Η εξοικονόμηση νερού γίνεται πραγματικότητα στο νησί των Ψαρών
Γύρω στις 10 Ιουλίου του 2021, η γεώτρηση από την οποία το νησί των Ψαρών έπαιρνε νερό κατέρρευσε. Τα περιθώρια για να πραγματοποιηθούν διορθωτικές κινήσεις ελάχιστα, οπότε το νησί βίωσε το απόλυτο αδιέξοδο.
Σύμφωνα με τον Δήμαρχο Ηρωικής Νήσου Ψαρών, Κωνσταντίνο Βρατσάνο, μέχρι τότε το νησί δεν είχε ποτέ ξανά πρόβλημα με το νερό, άρα η κατάρρευση της γεώτρησης έπιασε τους Ψαριανούς απροετοίμαστους.
Με την κατάσταση να φαντάζει μη διορθώσιμη, η δημοτική αρχή ξεκίνησε να επικοινωνεί το πρόβλημα στους πολίτες και να ξεκινά διακοπές υδροδότησης, οι οποίες έφταναν ακόμα και τις 10 ώρες. Όλα αυτά σε μια περίοδο που οι κάτοικοι στο νησί από περίπου 400 που διαμένουν όλο τον χρόνο, είχαν αυξηθεί σε πάνω από 1.000, εξαιτίας και της καλοκαιρινής σεζόν.
Το να αντιμετωπιστεί ένα πρόβλημα σαν και αυτό που προέκυψε στα Ψαρά είναι αρκετά απαιτητικό να λάβει κανείς υπόψη το μέγεθος, τον χρόνο στον οποίο λαμβάνει χώρα αλλά φυσικά και τον πανικό των κατοίκων. Όπως σημειώνει ο Δήμαρχος Κωνσταντίνος Βρατσάνος, «οι αντιδράσεις ήταν μεγάλες, κάποιοι μας έλεγαν ότι θα έπρεπε να το είχαμε προβλέψει, πράγμα στο οποίο είχαν δίκιο», παραδέχεται ο κ. Βρατσάνος και προσθέτει, «άσχετα αν δεν είχαμε ποτέ ξανά πρόβλημα και ξέρετε είμαστε από τα λίγα νησιά που είχαν πόσιμο νερό».
Εντός διαστήματος 10 ημερών, έγινε προσπάθεια και πραγματοποιήθηκε χρήση μιας δεύτερης γεώτρησης η οποία ως τότε χρησιμοποιούταν αποκλειστικά για άρδευση, πράγμα όμως το οποίο απλώς μείωσε σε μικρό βαθμό τις συνέπειες του προβλήματος.
Τα Ψαρά είναι πράγματι ένα από τα λίγα νησιά που διαθέτουν αποθέματα πόσιμου νερού. Αυτό συμβαίνει διότι το ρέμα Βουκολιά που υπάρχει στο νησί, γεμίζει τις γεωτρήσεις και τα υπόγεια ύδατα είναι εξαιρετικά πλούσια. Με το πρόβλημα υδροδότησης στο νησί να παραμένει, ανασύρθηκε μια παλιά μελέτη η οποία προβλέπει την κατασκευή φράγματος, το οποίο θα μπορεί να εξασφαλίσει στο νησί μέχρι και 1 εκατομμύρια κ.μ. νερού, όταν τα Ψαρά χρειάζονται μόλις 120.000 με 130.000 κ.μ. νερού ετησίως. Με αυτόν τον τρόπο, το ζήτημα η δημοτική αρχή ευελπιστεί ότι το ζήτημα θα λυθεί δια παντός. Ωστόσο το έργο αυτό αν και έχουν γίνει ήδη ενέργειες σε γραφειοκρατικό επίπεδο για τη δημιουργία του, απαιτεί χρόνο και χρήμα.
Αλλαγή πλεύσης
Μεγάλο αγκάθι ήταν όμως και η κατασπατάληση. «Από τις Οινούσσες είμαστε ο μισός πληθυσμός και ξοδεύουμε τριπλάσια ποσότητα νερού. Είχα αυτή την αίσθηση γιατί ο κόσμος (στο νησί) δεν υπολόγιζε το νερό αλλά δεν είχα αρχικά τα στοιχεία που το πιστοποιούν. «‘Έχουν νερό τα Ψαρά’, αυτή ήταν η μόνιμη επωδός», τονίζει ο κ. Βρατσάνος. Παρ’ όλα αυτα όταν κατέρρευσε η γεώτρηση και ξεκίνησαν οι διακοπές, οι κάτοικοι με τη σειρά τους ξεκίνησαν να βλέπουν το νερό τελείως διαφορετικά.
Σε αυτό το κλίμα και σε μια προσπάθεια εξοικονόμησης νερού, βρέθηκε και μια ιδιωτική εταιρεία να «σπρώξει» τα πράγματα προς μια θετικότερη κατεύθυνση. Η πρωτοβουλία «Το Νερό είναι στα Χέρια Μας», μια δράση τoυ FINISH σε συνεργασία με το Global Water Partnership – Mediterranean (GWP-Med), η οποία πραγματοποιείται για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, είχε στόχο να ενημερώσει αλλά και να εξοπλίσει νοικοκυριά και τουριστικά καταλύματα με συσκευές εξοικονόμησης νερού.
Έτσι, η ομάδα της δράσης, μαζί με τον brand ambassador και διάσημο σεφ, Άκη Πετρετζίκη και τους ηθοποιούς Λίλα Μπακλέση και Γιώργο Χρανιώτη, επισκέφθηκε το ηρωικό νησί των Ψαρών, εφοδιάζοντας κάθε σπίτι με ένα πλήρες σετ συσκευών για τις βρύσες της κουζίνας και του μπάνιου, το ντους και το καζανάκι της τουαλέτας, δείχνοντας παράλληλα τον τρόπο χρήσης των συσκευών και βοηθώντας στη σωστή τοποθέτησή τους.
Οι πόρτες άνοιξαν διάπλατα, με τους κατοίκους να υποδέχονται εγκάρδια την ομάδα και να εξιστορούν τα προβλήματα που αντιμετώπισαν με το νερό. Από πλευράς του, ο διάσημος σεφ, μοιράστηκε συμβουλές εξοικονόμησης νερού, υπογραμμίζοντας ακόμα, την σημασία της ενημέρωσης και εκπαίδευσης των νέων γενιών για ένα καλύτερο μέλλον, καθώς και της υποστήριξης πρωτοβουλιών ευαισθητοποίησης για την προστασία του περιβάλλοντος.
Επιπροσθέτως, στην πρωτοβουλία και τις δράσεις που πραγματοποιήθηκαν στα Ψαρά, το FINISH συνεργάστηκε με τον διάσημο Street Artist, Yiakou, ο οποίος και πραγματοποίησε ένα ξεχωριστό εκπαιδευτικό δρώμενο αλλά και άφησε μια παρακαταθήκη σε μορφή τέχνης στην πλατεία των Ψαρών, για να θυμίζει τόσο τους στόχους όσο και το γεγονός ότι πράγματι το νερό είναι στα χέρια μας. Πλέον την πλατεία των ηρωικών Ψαρών κοσμεί μια ξυλοκατασκευή, με ένα πανέμορφο σχέδιο το οποίο ο καλλιτέχνης κάλεσε την τοπική κοινότητα να το συνδημιουργήσουν.