Πάσχα 2016: Η Μεγάλη Εβδομάδα και το Πάσχα στην Κέρκυρα (pics)

Κυριαρχεί η πολυφωνική εκκλησιαστική μουσική, η αρμονική ψαλμωδία, μια ιδιότυπη τετραφωνία, που ήλθε από την Κρήτη τον 17ο αιώνα, ακόμη και σήμερα ονομάζεται "Κρητικό Μέλος".

Οι εκδηλώσεις του Κερκυραϊκού Πάσχα αρχίζουν από την Κυριακή των Βαΐων, "των Βαγιώνε", όπως λέγονται στην Κέρκυρα. Στις 11:00 το πρωί, γίνεται η λιτάνευση του Σκηνώματος του Αγίου Σπυρίδωνος, λιτανεία που τελείται από το 1630 σε ανάμνηση της απαλλαγής του νησιού από τη θανατηφόρο επιδημία της πανώλης, που το 1629 θέρισε τους Κερκυραίους. Είναι η μοναδική στην οποία συμμετέχουν και οι 18 Φιλαρμονικές του νησιού για να τιμήσουν τον Πολιούχο Άγιο της Κέρκυρας.

Τη Μεγάλη Δευτέρα διάχυτη είναι στην αγορά της πόλης η μυρωδιά της 'Φογάτσας', του μαντολάτου και της 'Κολομπίνας' που παρασκευάζεται.

Τη Μεγάλη Τρίτη το βράδυ στις 9.00 στο Περιστύλιο των Παλαιών Ανακτόρων διοργανώνεται μουσική ποιητική βραδιά με θέμα "Από τον Γολγοθά στην Ανάσταση".

Πηγή: Eurokinissi/Γιώργος Κονταρίνης

Τη Μεγάλη Τετάρτη στις 8.30 το βράδυ το Δημοτικό Θέατρο γεμίζει με κόσμο, που θα ακούσει τη Δημοτική Χορωδία στην καθιερωμένη συναυλία Εκκλησιαστικής Μουσικής και Μεγαλοβδομαδιάτικων Μελωδιών, που προσεγγίζει το Θείον Δράμα μέσα από εκκλησιαστική μουσική Ανατολική και Δυτική.

Τη Μεγάλη Πέμπτη, στα χωριά, μέσα στην εκκλησία οι γυναίκες ακούγοντας τα Δώδεκα Ευαγγέλια πλέκουν με το κροσσοβέλονο το γαϊτάνι, από άσπρο βαμβακερό ύφασμα, σταματώντας το πλέξιμο κάθε φορά που απαγγέλλεται Ευαγγέλιο. Στον Duomo, την Καθολική Μητρόπολη της Πλατείας Δημαρχείου, ανάβουν 12 κεριά και σβήνουν από ένα κερί όταν τελειώνει η ανάγνωση κάθε Ευαγγελίου. Τη Μεγάλη Πέμπτη επίσης, με την πρώτη καμπάνα της εκκλησίας, βάφουν τα κόκκινα αυγά.

Τη Μεγάλη Παρασκευή πριν από το μεσημέρι οι εκκλησίες γεμίζουν από πιστούς για την τελετή της Αποκαθήλωσης του Κυρίου και την περιφορά του νεκρού Ιησού σε κατάλευκο σεντόνι, σε συγκινητική ατμόσφαιρα και με νεκρώσιμο ήχο της καμπάνας.

Από νωρίς το απόγευμα της Μεγάλης Παρασκευής αρχίζει η περιφορά των επιταφίων στα γραφικά δρομάκια και τις πλατείες της πόλης. Πρώτος βγαίνει ο Επιτάφιος της Παναγίας της Σπηλιώτισσας από το Νέο Φρούριο και του Παντοκράτορα στο Καμπιέλλο για να ακολουθήσουν οι υπόλοιποι μέχρι τις 10.00 το βράδυ που βγαίνει επιβλητικός ο Επιτάφιος της Μητροπόλεως.

Πηγή: Eurokinissi/Γιώργος Κονταρίνης

Κάθε Επιτάφιος συνοδεύεται από το "κόρο" (χορωδία), μια Φιλαρμονική, "τόρτσες" (μεγάλα κεριά), "μανουάλια" (βενετσιάνικα φανάρια), "σκόλες" (λάβαρα) και φλάμπουρα, που ειδικά αυτό το βράδυ όλα φέρονται στο πλάι σε ένδειξη πένθους.

Η "Παλαιά" Φιλαρμονική (κόκκινη) παίζει το Adagio του Albinoni, η "Μάντζαρος" (μπλε) την Marcia Funebre τουG. Verdi, και η "Καποδίστριας" την Elegia Funebre, την Sventura του Mariani και το πένθιμο εμβατήριο του Chopin.

Το Μεγάλο Σάββατο το πρωί στις 6.00 γίνεται του τεχνητός.... σεισμός, παραδοσιακό έθιμο του ναού της Παναγίας των Ξένων. Αποτελεί αναπαράσταση του σεισμού που περιγράφεται στο Ιερό Ευαγγέλιο, σαν επακόλουθο θριαμβικό γεγονός της Αναστάσεως του Κυρίου.

Στις 9.00 το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου γίνεται κατανυκτικά η περιφορά του Επιταφίου της εκκλησίας του Αγίου Σπυρίδωνος. Το 1574 οι Βενετοί, για λόγους ασφαλείας, απαγόρευσαν στους Ορθοδόξους την περιφορά των Επιταφίων τη Μεγάλη Παρασκευή και επέτρεψαν μόνο τη λιτανεία του Αγίου το Μεγάλο Σάββατο. Έτσι οι Κερκυραίοι από τότε βγάζουν τον Επιτάφιο της εκκλησίας του Αγίου Σπυρίδωνος μαζί με το Σκήνωμα του Αγίου, που στη συγκεκριμένη λιτανεία.

Πηγή: Eurokinissi/Γιώργος Κονταρίνης

Η 'Παλιά' Φιλαρμονική κατά παράδοση παίζει τον "Amlet", πένθιμη'μάρτσια' του Ιταλού συνθέτη Faccio. Ακολουθεί το άλλο πένθιμο εμβατήριο " Calde Lacrime" (καυτά δάκρυα) του Ιταλού συνθέτη Micheli από τη Φιλαρμονική 'Μάντζαρος' και από τη Φιλαρμονική 'Καποδίστριας' το πένθιμο εμβατήριο " Marcia Funebre" από την "Ηρωική" του Μπετόβεν. Μετά το τέλος της λιτανείας ο Άγιος Σπυρίδωνας θα παραμείνει στη θύρα του μέχρι την Τρίτη του Πάσχα για προσκύνημα.

Στις 11.00 το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου όταν τελειώσει η Ακολουθία στη Μητρόπολη χτυπούν χαρμόσυνα οι καμπάνες και από τα παράθυρα των σπιτιών πέφτουν κατά χιλιάδες οι "μπότηδες: (πήλινα κανάτια) στους δρόμους, γεμάτα νερό για να κάνουν μεγαλύτερο κρότο. Το έθιμο αυτό, που συνδέεται με το Ευαγγελικό χορείο "Συ δε Κύριε Ανάστησόν με ίνα συντρίψω αυτούς ως σκεύη κεραμέως", είναι επιρροή από τους Ενετούς, που συνήθιζαν την Πρωτοχρονιά να πετούν από τα παράθυρά τους παλιά αντικείμενα για να τους φέρει ο νέος χρόνος καινούργια.

Στην 'Πίνια', το παλιό εμπορικό κέντρο της πόλης, αναβιώσει το παλιό έθιμο της "Μαστέλας". Κάτω από τη μεταλλική κουκουνάρα, μαζεύονταν οι Φακινοί, οι αχθοφόροι της πόλης, οι Πινιαδόροι, οι οποίοι τοποθετούσαν στη μέση του πεζοδρομίου ένα ξύλινο βαρέλι. Το στόλιζαν με μυρτιές, βέρντε και κορδέλες, του έβαζαν νερό και αυτοί σκορπισμένοι στο γύρω χώρο, παρακαλούσαν τους περαστικούς, που αυτή την ώρα ήταν πάρα πολλοί, να ρίξουν νομίσματα για ευχές στο νερό. Όταν πλησίαζε η ώρα της Πρώτης Ανάστασης, οι σκορπισμένοι στην πιάτσα Πινιαδόροι, κυνηγούσαν να βρουν κάποιον να τον ρίξουν στο βαρέλι. Αυτός μουσκίδι έβρεχε τον κόσμο γύρω του, ενώ περνούσαν οι μπάντες. Στο τέλος έβγαινε ο βρεγμένος με γέλια και χαρές και έπαιρνε τα χρήματα που είχαν μαζευτεί στο βαρέλι.

Πηγή: Eurokinissi/Γιώργος Κονταρίνης

Το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου γίνεται και η Καθολική Ακολουθία της Αναστάσεως στον Καθολικό Duomo με συνοδεία εκκλησιαστικού οργάνου, η οποία ολοκληρώνεται στις 11.00 μ.μ. για να προλάβει το εκκλησίασμα να παραστεί και στην Ορθόδοξη Ανάσταση.

Η Αναστάσιμη Ακολουθία τελείται στο πάλκο της Πάνω Πλατείας. Στην Πάνω Πλατεία η Ανάσταση γίνεται με τυμπανοκρουσίες, βεγγαλικά και πυροτεχνήματα. Οι μπάντες, μόλις τελειώσει η Ανάσταση, τριγυρνούν την πόλη παίζοντας εύθυμα εμβατήρια και ο κόσμος τρέχει ξοπίσω τους τραγουδώντας. Το γλέντι έχει μόλις αρχίσει και θα διαρκέσει μέχρι το πρωί, με τσιλίχουρδα (τοπική μαγειρίτσα), κόκκινα αυγά, φογάτσες, κολομπίνες (βενετσιάνικης προέλευσης χριστόψωμα σε σχήμα περιστεριού) και πολύ κρασί.

Στην Κέρκυρα, σε αντίθεση με την υπόλοιπη Ελλάδα, το σούβλισμα του αρνιού τη Λαμπρή εμφανίστηκε τα τελευταία χρόνια και δεν αποτελεί μέρος της παράδοσής της. Οι Κερκυραίοι το μεσημέρι της Λαμπρής τρώνε σούπα αυγολέμονο με 2-3 κρεατικά και αφήνουν τον οβελία για τη Δεύτερη μέρα του Πάσχα. Αυτό γίνεται διότι το στομάχι είναι αποδυναμωμένο από την πολυήμερη νηστεία και μια σούπα το βοηθά να ανακάμψει.

Πηγή: Eurokinissi/Γιώργος Κονταρίνης

Το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα τελείται η Ακολουθία της Αγάπης, όπου ο ιερέας ασπάζεται όλο το εκκλησίασμα και το εκκλησίασμα ασπάζεται το Ευαγγέλιο και το χέρι του. Με επισημότητα τελείται στις 6:.00 μ.μ. στη Γαρίτσα η περιφορά της εικόνας της Αναστάσεως και στο προάστιο Ποταμός η συνλιτάνευση των εικόνων της Αναστάσεως και της Παναγίας της Δημοσιάνας, που ξεκινούν κατ΄ αυτόν τον τρόπο τις διαδικασίες για την τέλεση της πιο παλιάς λιτανείας του νησιού, μετά από 5 εβδομάδες, της λιτανείας του Ποταμού.

Παλαιότερα το σούρουπο έβγαιναν παρέες και έλεγαν από σπίτι σε σπίτι τα κάλαντα της Αναστάσεως: "Ανάσταση δοξάζουμε και τον Θεό υμνούμε και τον Δεσπότη τον Χριστό όλοι τον προσκυνούμε"

Πηγή: Eurokinissi/Γιώργος Κονταρίνης

Τη Δεύτερη μέρα του Πάσχα (Νιά Δευτέρα), σχεδόν σε όλα τα χωριά, τις πρωινές ώρες, γίνονται λιτανείες της Αναστάσεως, διάρκειας μίας έως τριών ωρών, περνώντας απέξω ή μέσα από τα άλλα χωριά, όπου σταματούν και γίνονται δεήσεις, προσκυνήματα και προσφορά λουλουδιών στην Παναγία και τον Αναστημένο Χριστό.

Την Τρίτη μέρα του Πάσχα στις 5.00 μ.μ. στην εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνος στην 'Πλακάδα' γίνονται τα "Μπάσματα" του Αγίου, η επανατοποθέτηση δηλαδή του Σκηνώματος του Αγίου Σπυρίδωνος στη λάρνακά του.

Η πρώτη εβδομάδα του λαμπρού εορτασμού του Κερκυραϊκού Πάσχα κλείνει με το προσκύνημα-πανηγύρι της Ζωοδόχου Πηγής στην Παλαιοκαστρίτσα την Νιά Παρασκευή (Παρασκευή της Διακαινησίμου), το πρώτο κατά παράδοση πανηγύρι του Κερκυραϊκού θέρους.

Εurokinissi/Γιώργος Κονταρίνης

Τα στοιχεία προέρχονται από την ιστοσελίδα του Δήμου Κέρκυρας (corfu.gr).