CNNi για Ελευσίνα: Η βιομηχανική πόλη που μετατρέπεται σε τουριστικό πόλο έλξης

Μια από τις πιο ιερές πόλεις της εποχής της, οι μαρμάρινοι ναοί της αποτελούσαν τις πύλες του Κάτω Κόσμου.

Η Ελευσίνα είναι, επίσης, γνωστή για τον «ιερό δρόμο» με λαμπαδηδρομίες που πραγματοποιούνταν, για να λάβουν μέρος στα Ελευσίνια Μυστήρια – τελετουργίες των οποίων η φήμη εξαπλώθηκε στον αρχαίο κόσμο και παραμένουν ένα από τα καλύτερα κρυμμένα μυστικά της αρχαιότητας. .

Τα βουνά που περιβάλλουν τον τόπο αυτό δημιουργούν ένα τοπίο που προκαλεί δέος, όπως και τα ιερά αφιερωμένα στη Δήμητρα, τη θεά της γεωργίας και της γονιμότητας και την κόρη της Περσεφόνη.

Ο μύθος της Περσεφόνης, που κάθε χρόνο επιστρέφει από τον κάτω κόσμο, χρησιμοποιήθηκε για να εξηγήσει την αλλαγή των εποχών. Ο αιώνιος κύκλος της ζωής, του θανάτου και της αναγέννησης της φύσης αποτέλεσε το θέμα των Μυστηρίων.

Η λάμψη, όμως, της προηγούμενης περιόδου φαίνεται να ξεθώριασε με το χρόνο, καθώς η βαριά βιομηχανία της περιοχής υποβάθμισε τους αρχαιολογικούς της θησαυρούς με την εξάπλωση κατασκευών, αλλά και της ρύπανσης.

Ωστόσο, φαίνετα ότι η πόλη είναι και πάλι στο επίκεντρο.

Το 2023, της δόθηκε ο τίτλος «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης» – ένας τίτλο που επίσης κατέχουν η Τιμισοάρα στη Ρουμανία και η Βέσπρεμ στην Ουγγαρία.

Ο υπέροχος αρχαιολογικός χώρος της πόλης έχει αναμορφωθεί, βελτιώνοντας την προσβασιμότητα σε αυτόν, ενώ το ανακαινισμένο αρχαιολογικό του μουσείο μόλις άνοιξε ξανά.

Η Ελευσίνα, γενέτειρα του Αισχύλου, είναι η παλαιότερη αλλά και μικρότερη πόλη που έχει επιλεγεί ποτέ ως Πολιτιστική Πρωτεύουσα από τότε που δημιουργήθηκε η ιδέα πριν από σχεδόν 40 χρόνια.

Η βιομηχανική οικοδόμηση της Ελευσίνας και η περιβαλλοντική ρύπανση

Τον 19ο και τις αρχές του 20ου αιώνα η Ελευσίνα έγινε σημαντικό βιομηχανικό λιμάνι. Εργοστάσια, χαλυβουργεία και ναυπηγεία προσέλκυσαν χιλιάδες εργάτες από όλα τα μέρη της χώρας και της περιοχής. Η βαριά βιομηχανία κατέλαβε τον άλλοτε εκπληκτικό κόλπο.

Την δημιουργία πολλών θέσεων εργασίας ακολούθησε η μεγάλη περιβαλλοντική υποβάθμιση, ειδικά στις δεκαετίες του 1960 και του 1970.

Η αιθαλομίχλη σκέπασε την όμορφη θέα, ενώ ο κόλπος μετατράπηκε σε «νεκροταφείο» πλοίων.

Από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, η βιομηχανική ανάπτυξη έχει υποχωρήσει. Οι περιβαλλοντικοί κανονισμοί εφαρμόζονται πλέον καλύτερα και έχει καταβληθεί μεγαλύτερη προσπάθεια για τον περιορισμό της ρύπανσης.

Μερικά από τα παλιά εργοστάσια, ανάμεσά τους και μνημεία βιομηχανικής αρχιτεκτονικής, μετατρέπονται τώρα σε πολιτιστικούς χώρους, όπως και μερικά λείψανα τοπικής παρακμής.

Οι νέες δυνατότητες

Σε πρόσφατη συνέντευξή της στο CNNi, η πρόεδρος της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας Ελευσίνας 2023, Δέσποινα Γερουλάνου, που έφυγε από τη ζωή στις 18 Απριλίου, είχε περιγράψει το όραμά της για την Ελευσίνα ως «ένα κόμβο για τις τέχνες με σπίτια, ετήσια φεστιβάλ, εκπαιδευτικά προγράμματα. Μια νέα κοινότητα που θα συνδυάζεται με την υπάρχουσα. Μια κληρονομιά που ωφελεί την πόλη και τους ανθρώπους της».

Οι δυνατότητες που παρουσιάζονται για την Ελευσίνα είναι αναρρίθμητες, όμως αποτυπώνονται με τον πιο γλαφυρό τρόπο στο Πλουτώνιο Σπήλαιο, ένα απόκοσμο πέρασμα στον αρχαιολογικό χώρο που θεωρούνται ότι ήταν ένας σύνδεσμος μεταξύ του κόσμου μας και του κάτω κόσμου – ένα σημείο μετάβασης μεταξύ φωτός και σκότους.

Οι σημερινοί επισκέπτες της Ελευσίνας θα βρουν πεζόδρομους γεμάτους με ανθισμένες μανταρινιές και πολύχρωμα καφενεία που κάνουν ευχάριστες βόλτες, ακόμη και το χειμώνα. Οι γαλανόλευκες παραθαλάσσιες ταβέρνες προσθέτουν μια γοητεία στη μικρή πόλη καθώς οι χαλαροί ουζερίδες γεμίζουν τα τραπέζια τους.

Elinda Labropoulou, CNN : Why this rusting industrial city could be Greece’s next tourism hotspot