Εμβληματικές προσωπικότητες της «Γενιάς του ‘30» ζωντανεύουν ξανά μέσα από τη μικρή οθόνη

Η περίοδος του Μεσοπολέμου, δηλαδή το μεταβατικό διάστημα μεταξύ του 1922 και του 1940, υπήρξε καθοριστική για την πορεία, την ιστορία και τον πολιτισμό της Ελλάδας. Η χώρα μας βρισκόταν σε δυσμενή οικονομική κατάσταση, αντιμέτωπη με τις καταστροφικές συνέπειες και τα δεινά του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, ενώ συγχρόνως έπρεπε να περιθάλψει και να αφομοιώσει ένα μεγάλο «κύμα» ξεριζωμένων προσφύγων, οι οποίοι έφταναν στα ενδότερα της χώρας από τα παράλια της Μικράς Ασίας.

Ωστόσο, σε αυτό το σκοτεινό, πένθιμο κλίμα και λίγα χρόνια προτού ηχήσουν οι «σειρήνες» του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η χώρα μας παρουσίασε μία απρόσμενη «άνθηση» στα γράμματα και τις τέχνες. Η πολιτική αστάθεια, οι νωπές μνήμες από τους πόλεμους και τον μικρασιατικό ξεριζωμό, καθώς και η βαθύτερη ανάγκη να επαναπροσδιοριστεί η ελληνική ταυτότητα, ανέδειξαν μία ομάδα σπουδαίων πνευματικών ανθρώπων, τον Σεφέρη, τον Θεοτοκά, τον Τσαρούχη, τον Μυριβήλη, τον Εγγονόπουλο, τον Παρθένη και πολλούς άλλους ομότεχνούς τους, μία άτυπη ομάδα που αποθεώθηκε και πολεμήθηκε όσο καμία, κερδίζοντας έτσι την υστεροφημία της και μία θέση στην αιωνιότητα.

Ο λόγος, φυσικά, για την ένδοξη «Γενιά του ‘30», έναν ανομοιογενή πυρήνα πνευματικών προσωπικοτήτων που παραμένει ακόμη και σήμερα παρών, υπενθυμίζοντας μέσα από το διαχρονικό και «πλούσιο» έργο του στις νέες γενιές, τις πραγματικές και βαθύτερες αξίες του ελληνισμού. Κάπως έτσι, η πάντα επίκαιρη «Γενιά του ‘30» επανέρχεται στο προσκήνιο μέσα από 15 αυτοτελή επεισόδια της νέας δραματοποιημένης σειράς ντοκιμαντέρ «Η Γενιά του ‘30» του COSMOTE HISTORY HD, σε σενάριο και σκηνοθεσία του Γιώργου Γκικαπέππα.

«Ήταν μία μέρα χαρούμενη μέσα στις άσχημες μέρες της πορείας...»

Με την παραπάνω φράση από το κλασικό μυθιστόρημα «Η ζωή εν τάφω» μας συστήνεται το πρώτο πρόσωπο του νέου docudrama, δηλαδή ο Στρατής Μυριβήλης, ένας επίμονος μάστορας και εραστής της ελληνικής γλώσσας που ξεχώρισε για τις ζωντανές αφηγήσεις, τον έντονα αντιπολεμικό χαρακτήρα των έργων του και την τόλμη του σε κρίσιμες περιόδους για την Ελλάδα, αφού όπως έλεγε και ο ίδιος, «δεν είμαι τίποτα έξω από τα χαρτιά μου».

Στο πρώτο επεισόδιο, λοιπόν, το «κουβάρι» της ζωής του Μυριβήλη ξετυλίγεται παράλληλα με τη λογοτεχνική του πορεία. Μέσα από λόγια του ίδιου, συγκεκριμένα του Στέλιου Ξανθουδάκη που σαν άλλος Μυριβήλης ηχογραφεί μνήμες σε ένα παλιό μπομπινόφωνο, από δραματοποιημένα αποσπάσματα του έργου του, όπως το ψυχογράφημα «Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια», την οποία υποδύεται η ηθοποιός Βασιλική Τρουφάκου, από μαρτυρίες ομότεχνών του, όπως ο Βασίλης Βασιλικός και ο Χρήστος Χωμενίδης, καθώς και αξιοσημείωτες παρατηρήσεις ακαδημαϊκών, όπως της Νάγιας Χατζηγεωργίου, σκιαγραφείται το πορτρέτο ενός σπουδαίου λογοτέχνη, μιας εμβληματικής προσωπικότητας που με τις λέξεις της έριξε «φως» στις συνέπειες του πολέμου, τη γυναικεία καταπίεση και τον ανόθευτο ελληνισμό.

Ένας διανοητής της πνευματικής ελευθερίας που έθεσε τις βάσεις για τη «Γενιά του ‘30»

Αν υπάρχει ένα πρόσωπο που αποτέλεσε -άθελά του- μία ηγετική μορφή για τη «Γενιά του ‘30», αυτός ήταν σίγουρα ο Γιώργος Θεοτοκάς, ένα ελεύθερο, επαναστατημένο πνεύμα, το οποίο γνωρίζουμε καλύτερα μέσα από το δεύτερο επεισόδιο της μεγάλης παραγωγής «Η Γενιά του ‘30» του COSMOTE HISTORY HD. Μία φανταστική ραδιοφωνική συνέντευξη είναι η αφορμή για να βυθιστούμε στο σύμπαν του μεγάλου Έλληνα συγγραφέα και να κάνουμε σύντομες στάσεις στα ορόσημα της ζωής του, όπως την είσοδό του στη Νομική το 1922, τα ταξίδια του στο Παρίσι και το Λονδίνο το 1927 και το 1928 και φυσικά, την έκδοση του βιβλίου «Ελεύθερο Πνεύμα» που θεωρείται ένα ριζοσπαστικό «μανιφέστο» για την εποχή, αφού συμπυκνώνει σε λίγες σελίδες την ακατανίκητη ορμή της νιότης, αλλά και το μεγάλο όραμα ενός νέου, καλύτερου κόσμου που γεννιέται από τις στάχτες του πολέμου.

Στη ραδιοφωνική αφήγηση του Θεοτοκά παρεμβάλλονται απόψεις ακαδημαϊκών, ανθρώπων της τέχνης και του πολιτισμού, όπως του Κώστα Καρακώτια, της Κατερίνας Μουστακάτου και του Γιάννη Μπασκόζου, δημιουργώντας ένα «ολοζώντανο», πολύπλευρο κολάζ από διαφορετικές πτυχές του σπουδαίου Έλληνα λογοτέχνη και καθοδηγητή.

«Ανήκω σε μία χώρα μικρή, ένα πέτρινο ακρωτήρι στη Μεσόγειο...»

Με ένα σύντομο απόσπασμα από την ομιλία του Γιώργου Σεφέρη κατά τη βράβευσή του με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1963 ξεκινά το τρίτο επεισόδιο του docudrama «Η Γενιά του ‘30». Και παρότι μοιάζει δύσκολο να χωρέσει η πορεία του μεγάλου Έλληνα ποιητή σε 60 λεπτά, ο σκηνοθέτης Γιώργος Γκικαπέππας το κατάφερε με μεγάλη δεξιοτεχνία και με τη βοήθεια του Roderick Beaton, του Παναγιώτη Ροϊλού, του Δημήτρη Δασκαλόπουλου και της Ντόρας Μέντη, οι οποίοι μίλησαν για τον πρώτο Έλληνα νομπελίστα.

Καθώς ο Σεφέρης κάθεται στην ακροθαλασσιά, σε ένα ξύλινο γραφείο φορτωμένο με βιβλία και χειρόγραφα που τα παρασέρνει ο αέρας, έχοντας την πλάτη του στον φακό και το βλέμμα στη θάλασσα, εμείς πραγματοποιούμε μία αναδρομή στους σημαντικότερους σταθμούς της ζωής του. Από τη Μικρασιατική Καταστροφή που τον έφερε στην Αθήνα, την έκδοση της εμβληματικής ποιητικής συλλογής «Στροφή» το 1931, τα ταξίδια του στην Αίγυπτο, τη Νότιο Αφρική, το Λονδίνο, την Κύπρο, μέχρι τη βράβευσή του με το Νόμπελ Λογοτεχνίας, τη δημόσια δήλωσή του κατά της Δικτατορίας των Συνταγματαρχών το ‘67 και το τελευταίο ποίημά του «Επί Ασπαλάθων...», το οποίο δημοσιεύτηκε το 1971, τρεις ημέρες μετά τον θάνατό του και αποτέλεσε ευρηματική σκηνοθετική έμπνευση για το συγκεκριμένο επεισόδιο.

Το σίγουρο είναι πως η νέα δραματοποιημένη σειρά ντοκιμαντέρ «Η Γενιά του ‘30», το πρώτο επεισόδιο της οποίας θα κάνει πρεμιέρα στις 5 Φεβρουαρίου στις 21.00 στο COSMOTE HISTORY HD, αποτελεί μία πολύτιμη, ψηφιακή παρακαταθήκη για τη σημερινή γενιά και τις επόμενες. Πρόκειται ουσιαστικά για έναν σύγχρονο αγωγό που σκοπό έχει να μας συστήσει τη ζωή και το έργο κορυφαίων λογοτεχνών, παράλληλα με την αφήγηση των σημαντικών ιστορικών γεγονότων της Ελλάδας του 20ου αιώνα. Διότι μέσα από το νέο docudrama της COSMOTE TV θα γνωρίσουμε, μεταξύ άλλων, τους Μ. Καραγάτση, Κοσμά Πολίτη, Ηλία Βενέζη, Παντελή Πρεβελάκη, Γιάννη Ρίτσο, Νίκο Εγγονόπουλο, Άγγελο Τερζάκη και άλλους σημαντικούς πεζογράφους και ποιητές, οι οποίοι διαμόρφωσαν με το έργο τους μια νέα, μοντέρνα ταυτότητα για τον νεοελληνικό πολιτισμό.