

Με περισσότερα από ένα δισεκατομμύριο διαφορετικά είδη δημοσιεύσεων σε καθημερινή βάση στη συγκεκριμένη πλατφόρμα, πρακτικά είναι αδύνατον οι ανεξάρτητοι ελεγκτές να αξιολογούν κάθε είδηση ξεχωριστά. Γι’ αυτό και το Facebook βρίσκεται σε συνεχή αναζήτηση νέων τρόπων για τον εντοπισμό ψευδών ειδήσεων και για την ανάληψη δράσης σε μεγαλύτερη κλίμακα:

α) Με την κατανόηση και τη χρήση της τεχνολογίας και ειδικότερα των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης κι άλλων αυτοματοποιημένων τεχνικών που έχει αναπτύξει το Facebook, εντοπίζονται πιο εύκολα οι ειδήσεις που έχουν χαρακτηριστεί ως ψευδείς. Για παράδειγμα, σε μια περίπτωση ένας από τους ανεξάρτητους ελεγκτές στη Γαλλία, αξιολόγησε ως ψευδή την πληροφορία ότι ένα άτομο που παθαίνει εγκεφαλικό επεισόδιο, μπορεί να σωθεί, αν κάποιος τρυπήσει με μια βελόνα τα δάχτυλά του ώστε να αρχίσει να ρέει αίμα. Μετά από αυτή την αξιολόγηση, με τη βοήθεια των αυτοποιημένων συστημάτων εντοπίστηκαν πάνω από 20 domains και περισσότερα από 1.400 links που οδηγούσαν σε αυτή την «είδηση», διαδίδοντάς την.

β) Ξεκινά η χρήση του Claim Review της Schema.org. Πρόκειται για το πλαίσιο ενός κώδικα, που είναι κοινά αποδεκτός από εταιρείες τεχνολογίας και οργανισμούς ελέγχου πληροφοριών και αφορά στον τρόπο συλλογής και καταγραφής δεδομένων στο διαδίκτυο. Η χρήση αυτού του πλαισίου, θα διευκολύνει τους ανεξάρτητους ελεγκτές στο να «μοιράζονται» τις αξιολογήσεις τους με το Facebook, κάτι που θα βοηθήσει με τη σειρά του το μέσο κοινωνικής δικτύωσης να ανταποκρίνεται καλύτερα, ειδικά σε περιόδους «κρίσης» και να αναλαμβάνει δράση πιο άμεσα.

Ανάληψη δράσης ενάντια στους κατ’ εξακολούθηση παραβάτες

Το Facebook χρησιμοποιεί τις αξιολογήσεις των ανεξάρτητων ελεγκτών με τους οποίους συνεργάζεται για να εντοπίσει σελίδες και domains που παρατηρείται ότι επανειλημμένα κοινοποιούν ψευδείς ειδήσεις. Ακολουθεί η ανάληψη δράσης για τον περιορισμό της διάδοσης αυτών των ειδήσεων, γεγονός που αφαιρεί από τους παραβάτες τη δυνατότητα να αποκομίσουν οικονομικά οφέλη από αυτή τους τη δραστηριότητα. Προκειμένου να περιοριστούν τέτοιου είδους κακόβουλες παρεμβάσεις στον δημόσιο διάλογο, επιστρατεύθηκε και η βοήθεια της τεχνολογίας, δηλαδή τα αυτόματα συστήματα που έχουν αναπτυχθεί μέσω ηλεκτρονικών υπολογιστών, κι έτσι εντοπίζονται και «υποβιβάζονται» σελίδες που παρατηρείται ότι διαδίδουν παραπλανητικές πληροφορίες (hoaxes) με οικονομικά κίνητρα, ακόμη και αν απευθύνονται σε χρήστες σε διαφορετικές χώρες του κόσμου.

Βελτίωση των μέτρων και της διαφάνειας σε συνεργασία με τη ακαδημαϊκή κοινότητα

Το Facebook ανέλαβε τον περασμένο Απρίλιο μια πρωτοβουλία για τη διεξαγωγή ανεξάρτητης έρευνας σχετικά με τον ρόλο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στο πλαίσιο των εκλογών, καθώς και της δημοκρατίας γενικότερα. Τις επόμενες εβδομάδες, πρόκειται να ανακοινωθεί πρόσκληση για την υποβολή προτάσεων με σκοπό τον υπολογισμό τον όγκου και των επιπτώσεων της παραπληροφόρησης μέσω Facebook.

Ακολούθως τα μέλη της επιτροπής θα προχωρήσουν στην αξιολόγηση των προτάσεων αυτών, βάσει της οποίας θα επιλεγούν ακαδημαϊκοί, που θα λάβουν χρηματοδότηση για να πραγματοποιήσουν την έρευνά τους, ενώ θα αποκτήσουν και πρόσβαση στα «ευαίσθητα» δεδομένα του δημοφιλέστερου μέσου κοινωνικής δικτύωσης. Αυτές οι ανεξάρτητες έρευνες αξιολόγησης από εξωτερικούς ερευνητές, εκτιμάται ότι θα συμβάλλουν σε βάθος χρόνου στην πρόοδο που καταγράφεται στη «μάχη» ενάντια στα Fake News.