Κούβα είναι οι άνθρωποί της
Το χρώμα είναι η ζωή τους, η μουσική είναι ο λόγος ύπαρξής τους, το φλερτ η αναπνοή τους. Δεν υπάρχει χρήση ναρκωτικών, δεν υπάρχει εγκληματικότητα, δεν υπάρχει κοινωνικός σχολιασμός, δεν υπάρχει αναλφαβητισμός, δεν υπάρχει παιδική πορνεία. Οι ιερείς είναι χορευτές και μουσικοί. Οι γυναίκες ανεξαρτήτως επαγγέλματος και ιδιότητας λατρεύουν τα πολύ στενά, πολύ κοντά και πολύ φανταχτερά ρούχα, τα διχτυωτά γεμάτα σχέδια καλσόν και τη μαύρη γραμμή πάνω από τα μάτια. Τους λείπουν λόγω εμπάργκο πολύ βασικά είδη προσωπικής υγιεινής τα οποία κι επιμόνως σου ζητούν κάποιοι στο δρόμο, μα δε δείχνουν να πτοούνται ιδιαίτερα.
Μέσα σε ένα δωμάτιο κοιμούνται γονείς και παιδιά, ενώ συνήθως μοιράζονται με όλη την πολυκατοικία τα πλυντήρια και το καθιστικό στην κεντρική εσωτερική αυλή. Ένας Κουβανός στα 20 του χρόνια είναι σαν ένας 40χρονος δυτικός από πλευράς σώρευσης εμπειριών και γνώσης, ζουν έμπρακτα σα να είναι η τελευταία τους μέρα κάθε μέρα, δε φορούν εύκολα προφυλακτικό, δεν είναι συνεπείς στις συναντήσεις τους, καθώς δεν υπάρχει εύκολος τρόπος μετακίνησης και επαρκή μέσα μαζικής μεταφοράς, δεν παντρεύονται (και) για να μη χάσουν το δικαίωμα σε χρήση ατομικής οικίας.
Όλη μέρα ανταλλάσσουν, αγοράζουν, πωλούν, περιφέρονται με ό,τι μπορεί να μεταφερθεί στα χέρια. Μπανάνες, φιστίκια, φάρμακα, τούρτες, σκόρδα, τσούρος, γλυκοπατάτες, παγωτά πηγαινοέρχονται ασταμάτητα οπουδήποτε, οποτεδήποτε. Όλοι οι εργαζόμενοι είναι κρατικοί υπάλληλοι (ο δικηγόρος παίρνει 10 πέσος το μήνα και διορίζεται από λίστα), ενώ για τους ελάχιστους των οποίων τα επαγγέλματα έχουν «ανοίξει» (λχ οδηγοί ταξί) υπάρχουν παράπονα πως ελλείψει αστυνόμευσης του κράτους έχουν παραμελήσει την εικόνα τους (όσο ήταν κρατικοί υπάλληλοι οι εν λόγω έπρεπε να μυρίζουν όμορφα και να είναι καλοσιδερωμένοι κι ευγενικοί, τώρα αδιαφορούν ως προς την τήρηση αυτών).
Οι διάσημοι καλλιτέχνες υποχρεούνται μια φορά το μήνα να παίζουν για το λαό δωρεάν, ενώ άπαντες οι πτυχιούχοι πανεπιστημίων έχουν κοινωνική εργασία από 2 έως 5 έτη (κάτι σαν το δικό μας «αγροτικό» των γιατρών). Η υγεία είναι τελείως δωρεάν, χημειοθεραπείες δεκάδων χιλιάδων ευρώ γίνονται χωρίς την παραμικρή συμμετοχή, πολυκλινικές υπάρχουν με γιατρό και νοσοκόμο ανά 100 άτομα, ενώ υπάρχει ειδικός χώρος για τις εγκυμονούσες και τις λεχώνες όπου μπορούν να ζήσουν με άνεση έως ότου μεγαλώσει κάπως το παιδί.
Όσο και να εντυπωσιασθείς από τα οικοδομήματα της Κούβας, όσο και να μαγευτείς από τα δάση, τις οροσειρές και τις θάλασσές της, αυτό που θα κουβαλάς ως σκέψη σου ταυτιζόμενη με το νησί αυτό, είναι οι κάτοικοί του. Είναι ωραίοι και μοιραίοι και φευγάτοι και ρυθμικοί, γελούν και τραγουδάνε, κινούνται αδιάκοπα και προχωράνε, έχουν πλήρη επίγνωση του πόσο περαστικοί είμαστε και το απολαμβάνουν.
Είναι ζωντανοί.