ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ

Ο Στίβεν Σόντερμπεργκ έχει μια καλή απορία: «Γιατί κανείς δεν κάνει σεξ στις υπερηρωικές ταινίες;»

Ο Στίβεν Σόντερμπεργκ έχει μια καλή απορία: «Γιατί κανείς δεν κάνει σεξ στις υπερηρωικές ταινίες;»

Είναι μια σκέψη που έχουν κάνει πολλοί βλέποντας σινεμά: Στις ταινίες πάρα πολύ σπάνια οι άνθρωποι πηγαίνουν στην τουαλέτα, ή σκαλίζουν τα δόντια τους με μια οδοντογλυφίδα μετά το φαγητό, ή κάνουν γενικά όλα αυτά τα πεζά και άκομψα που όμως όλοι οι υπόλοιποι κάνουμε με ανησυχητική συχνότητα.

Σε κάποιου είδους ταινίες, το πράγμα γίνεται ακόμη πιο παράξενο, καθώς ενώ παρακολουθούμε τους ήρωες επί ατελείωτες ώρες και ώρες να συζητούν, να κοιμούνται, να σώζουν τον κόσμο ή να μετατρέπονται σε ανθρώπους-αράχνες, δεν τους βλέπουμε ποτέ να τρώνε, για παράδειγμα.

Η επίσημη απάντηση είναι «για οικονομία χρόνου». Από μια άποψη είναι σωστό, ποιός έχει χρόνο να φάει ή να ξύσει τη μύτη του όταν πρέπει να σώσει τον κόσμο...

Από μια άλλη άποψη, ίσως είναι απλώς μια «αποστειρωμένη» απεικόνιση των χαρακτήρων, που βοηθάει στην ηρωοποίησή τους.

Ο Ίβαν Καντζ και ο Μάνι Κότο, οι παραγωγοί της τηλεοπτικής σειράς «24», η οποία παρακολουθούσε το χαρακτήρα του Κίφερ Σάντερλαντ όπως ακριβώς λέει και ο τίτλος της, 24 συνεχείς ώρες, είχαν δεχθεί πάρα πολλές φορές αυτό το ερώτημα:

«Ο Τζακ (σ.σ. ο χαρακτήρας του Σάντερλαντ), μπαίνει σε ένα γραφείο και απέναντί του είναι η πόρτα ενός μπάνιου, αλλά ποτέ δεν λέει "μισό, πρέπει να πάω στο μπάνιο". Πότε πάει αυτός ο άνθρωπος στο μπάνιο;»

«Πάει, απλώς πάει όταν η κάμερα στρέφεται σε έναν άλλον χαρακτήρα», απάντησαν.

Μια διάσημη εξαίρεση στο γενικό κανόνα είναι η περίφημη σκηνή από το «Νονό», κατά την οποία ο Μάικλ Κορλεόνε τρώει σε ένα εστιατόριο με δύο άλλα μέλη της μαφίας.

Κάποια στιγμή σηκώνεται, λέει «πρέπει να πάω στο μπάνιο», πάει, κι εκεί αφου όντως χρησιμοποιήσει την τουαλέτα, βγάζει ένα πιστόλι, βγαίνει και σκοτώνει τους άλλους δύο. «Η ταινία δεν είναι "μια ημέρα από τη ζωή του Μάικλ Κορλεόνε", είναι "βασικά γεγονότα στη ζωή του Μάικλ Κορλεόνε", οπότε μια τέτοια σκηνή θα γυριστεί μόνο εάν εξυπηρετεί την πλοκή», εξηγεί ένας από τους παραγωγούς της ταινίας.

Εντάξει, ας δεχτούμε ότι τέτοιες σκηνές πράγματι για «οικονομία χρόνου» (ή/και για να μπορούν να παίζονται και σε χώρες με συντηρητικό κοινό και αυστηρούς κανόνες, όπως παραδέχονται πολλοί άλλοι κινηματογραφιστές), οι χαρακτήρες μπορούν να ζήσουν χωρίς να πάνε ποτέ στο μπάνιο.

Χωρίς σέξ όμως;

«Πώς να σκηνοθετήσω χαρακτήρες που δεν κάνουν ποτέ σεξ;»

Ο Στίβεν Σόντερμπεργκ έχει αυτήν την πολύ καλή απορία και την εξέφρασε όταν τον ρώτησε το The Daily Beast την ερώτηση-κλισέ της εποχής, αν θα σκηνοθετούσε μια υπερηρωική ταινία.

Ο σκηνοθέτης είπε ότι μάλλον δεν θα αποτελούσε καλή επιλογή για να σκηνοθετήσει μια τέτοια ταινία και όχι επειδή τις σνομπάρει ή θεωρεί αυτού του είδους τις ταινίες χαμηλότερου επιπέδου.

«Πραγματικά έχει να κάνει με το ποιο σύμπαν καταλαμβάνεις ως αφηγητής. Είμαι πολύ προσγειωμένος για να απελευθερωθώ πραγματικά σε ένα σύμπαν στο οποίο δεν υπάρχει νευτώνεια φυσική. Μάλλον έχω έλλειψη φαντασίας από αυτή την άποψη, γι' αυτό και η μοναδική εισβολή που έκανα στην καθαρή επιστημονική φαντασία (το “Solaris” του 2002) ήταν ουσιαστικά ένα δράμα χαρακτήρων που έτυχε να παίζεται σε ένα διαστημόπλοιο», εξήγησε ο Σόντερμπεργκ.

Και συνέχισε: «Επίσης, σε πολλές από αυτές τις ταινίες, δεν μπορώ να καταλάβω τον κόσμο και πώς να γράφω ή να επιβλέπω τη συγγραφή της ιστορίας και των χαρακτήρων, διότι εκτός από το γεγονός ότι σε αυτές μπορώ να λυγίσω τον χρόνο και να αψηφήσω τη βαρύτητα και να εκτοξεύω ακτίνες από τα δάχτυλά μου, δεν υπάρχει καθόλου σεξ. Κανείς δεν κάνει σεξ (σ.σ δεν το είπε ακριβώς έτσι, το είπε πιο κανονικά). Δεν ξέρω πώς να καθοδηγήσω τους ηθοποιούς, πώς να συμπεριφέρονται οι χαρακτήρες σε έναν κόσμο στον οποίο αυτό δεν υπάρχει. Το σύμπαν του φανταστικού θεάματος, απ' όσο μπορώ να πω, συνήθως δεν περιλαμβάνει καθόλου σεξ».

Ο Σόντερμπεργκ έχει κι άλλες απορίες, βέβαια και δεν έχει καθόλου άδικο: «Επίσης είναι και πράγματα όπως ποιος πληρώνει αυτούς τους ανθρώπους; Για ποιον δουλεύουν; Πώς προκύπτει αυτή η δουλειά; Τι κάνουν στη ζωή τους γενικά;»

Η εύκολη απάντηση ότι οι ταινίες απευθύνονται σε εφήβους. Κάτι που δεν απαγορεύει βέβαια σε αυτές να αλληλοεξοντώνονται οι ήρωες, ενίοτε καταστρέφοντας τον κόσμο. Γιατί, άραγε, το σεξ είναι χειρότερο από τη βία;

Γιατί το πρώτο είναι αφύσικο ενώ το δεύτερο όχι απλώς φυσικό, αλλά και ο κεντρικός άξονας της θεματολογίας; Που τελειώνει η προστασία και που αρχίζει η σεμνοτυφία;

Πιθανώς, πάντως, ο Σόρντεμπεργκ δεν έχει δει το «Eternals» της Κλόι Ζάο, την πρώτη υπερηρωική ταινία η οποία έδειξε μια ερωτική σκηνή μεταξύ δυο χαρακτήρων.

Η σκηνή συζητήθηκε πολύ, διότι πράγματι άνοιξε ένα παράθυρο σε όλο αυτό το φανταστικό σύμπαν, ένα παράθυρο στο οποίο οι χαρακτήρες, εν μέρει ανθρώπινοι, μπορούν να συμπεριφέρονται και σαν τέτοιοι.